۱۳۹۸/۰۵/۰۴
–
۱۲۱۱ بازدید
چ بگوییم ب کسی که میگویند چرا خدا صدامونو نشنید میت را شفانداد?
پاسخ: این که برخی دعاها در استجابت آنها مؤثر هستند شکی نیست اما باید دانست این همه به شرط عدم وجود موانع و داشتن مصلحت برای آن فرد است. زیرا خدای متعال بندگانش را بسیار دوست دارد و چیزی که به نفعشان نباشد را برآورده نمیکند.در روایات آمده است که هیچ دعایی هدر نمی رود و بی جواب نمی ماند و هر دعایی یکی از سه پاسخ و اجابت را دارد :
1- دعا در دنیا زود مستجاب می گردد و خواست بنده انجام می گیرد . 2- دعا در دنیا با تاخیر اجابت می گردد . 3- دعا در دنیا بنا بر مصالحی که به نفع بنده دعاکننده است اجابت نمی گردد و در عوض خداوند در آخرت پاداشی مناسب و در خور مر حمت می کند .بدیهی است که دعا در همین دنیا مستجاب می شود دیر یا زود، لکن بصورتهای مختلف،گاهی اثر دعا رفع یک بلائی از انسان می شود، وگاهی همانگونه که در خواست کرده اید وگاهی به نحو بهتر از آن، در هر صورت هیچ دعائی بدون جواب نمی ماند، ولی باید صبر کرد زیرا بعنوان مثال شما همسری با فلان شرائط از خدا خواسته اید،باید این همسر رشد کند وبه حد ازدواج برسد وزمینه بر خورد وخواستگاری شما فراهم شود. در هر صورت امور این در گرو زمان است وباید زمان آن برسد.مطمئن باشید وخوش بین، زیرا خداوند هم عالم است وهم حکیم است وجواد و بخشده،یعنی می داند بنده چه می خواهد و صلاح او در چیست وبخیل هم نیست ،در نتیجه هیچ مشکلی وجود ندارد.
برای استجابت دعا دو شرط اصلی معتبر است:
1. دعا با حال توجه و شرایطی که در روایات آمده انجام شود.2. خداوند صلاح ما را در اجابت دعا ببیند زیرا گاهی اجابت به صلاح ما نیست چون ما از پشت پرده و آینده خبر نداریم ولی خداوند می داند که این کار به صلاح ما نیست و اگر اجابت کند خود شما که الان با اصرار و تضرع و التماس اجابت دعا را خواستار هستید وقتی مشاهده کردید که این کار به صلاح شما نبوده طلب کار خدا می شوید و گله و شکایت می کنید و فریاد می زنید : خدا یا ! من از آینده و خیر و شر خود خبر نداشتم ولی تو که از آینده خبر داشتی می خواستی این دعای مرا اجابت نکنی و مرا دچار بلا و گرفتاری نکنی . بنابراین آنچه وظیفه ماست دعا کردن با رعایت شرایط است. اما اینکه چرا اجابت نشد آن را باید به خدا واگذار نماییم و بدانیم او خیر و صلاح ما را می خواهد.استجابت دعا دارای شرایط و موانعی است که به برخی اشاره می شود : .
