حفظ اسرار اهل بیت (علهیم السلام)
۱۳۹۷/۰۲/۰۸
–
۱۸۰۴ بازدید
اینکه در روایات فراوان از ائمه خصوصا امام صادق (ع) آورده شده که شیعیان ما اسرار ما را نزد دشمنان ما فاش نمی کنند منظور چیست؟ لطفا چند مورد از آنها را بازگو کنید .
به طور کلى حفظ اسرار مذهب از مسائل مسلّم و مهمی است که باید به آن پایبند بود، چرا که اگر این اسرار فاش شود و دشمنان بر آن دست یابند، موجب شورش و هجوم بر امامان(علیهم السلام) را به دنبال خواهد داشت و به نوعی سوار شدن بر دوش اهل بیت پیامبر(صلّ الله علیه و آله) خواهد بود و دشمنان، آنها و یا پیروانشان را در تنگنای موقعیت اجتماعی قرار میدهند.
اگرچه این حدیث در زمان صدور، مخاطبان زیادی داشت ولی امروزه هم کاربرد دارد و باید به حفظ اسرار اهل بیت(علیهم السلام) پایبند باشیم. برخی از اسراری که پاینبدی خاصی را از شیعیان طلب میکند و ممکن است با عث گمراهی یا دشمنی با اهل بیت (علهیم السلام) بشود را در زیر با توضیح مختصری می آوریم:
1). ممکن است اشاره به مقامات مهم معصومان(علیهم السلام) در جمعی که ظرفیت پذیرش آن را نداشته باشند. که اگر دشمنان از آن آگاه شوند حمل به غلوّ میکنند و آنرا دستاویزى براى تکفیر، تضعیف و یا از میان بردن شیعیان آنها میکنند در حالى که مطالبى وجود دارد که حساب شده و هماهنگ با قرآن مجید و سنت پیامبر(صلّ الله علیه و آله) میباشد. مانند خیلی از چیزهایی که امروزه بر بالای منبرها یا در مداحی ها گفته می شود و دستاویز وهابیت برای تضعیف اسلام قرار می گیرد.
2. ممکن است اشاره به اسرار آنها در مورد نشر مکتب اهل بیت(علیهم السلام) در مناطق مختلف که براى دشمنان آنها بسیار حساسیت برانگیز بود. مثلا در برخی مناطق سنی نشین کشور، اقدام به تبلیغ و نشر معارف اسلام بکنند که باعث دشمنی بیشتر بین شیعه و سنی بشود. مانند انتشار کتاب های «اهل سنت واقعی» و … .
3. ممکن است این احادیث اشاره به زمان ها و شرایط سخت برخی ائمه (علیهم السلام) در دوران های سخت حاکمان بنی امیه و عباسی بوده است.
4. یا ممکن است اشاره به زمان قیام امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه) است، و همانگونه که بعضى از روایات اشاره دارد، بعضى از ائمه معصومان(علیهم السلام) تصمیم بر قیام در برابر حکومتهاى ظالم زمان خود را داشتند، ولى چون گروهى از شیعیان ناآگاه اسرار را افشا کردند، آن قیام، عقیم شد. مانند برخی روایات زیر که اگر شرایط ظهور فراهم شد باید خیلی مراقبت کرد:
الف) در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) میخوانیم: «هنگامى که امر قیام ما نزدیک میشود تقیه و کتمان را بیشتر کنید [و در حفظ اسرار بکوشید.(1)
ب) امام حسن عسکرى(ع) به یکى از یاران خود فرمود: «به تو دستور میدهم که دین خود را و دانشى را که نزد تو به ودیعت گذاردیم و اسرار خود را که به تو سپردیم، حفظ کنی. بنابر این، علوم ما را نزد افراد لجوج که با آن به دشمنى بر میخیزند آشکار مکن … و اسرار ما را نزد بیخبران نسبت به احوال ما که آنرا عیب بر ما میگیرند افشا ننمایید».(2)
بنابراین به هر حال؛ حفظ اسرار ائمه اطهار(علیهم السلام) و به طور کلى حفظ اسرار مذهب از مسائل مسلّم و مهمی است که نمیتوان در آن تردید کرد و باید به آن پایبند بود، چرا که اگر این اسرار فاش شود و دشمنان بر آن دست یابند، در مورد فضایل آنها حسادت میورزند، و در مورد برنامههاى اجتماعى و تربیتى آنان سعى میکنند، تمام آنها را خنثى نمایند، به همین دلیل دستور اکید به حفظ اسرار در روایات –از جمله حدیث مورد پرسش- داده شده است.
