خواهر گرامی، از این که به ما اعتماد کرده و مشکلتان را با ما در میان گذاشته‌اید، خوشحالیم و امیدواریم بتوانیم در حل آن، قدمی هر چند کوچک برداریم.
قبل از هر چیز تذکر یک نکته را لازم می دانم و آن اینکه هم چنان که می دانید موضوعات مشاوره ای هر چند ممکن است در افراد گوناگون مشترک باشد ولی به دلیل این که نحوه پیدایش، سطح و اندازه مسئله، خصوصیات فردی، ویژگیهای شخصیتی و خانوادگی افراد در ارائه راهکار بسیار مؤثر است، لذا نمی توان برای هیچ یک از مسایل حوزه روانشناسی و مشاوره یک نسخه کاملا مشابه و واحد ارائه کرد. بلکه ارائه راهکار برای هر شخصی باید با توجه به خصوصیات و شرایط زندگی خود او باشد. ای کاش شما توضیحات بیشتری در مورد وضعیتتان می دادید. مثلا کاش لااقل به راهکارهایی که برای فراموش کردن این عشق به قول خودتان نافرجام بکار بسته اید اشاره می کردید. آیا این راهکارها روانشناختی بوده و زیر نظر کارشناس انجام داده اید یا خیر؟
با این حال به نکات و مطالبی اشاره می کنیم که امیدواریم مفید واقع شود.
پرسشگر گرامی شاید فراموشی گذشته کمی سخت باشد اما یکی از نعمت های خداوند به انسان فراموشی است. شاید خودتان هم دیده باشید که بستگان نزدیک شخصی از دنیا می روند، در روزهای اول او فکر می کند که دیگر دنیا برایش غیر قابل تحمل است ولی به مرور زمان ممکن است روزها بگذرد ولی حتی برای چند ثانیه هم، یادی از آن مرحوم نکند. شما چه بخواهید وچه نخواهید بعد از مدتی ایشان را فراموش خواهید کرد و الان تنها کاری که می توانید بکنید این است که سرعت این کار را افزایش دهید تا از ضررهای روحی روانی و مادی این افکار بکاهید. لذا سعی کنید به جایگزین بهتری برای ایشان بیندیشید مانند حالتی که می خواهی چاقویی را از دست بچه ای بگیرید در نتیجه باید وسیله جذابتری را به او بدهید. در اصطلاح روانشناسی به این حالت جابجایی گفته می شود. همانطور که خودتان هم تجربه نموده اید هیچ جایگزینی بهتر و زیباتر از خداوند نیست پس دل از غیر او ببندید و دل را به او بسپارید و لذت مناجات را درک نمایید. در کنار این عشق الهی سعی کنید خود را با موضوعات مورد علاقه مشغول کنید. مسائلی مانند مطالعه، ورزش، کارهای گروهی، کارهای هنری و در صورت ممکن یک سفر می تواند در تقویت روحیه شما مناسب باشد. با توکل به خداوند و اراده محکم خود راهکارهای بیان شده را به عمل نزدیک نمایید و لذت قدرت روح و توانایی خود را تجربه نمایید.
در ادامه تکنیکهای تخصصی که برای تسریع در فراموش کردن آن شخص وجود دارد را تقدیمتان می کنم.
