مشهور فقهاء قائلند که فرزند، تابع اشرف والدین است یعنی اگر هر دو یا یکی از والدین حُر و آزاد بودند فرزند نیز آزاد و حر است و اگر هر دو غلام و کنیز بودند فرزند نیز برده است. در این خصوص روایات متعددی نقل شده که مرحوم شیخ حر عاملی در کتاب وسائل الشیعه آنها را در بابی تحت عنوان « بَابُ أَنَّ الْوَلَدَ إِذَا کَانَ أَحَدُ أَبَوَیْهِ حُرّاً فَهُوَ حَرٌّ وَ حُکْمِ اشْتِرَاطِ الرِّقِّیَّةِ» (1) « باب مربوط به اینکه اگر یکی از والدین فرزند آزاد باشند فرزند نیز آزاد است و حکم شرط بردگی» جمع آوری نموده است.در یکی از این روایات می خوانیم که:« وَ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنِ الرَّجُلِ الْحُرِّ یَتَزَوَّجُ بِأَمَةِ قَوْمٍ الْوُلْدُ ‌مَمَالِیکُ أَوْ أَحْرَارٌ قَالَ الْوُلْدُ أَحْرَارٌ ثُمَّ قَالَ إِذَا کَانَ أَحَدُ وَالِدَیْهِ حُرّاً فَالْوَلَدُ حُرٌّ »(2) «‌روای می گوید از امام صادق (ع) سؤال شد درباره مرد آزادی که با کنیزی ازدواج می کند آیا فرزند آنها آزاد است یا برده؟ حضرت فرمودند فرزند آزاد است؛ سپس فرمودند هر گاه یکی از والدین ‌حر و آزاد باشد فرزند نیز آزاد است.»البته اگر صاحب غلام و برده بر زن آزاد، مملوک بودن فرزند را، شرط کند یا صاحب کنیز بر مرد آزاد شرط کند که فرزند مملوک باشد، مشهور این است که جایز است و فرزند مملوک مى‌شود.(3)___________________________________.1. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، سال 1409 هـ.ق، ، ج‌21، ص 121.
2. همان.
3. میرزای قمی، جامع الشتات فی أجوبة السؤالات‌، تهران، مؤسسه کیهان، 1413ق، ج‌4، ص 404.