به اختصار عرض می کنیم که :1. جنّ واژه ای عربی است که در اصل معنای پوشش و استتار می دهد و این معنا در بیشتر مشتقات این ریشه وجود دارد؛2. همة ادیان ابراهیمی وجود جنّ را پذیرفته اند و در متون مقدس آنها، دربارة جنّیان بحث شده است؛
3. در اسلام علاوه بر آیات فراوانی که دربارة جنّ بیان شده است، احادیث متواتر فراوانی نیز وجود دارد که علم به وجود جنّیان را اثبات می کند؛
4. ازنظر اسلام جنیان موجوداتی نامرئى و حقیقی اند که از آتش سوزانِ زهرآگین یا شعلههاى مختلف آفریده شده اند و خلقت آنها بر روی زمین پیش از خلقت انسان ها بوده است؛
5. براساس آیات قرآن، جنّیان مانند انسان مکلف اند و در میان آنها مؤمن و کافر وجود دارد و مانند انسان ها می میرند و دارای حشرونشر و معادند و گناهکارانشان در دوزخ جای می گیرند؛
6. دیانت یهود قدرت فراوانی برای جنّ و حتی کسانی که با جنّ رابطه دارند قائل است و اعتقاد دارد جن می تواند انسان را تسخیر کند؛ به همین سبب، پیروانش را از همراهی و هم نشینی با جن نهی می کند؛
7. در عهد عتیق گزارش هایی دربارة حضور جنّیان هم در آسمان ها و هم در زمین بیان شده است؛
8. مسیحیت نیز به وجود جن معتقد بوده و جن را موجودی حقیقی می داند که از انسان برتر و خدای زمین است؛
9. مسیحیان همة جنیان را دستیاران شیطان می دانند که در پی تسخیر انسان ها هستند. ازاین رو، جن را ارواح خبیث» یا ارواح شیطانی» می دانند و انجیل، شیطان را رئیس جنیان» می خواند.
10. انجیل، شیطان را از جنس فرشته و یکی از آنها می داند، نه اینکه موجودی هم عرض فرشته و انسان. مسیحیان دربارة اینکه شیطان، یکی از فرشتگان بوده است، هم عقیده اند.
11. یکی از تفاوت های اساسی جن شناختی در اسلام با مسیحیت و یهودیت در این است که آنان وجود جنیان خوب و باایمان را باور ندارند و واژة دیو برای آنها فقط به معنای جنیان بدکردار» و تقریباً معادل لفظ شیطان در اسلام است.
منابع
ابن اثیر جزری، ابوالحسن علی بن ابوالکرم، 1367، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چ چهارم، قم، اسماعیلیان.
ابن بابویه، محمدبن علی، بی تا، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ترجمة محمدتقی آقانجفی اصفهانی، تهران اسلامیة.
ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، 1379ق، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، قم، علامه.
ابن قولویه، جعفر بن محمد، 1356، کامل الزیارات، نجف اشرف، دار المرتضویة.
ابن منظور، محمد بن مکرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بیروت، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
ازهری، ابی منصور محمد بن احمد، 1347ق، تهذیب اللغة، قاهرة، الدار المصریة.
امیدسالار، محمود، 1383، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف الاسلامی.
انس امیرکانی، جیمز، 1888م، نظام التعیم فی علم اللاهوت القویم، بیروت، الأمیرکان.
باربور، ایان، 1362، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، چ دوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.