پاروقی:
(1) «ُلَّمَا تَقَارَبَ هَذَا الْأَمْرُ کَانَ أَشَدَّ لِلتَّقِیَّة»؛ برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق و مصحح: محدث، جلال الدین، ج 1، ص 259، دار الکتب الإسلامیة، قم، چاپ دوم، 1371ق؛ الکافی، ج 2، ص 220..
(2) طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق و مصحح: خرسان، محمد باقر، ج 1، ص 238، نشر مرتضی، مشهد، چاپ اول، 1403ق.
اگرچه این حدیث در زمان صدور، مخاطبان زیادی داشت ولی امروزه هم کاربرد دارد و باید به حفظ اسرار اهل بیت(علیهم السلام) پایبند باشیم. برخی از اسراری که پاینبدی خاصی را از شیعیان طلب میکند و ممکن است با عث گمراهی یا دشمنی با اهل بیت (علهیم السلام) بشود را در زیر با توضیح مختصری می آوریم:
1). ممکن است اشاره به مقامات مهم معصومان(علیهم السلام) در جمعی که ظرفیت پذیرش آن را نداشته باشند. که اگر دشمنان از آن آگاه شوند حمل به غلوّ میکنند و آنرا دستاویزى براى تکفیر، تضعیف و یا از میان بردن شیعیان آنها میکنند در حالى که مطالبى وجود دارد که حساب شده و هماهنگ با قرآن مجید و سنت پیامبر(صلّ الله علیه و آله) میباشد. مانند خیلی از چیزهایی که امروزه بر بالای منبرها یا در مداحی ها گفته می شود و دستاویز وهابیت برای تضعیف اسلام قرار می گیرد.
2. ممکن است اشاره به اسرار آنها در مورد نشر مکتب اهل بیت(علیهم السلام) در مناطق مختلف که براى دشمنان آنها بسیار حساسیت برانگیز بود. مثلا در برخی مناطق سنی نشین کشور، اقدام به تبلیغ و نشر معارف اسلام بکنند که باعث دشمنی بیشتر بین شیعه و سنی بشود. مانند انتشار کتاب های «اهل سنت واقعی» و … .
3. ممکن است این احادیث اشاره به زمان ها و شرایط سخت برخی ائمه (علیهم السلام) در دوران های سخت حاکمان بنی امیه و عباسی بوده است.
4. یا ممکن است اشاره به زمان قیام امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه) است، و همانگونه که بعضى از روایات اشاره دارد، بعضى از ائمه معصومان(علیهم السلام) تصمیم بر قیام در برابر حکومتهاى ظالم زمان خود را داشتند، ولى چون گروهى از شیعیان ناآگاه اسرار را افشا کردند، آن قیام، عقیم شد. مانند برخی روایات زیر که اگر شرایط ظهور فراهم شد باید خیلی مراقبت کرد:
الف) در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) میخوانیم: «هنگامى که امر قیام ما نزدیک میشود تقیه و کتمان را بیشتر کنید [و در حفظ اسرار بکوشید.(1)
ب) امام حسن عسکرى(ع) به یکى از یاران خود فرمود: «به تو دستور میدهم که دین خود را و دانشى را که نزد تو به ودیعت گذاردیم و اسرار خود را که به تو سپردیم، حفظ کنی. بنابر این، علوم ما را نزد افراد لجوج که با آن به دشمنى بر میخیزند آشکار مکن … و اسرار ما را نزد بیخبران نسبت به احوال ما که آنرا عیب بر ما میگیرند افشا ننمایید».(2)
بنابراین به هر حال؛ حفظ اسرار ائمه اطهار(علیهم السلام) و به طور کلى حفظ اسرار مذهب از مسائل مسلّم و مهمی است که نمیتوان در آن تردید کرد و باید به آن پایبند بود، چرا که اگر این اسرار فاش شود و دشمنان بر آن دست یابند، در مورد فضایل آنها حسادت میورزند، و در مورد برنامههاى اجتماعى و تربیتى آنان سعى میکنند، تمام آنها را خنثى نمایند، به همین دلیل دستور اکید به حفظ اسرار در روایات –از جمله حدیث مورد پرسش- داده شده است.
پاروقی:
(1) «ُلَّمَا تَقَارَبَ هَذَا الْأَمْرُ کَانَ أَشَدَّ لِلتَّقِیَّة»؛ برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق و مصحح: محدث، جلال الدین، ج 1، ص 259، دار الکتب الإسلامیة، قم، چاپ دوم، 1371ق؛ الکافی، ج 2، ص 220..
(2) طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق و مصحح: خرسان، محمد باقر، ج 1، ص 238، نشر مرتضی، مشهد، چاپ اول، 1403ق.