خواهر محترم در روانشناسی تکنیکهایی برای نجات افراد از دام عشق و عاشقی وجود دارد که در ذیل به آن اشاره می شود:
توجه به این نکته در ابتدا بسیار حیاتی است که برخی از روان شناسان در این باره می‌گویند که کار کردن با چنین افرادی (افرادی که عاشق کسی شده اند) بسیار سخت است زیرا حالت این ها مثل حالتی است که آدمهای «مانیک» دارند؛ مانیک‌ها از آن حالت «مانیای» خود‌شان خیلی خوششان می‌آید، و راضی به ترک آن حالت نمی شوند. شما اگر به بیمارستان بیمارانی که اختلالات روانی دارند، بروید، موارد جالبی می بینید. مثلا وقتی به قسمت زنان می‌روید، می‌بینید خانمی که «مانیک» است می‌خواند و می‌رقصد و بسیار خوش است، اما همینکه پرستار را می‌بیند که آمپول دستش است و برای مداوای او می‌آید به شما پناه می‌برد و می‌گوید مرا از دست آن پرستار که می‌خواهد این حالت را از من بگیرد نجات دهید، وقتی پرستار آمپول را به او می‌زند مثل لاستیکی که پنچر شده باشد بادش می‌خوابد و دیگر اصلا از آن حالات خبری نیست، و او این حالت را دوست ندارد و می‌خواهد در همان حالت شیدایی بماند و لذّت ببرد. روان‌شناسان می‌گویند: اینهایی که درگیر روابط رمانتیک و عاشقانه هستند، مثل افراد مانیک هستند که از مانیا بودن خودشان خیلی لذت می‌برند و لذا انگیزه‌ای برای خروج از این حالت ندارند. پس قدم اول و بسیار حیاتی برای حل مشکل افرادی مثل شما اینست که در خود اراده ای برای خروج از این حالت آسیب زا ایجاد کنند. به تجربه برای من ثابت شده است که رهایی از این حالت احساسی آسیب زا امکان دارد بشرطی‌که خود شخص، تقاضای کمک برای رهایی از این مشکل بنیان برافکن را داشته باشد و بخواهد از این حالت خلاص شود، زیرا در این صورت شخص عاشق، دیگر آن حالت بی رغبتی افراد مانیک برای درمان را ندارد و انگیزه برای درمان و نجات از این حالت ویرانگر در او ایجاد شده و مقداری بینش درونی(insight) نسبت به عاقبت بد ادامة این وضعیّت خود پیدا کرده است.
لذا ابتدا تلاش کنید به این مرحله برسید و از آن حالت مانیایی خارج شوید و قصد جدی داشته باشید با فراموش کردن او کم کم به زندگی عادی برگردید.
در این زمینه یک سری تکنیک‌های برای کمک به شما ارائه می دهم و امیدوارم توجه و عمل دقیق به آنها برای خروج از وضعیتی که دارید مفید واقع شود و بتواند این قدرت را در شما ایجاد کند که نه تنها او را فراموش کنید بلکه بتوانید در برابر وسوسه های احتمالی آینده نیز مقاومت کنید.
– قدم اول: تکنیک اوّل: «رُمَنس» زدایی؛
در اولیّن قدم باید برای شما روشن شود که، رومنس و عشق و عاشقی یک پدیدة پیش پا افتاده و روزمرّه است! حال چطور به این نکته واقف شوید؟ و به این نقطه برسید؟ سعی کنید با تمام جزئیات این حالات و تجارب رمانتیک خود را که با آن دختر داشته اید بنویسید (حرفها، رفتار، … ) و بعد آنرا با صدای بلند برای خود بخوانید. گاهی اوقات استفاده از ضبط صوت و آینه برای این منظور خیلی خوب است یعنی در حین اینکه متنی را که نوشته اید، می‌خوانید و یا از ضبط صوت صدای خود را گوش می‌کنید در آینه نیز خودتان را نگاه کنید، حال باید گفت که چرا این کار را انجام می‌دهیم؟ اگر شما به خانة کسی رفته باشید، و در آن خانه غذای لذت بخشی خورده باشید و خیلی به شما خوش گذشته باشد، بار اوّل که تعریف می‌کنید با لذت تمام آن را تعریف می‌کنید، ‌و دفعة دوّم کمی لذت آن کمتر می‌شود و بار سی‌ام و چهلم دیگری لذتی از تعریف کردن آن نمی‌برید و یواش یواش رنگ می‌بازد، این همان حالتی است که من درمانگر در پی آن هستم و می‌خواهم، شما به آن برسید و ببینید که این یک حالت و یک پدیدة روزمرّه است که اگر انسان عنان خود را دست شیطان بدهد هر روز بارها و بارها انسان را بدام آن می اندازد. فکر نکنید که این حالت شیدایی شما یک چیز خیلی ویژه است و آسمان سوراخ شده و فقط یک مورد برایتان پایین افتاده است، همه از این تجربه‌ها دارند، امّا آنهایی که ضعیف و « بی ثبات » هستند، بدام آن می‌افتند و افراد «با ثبات» و عزّت مند براحتی از کنار آن ردّ می‌شوند. این نوع مردها یا زنهایی که این حالت را دارند و رمانتیک هستند می‌گویند: اوه خدای من، یک رویداد فوق العاده و بی‌نظیر برای من رخ داده و باید آنرا غنییمت شمرده و خوب از آن استفاده کنم چون آسمان سوراخ شده، و این مورد بی نظیر برای من از آسمان افتاده!، پس شما باید این توهم را از ذهن خود بزدائید و بیرون کنید و تنها راه آن همین است که گفتم.
