دوست گرامی. شاه کلید رسیدن به درجات معنوی برای انسان تزکیه و تعالی قلب او است. سعی کنید قلب معنوی خود را بشناسید و آنرا روی میز کار خود قرار دهید و هم کاملا بشناسید آنرا و هم نیروهایی که رویش تاثیر می گذارند را شناسایی کنید و هم روش تزکیه و پاکسازی آنرا بیاموزید و هم عملا عزم و اراده خود را برای خودسازی و سلوک قلبی تقویت نمایید تا به فضل خدا به خواسته های معنوی خود برسید.
هشت گام سلوک قرآنی:
خودسازی و سلوک قرآنی هشت گام اساسی دارد که سالک با طی کردن موفق آن به نهایت کمال و قرب الهی خواهد رسید.
این مراحل عبارتند از:
1- یقظه و بیداری: همانگونه که تمامی عالمان اخلاق و عرفان به آن تاکید کرده اند، اولین مرحله و نخستین گام خودسازی و سلوک قرآنی، بیدار شدن از خواب غفلت است؛ تا این مهم برای سالک راه خدا اتفاق نیافتد، خودسازی و سلوک اتفاق نمی افتد و انسان در مسیر صحیح زندگی و شکوفایی قرار نخواهد گرفت.
2- سلوک فکری: در این مرحله سالک سعی می کند افکار و عقاید خود را بر اساس حقیقت بنا کند و با شناخت حق و باطل در حوزه های مختلف علوم عقلی و دینی و اخلاقی به حکمت برسد و عقلانیت خود را با اندیشه و حکمت دینی محکم بنا نماید و افکار باطل را از ذهن و دل خویش براند. این کار همان جستجوی حقیقت است که با علم آموزی و مطالعه و تحقیق و تفکر و پژوهش و پاسخ یابی سوالات اساسی زندگی انجام می شود.
3- سلوک ایمانی: در این مرحله سالک بعد از سلوک نظری و رسیدن به آگاهی و بصیرت دینی، قلب خود را برای سلوک عملی آماده سازد و این آمادگی با سلوک ایمانی بدست می آید. ایمان باور قلبی و یقینی است و در این مرحله لازم است سالک اعتقادات و باورهای دینی را به قلب خود برساند و به باورمندی مطمئن قلبی تبدیل نماید و به یقین برسد.
سالک راه خدا باید به این باور یقینی برسد که راه حق و صراط مستقیم الهی که همان راه توحید و بندگی خدا است، از حقانیت یقینی برخوردار است و تضمین کننده سعادت دنیا و آخرت او است و راه های باطل و شرک آلود، چیزی جز گمراهی و سوء عاقبت برای انسان به ارمغان نمی آورد، تا بتواند سختی های سلوک را تحمل نماید و به سرمنزل مقصود برسد.
4- سلوک فردی: یکی از مراحل سلوک قرآنی، سلوک فردی است که به رذایل و فضایل اخلاق فردی و جنبه های ظاهری زندگی انسان در این دنیا می پردازد و عمده ترین هدف آن تامین سلامت بدنی و نشاط روحی انسان است. در این مرحله موانعی وجود دارد که باید مرتفع شود و نیازهایی که لازم است تامین گردد تا سالک در مراحل دیگر سلوک به موفقیت برسد.
5- سلوک عبادی: سلوک عبادی خودش دو مرحله اساسی دارد که عبارتند از:
اول. آزادی معنوی: در مرحله اول آن سالک باید خود را از بند بندگی هر چه غیر خدا است آزاد سازد و به صفت حریت و آزادگی برسد. در این مقام سعی می کند با تزکیه نفس و مراقبه خود را از قید و بندهای مادی و دنیوی و عادت های نفسانی را برهاند و تمام خدایان دروغین و باطل بیرونی و درونی خود را بشکند و خانه دل را برای بندگی خالصانه خداوند پاک و آماده سازد.
دوم. اطاعت و بندگی: در این مرحله سالک می کوشد تا با انجام وظایف عبادی و واجبات دینی و ترک محرمات و گناهان، خدای متعال را از خویش راضی سازد و به قرب فرایض برسد.
6- سلوک اخلاقی: در این مرحله سالک اخلاق اجتماعی و حسن معاشرت و دوستی با بندگان خدا و اخوت دینی را تمرین می کند و خود را به صفات و ملکات اخلاقی نیک می آراید و از صفات و ملکات بد تخلیه می نماید.
7- سلوک اجتماعی: در این مرحله سالک سعی دارد تا در جامعه حضور فعال داشته باشد، به کمک همنوعان خود بشتابد، در ساخت و ساز جامعه توحیدی مشارکت نماید، در تعاون و همکاری های اجتماعی سهم داشته باشد، عدالت طلبی را در دستور کار خود قرار دهد و با ظلم و ستم در هر حوزه ای بی امان بستیزد و در این مبارزه و مجاهده کاملا پیرو رهبری و امام به حق جامعه باشد و او را یاری نماید تا در سلوک اجتماعی خود نیز به نهایت رشد برسد.
8- سلوک عرفانی: بعد از تکمیل مراحل سلوک عقلانی و کسب رضایت الهی و طی کردن سلوک عبادی واجب، بر سالک راه خدا فرض است که همت خود را بالاتر ببرد و وارد سلوک عرفانی گردد و حتی از اعمال مکروهی که خدا دوست ندارد نیز، اجتناب نماید و با کارهای مستحب و عبادت و ریاضت در جلب محبت خداوند بکوشد تا به مقام محبت برسد و به قرب نوافل که نهایت کمال انسان است نایل گردد.