موانع استجابت دعااهل بیت عصمت و طهارت – که مفسران قرآن کریم هستند – براى استجابت دعا موانعى را ذکر نموده اند که به بعضى از آنها چنین است :
1. غفلت قلب : دعا درخواست از خداى متعال براى برآورده ساختن حاجتى است و طبیعى است که این ارتباط در صورتى مؤثر است که فقط ظاهر دعا مورد توجه نباشد، بلکه در باطن انسان توجه به خدا و تضرع به پیشگاه او شکل بگیرد و انسان فقط خدا را مؤثر در امور بداند. رسول اکرم صلى الله علیه وآله می فرماید: «اعلموا ان الله لا یقبل دعاءً عن قلب غافل»؛ «بدانید که خداوند دعائى که از قلب غافل برخاسته باشد قبول نمى کند». در واقع خداى متعال این گونه بندگان خود را تأدیب و تربیت مى کند تا از راه خطا بازگشته و مسیر صحیح هدایت الهى را در زندگى خود انتخاب کنند
2. منافات داشتن با حکمت الهى: خداى متعال بر اساس حکمت خود، این عالم را طبق قوانین خاص اداره مى کند و هیچ گاه، این قوانین را نقض نمى کند. بنابراین استجابت دعا باید از مسیر قوانین و سنن الهى جریان یابد و اگر دعایى نقض کننده این مطلب باشد، مستجاب نمى شود؛ زیرا خداى متعال فقط کریم نیست؛ بلکه حکیم نیز هست و هیچ صفتى از صفات او، صفت دیگرش را نقض نمى کند.امام على علیه السلام مى فرماید: «ان الله سبحانه لا ینقض حکمته فلذلک لا یقع الاجابة فى کل دعوة»؛ «خداوند سبحان حکمت خویش را نقض نمى کند بنابراین هر دعایى را مستجاب نمى سازد»
3. عدم مصلحت : گاهى انسان از خداوند چیزهایى را درخواست مى نماید و فکر مى کند اجابت آن به نفع او مى باشد؛ حال آنکه در واقع اجابت آن درخواست؛ به ضرر او است. این سخن، اشاره به آیه 216 سوره «بقره» دارد که مى فرماید: «عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ…»؛ «چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید حال آنکه خیر شما در آن است و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال آنکه شرّ شما در آن است…». و همه اینها به خاطر جهل و یا محدودیت هایى است که در انسان وجود دارد
4. گناهان اجتماعى: گناهان اجتماعى – مثل ترک امر به معروف و نهى از منکر – باعث عدم اجابت دعا است. پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «اگر امر به معروف و نهى از منکر را ترک کنید، بدترین شما بر شما چیره خواهند شد، آن گاه نیکان شما دست به دعا برمى دارند، ولى اجابت نمى شود».
آداب دعادر روایات نورانى معصومین علیه السلام امورى به عنوان آداب دعا بیان شده که رعایت آنها مى تواند در استجابت دعا مؤثر باشد:
1. اصرار در دعایکى از عواملى که سبب استجابت دعا مى گردد، اصرار در دعا است خداى متعال بنا به دلایلى گاهى اوقات دعاى بنده خویش را سریعاً اجابت نمى کند؛ حال یا به علت گناهى که انجام داده و باید توبه کند و یا به علت عدم وجود شرایط لازم و نیاز به فرصت براى استجابت دعا از مجراى طبیعى و یا به جهت اینکه خداى متعال مى خواهد بنده اش، ارتباط خود را با او بیشتر کند و به درگاه او توجه زیادتر داشته باشد. بنابراین اصرار در دعا خود مى تواند عاملى در استجابت دعا محسوب شود و خود اصرار ورزیدن در دعا، موجب خشنودى خداوند متعال است.امام باقرعلیه السلام مى فرماید: «ان الله عزوجل کره الحاح الناس بعضهم على بعض فى المسأله و أحب ذلک لنفسه»؛ «بدرستى که خداوند متعال کراهت دارد از اصرار مردم نسبت به یکدیگر براى اداى حاجات، در حالى که آن را براى خود دوست دارد». و نیز مى فرماید: «والله لایلحّ عبد مؤمن على الله عزوجل فى حاجة الا قضاها له»؛ «به خدا قسم اصرار نمى ورزد بنده مؤمن بر خداوند متعال براى حاجتى مگر این که آن را برآورده مى سازد». رسول اکرم صلى الله علیه وآله مى فرماید: «ان الله یحب السائل»؛ «خداى متعال درخواست کننده را دوست دارد»، بنابراین اصرار در دعا به پیشگاه الهى، گذشته از اینکه موجب برآورده شدن حاجت مى شود. فى نفسه امرى مطلوب و مورد عنایت خداوند متعال است بدین جهت هیچ گاه نباید از تأخیر در استجابت دعا دلگیر و نا امید شد.پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مى فرماید: «رحم الله عبداً طلب من الله عزوجل حاجة فالّح فى الدعاء استجیب له او لم یستجیب»؛ «خدا رحمت کند بنده اى را که از خداوند متعال حاجتى را درخواست کند و بر آن اصرار بورزد. چه حاجتش برآورده شود و چه برآورده نگردد»