توجّه کنید که هر چقدر این عمل زیاد تکرار شود، آن‌ حالت عاشقانه ای که دارید، عادی‌ترمی شود و روزمرّه‌گی بیشتری پیدا می‌کند، و اگر شما بتوانید این حالت خاص خود را به حالت روزمره‌گی برسانید، در «رُمَنس زدایی» ( برطرف کردن حالت عاشقانه) موفق شده‌اید، همانگونه که گفته شد، این تکنیک را «رُمَنس زدایی» می‌گویند. یعنی شخص درگیر حالتهای رمنسی و عشقی است و با نصیحت نمی‌شود او را درست کرد مثلا نمی توان به او گفت: این کارها بد است وخوبیّت ندارد، او اینها را نمی پذیرد و قبول نمی‌کند و تازه اگر بپذیرد و قبول کند باز سراغ ماجرای عاشقانه خودش می رود زیرا دلش درگیر آن است. اینگونه حرفها به عقل و سر مربوط است یعنی عقلی‌که در سر است آن را می پذیرد، اما دل کاری به عقل و سر ندارد و کار خودش را می‌کند و خودمختار است و به خاطر کششی که دارد، دوباره می‌رود سراغ عشق و عاشقی و کار خود را انجام می‌دهد، پس این یک تکنیک قشنگ و کاربردی برای اینگونه موارد است و اگر دقیق اجرا شود کارآیی زیادی دارد.
بعد از اجرای این تکنیک به عنوان قدم اوّل که باعث می‌شود شخص از حالتهای عاشقانة خود سیر و اشباع شود، تکنیک بعدی را بعنوان دومیّن گام در جهت درمان او، برمی داریم.
– قدم دوم: تکنیک دوّم که باید به عنوان قدم بعدی برداشته شود بزرگ نمایی نکات منفی معشوق است:
این تکنیک باید بعد از اجرای تکنیک اول انجام گیرد به این صورت که شما باید نقطه‌های منفی طرف را، هم ببینید، و هم بگویید و بنویسید؛ زیرا بالاخره هر کسی یک نکات مثبت و یک نکات منفی دارد، البته باید توجه داشته باشید که ابتدا اوّل باید تکنیک اوّل را انجام دهید تا ابرهای عشق به کناری رود تا شخص بتواند نکات منفی طرف را هم ببیند زیرا اگر از همان اوّل که عشق او شدید است، به او بگویید نکات منفی‌ معشوقت را هم بگو، بی درنگ خواهد گفت: یار من در حسن و جمال و کمال و رفتار بی‌نظیر است و تمامش حسن است و اصلاً عیبی ندارد که من آنرا به شما بگویم! امّا وقتی بوسیلة تکنیک اوّل اندکی ابرهای توهم کنار رود، شخص می‌تواند نکات منفی طرف را هم ببیند و بگوید. در تکنیک اوّل شخص معشوق خود را تماماً گل می‌بیند و من به عنوان درمانگر با تکنیک اوّل او را وادار می‌کنم تا این گل را آنقدر ببوید که دیگر بویش برای او عادی شود و آنگاه در تکنیک دوّم به خارها می‌پردازم و به او می‌گویم که با تمام جزئیات فکر کن و هر شب دو مورد از آن خارها و نکات منفی طرف را با جزئیات ریز بنویس و با صدای بلند بخوان و بخواب. باید این کار قبل از خواب انجام شود. چون آدمها وقتی یک چیز را قبل از خواب یاد می‌گیرند و سپس به خواب می‌روند انبار گردانی مغزی می‌شود و ذهن شروع می‌کند به سازمان دادن؛ لذا باید این کار، درست قبل از خواب اتفاق بیافتد.
– قدم سوم: تکنیک سوّم به رخ کشیدن است :
وقتی تکنیک دوّم هم به خوبی انجام شد و شما تمام خارها و معایب آن شخص را هم دیدید و لمس کردید، می‌توانید به عنوان قدم سوم روی این تفسیر کار کنید که: خوب آیا این همان کسی است که تو با این قدرت داری رویش سرمایه‌گذاری می‌کنی و تمام هستی‌ات، رابطة خانوادگی ات، و آبرویت را روی آن گذاشته‌ای! با خود بگویید: اگر دست از این عشق بکشید کلّ زندگی شما چگونه می‌شود و اگر نکشید چطور می شود، با خودتان صادقانه فکر کنید و ببینید چقدر از مُحَسناتی‌که تا امروز برای او برمی شمردی، جزو خصوصیات ذاتی این آقا است و به شرایط شما و یا ایشان ربطی ندارد.
بعد به این نکته فکر کن که این حالتی که داری تا چه حدّ می‌تواند فراگیر باشد و تمام زندگی تو را تحت تأثیر خود قرار دهد و آن را از هم بپاشاند و اگر دست برداری تا چه حدّ زندگی تو متحّول می‌شود. تمام اینها را باید با جزئی‌ترین وجوه برای خودتان تشریح کنید و روی نتایج آن تفکر نمایید.
اینها همه ارزش زدایی از حالتهای «رمنس» و عشق و عاشقی است. یعنی زدودن حالت‌های رمانتیک است.
البته باز هم توصیه ما این است که در صورت امکان این تکنیکها را زیر نظر یک مشاور روان درمانگر با تجربه پی گیری نمایید.
به این ترتیب نه تنها او را فراموش خواهی کرد بلکه با توکل به خدا این قدرت در تو بوجود خواهد آمد که اگر مجددا با او برخورد کردی بتوانی به راحتی از کنارش بگذری.
و نکته پایانی
باز هم تکرار می کنیم ما معتقد هستیم که راهکارهای پیشنهادی ما و عمل کردن دقیق به آنها بسیار مفید و راهگشا خواهد بود. و البته نکته اصلی آن است که در این راه پشتکار داشته باشید و با توکل به خداوند کریم، و بدون ناامیدی پیش بروید و تا رسیدن به هدف هرگز توقف ننمایید. به عنوان اولین قدم نیز تاکید می کنیم سعی کنید اعتماد به نفستان را بالا ببرید و از فکر کردن به گذشته و پر و بال دادن به خاطراتتان جدا بپرهیزید.
همچنین اگر خواستگار مناسبی داشتید حتما به طور جدی به ازدواج فکر کنید. چنانچه مانعی بر سر راه ازدواجتان وجود دارد آن را شناسایی کرده و برطرف کنید.
خواهر گرامی موارد فوق، نکاتی ساده اما مهم را به شما یادآوری می کنند که با وجود ساده بودن نیاز به تمرین و صرف وقت دارند که ما امیدواریم شما نیز با رعایت آنها در زندگی اجتماعی و کارهای خود، به موفقیت های روزافزون دست یابید. ما هم در کنار حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیه برای شما انسانهای خواستار پاکی دعا می کنیم و منتظر مکاتبه بعدی و نظر شما نسبت به این مطالب هستیم تا در کنار یکدیگر به سمت وضعیت مطلوب حرکت نماییم.