2. انجام کار نیک: همان طور که گناه مانع استجابت دعا و سبب محرومیت از لطف الهى است. انجام دادن کار نیک سبب استجابت دعا مى گردد و طبیعى است که هر قدر اعمال نیک انسان زیادتر باشد، لطف الهى به او بیشتر است، به خصوص بعضى از اعمال که بسیار در این زمینه مؤثر بوده و عامل ایجاد ارتباط انسان با خدا است؛ مانند نماز که دریچه ملکوت را بر روى انسان باز مى کند و زمینه ساز استجابت دعا مى گردد. بنابراین بعد از هر نمازى، مى توان به استجابت دعایى امیدوار بود.پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مى فرماید: «من ادّى فریضة فله عندالله دعوة مستجابة»؛ «هر کس نماز واجبى را بجا آورد نزد خدا دعایى مستجاب خواهد داشت»
3. عجله نداشتن در اجابت دعا: انسان وقتى خواسته اى دارد، مى خواهد هر چه زودتر به آن برسد؛ اما گاهى صلاح او در آن نیست و یا شرایطش فراهم نشده است و با مدتى صبر و تأمل به خواسته خود خواهد رسید. اما بى تابى و عدم شکیبایى، گاهى سبب ناامیدى مى شود و مانعى براى رسیدن به خواسته هاى مورد نظر است. بدین جهت بهتر است همراه با اصرار در دعا، عجله بیش از حد نداشته باشیم. آنچه که وظیفه انسان است دعا کردن و امیدوار بودن است و آنچه که بر عهده خداوند است، اجابت است. بنابراین در آنچه که به خداوند مربوط مى شود، مداخله نکنیم که در غیر این صورت به زیان ما تمام شده و مانعى براى وصول رحمت الهى خواهد گشت. امام صادق علیه السلام فرمود: «همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامى که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید مى شود و دعا را ترک مى کند. از امام علیه السلام پرسیده شد: چگونه عجله مى کند! امام مى فرماید: مى گوید از فلان زمان دعا کردم اما اجابت نشده است . بنابراین باید امید فراوان داشت و اصرار در دعا نیز ورزید؛ اما عجله نباید داشت که خود مانع تحقق استجابت دعا است.امام صادق علیه السلام مى فرماید: «ان العبد اذا دعا لم یزل الله تبارک و تعالى فى حاجته ما لم یستعجل»؛ «به درستى که بنده هنگامى که دعا مى کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت او است تا زمانى که او عجله نکند»
4. واسطه قرار دادن معصوم علیه السلام : خداوند متعال مى فرماید: «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ»؛ «به سوى خداوند واسطه بجویید» و نیز مى فرماید: «وقتى مردم به خود ستم نموده و نزد تو مى آمدند و طلب مغفرت مى کردند، پیامبر نیز براى آنان استغفار مى نمود، خدا را مهربان و توبه پذیر مى یافتند» .5. دعا در مکان هاى مقدس دعا در مساجد، حرم اهل بیت علیهم السلام، تربت شهیدان و… زمان هایى که در مظان استجابت دعا هستند (مانند شب قدر، روز عرفه و میلاد و شهادت ائمه اطهار و سحرها)، در سرعت استجابت آن بسیار مؤثر است.بهترین زمان برای دعا کردن این است که سحرگاه برخیزید و چند آیه قرآن بخوانید و چند رکعت از نماز شب را خوانده و آن گاه با تضرع و خشوع دعا کنید.براى آگاهى ر.ک: تفسیر «المیزان» و «نمونه» ذیل آیه 186 سوره بقره دعا، آیه الله مشکینى اصول کافى، ج 4.
کتاب الدعاموفق و مؤید باشید.
1- دعا در دنیا زود مستجاب می گردد و خواست بنده انجام می گیرد . 2- دعا در دنیا با تاخیر اجابت می گردد . 3- دعا در دنیا بنا بر مصالحی که به نفع بنده دعاکننده است اجابت نمی گردد و در عوض خداوند در آخرت پاداشی مناسب و در خور مر حمت می کند .بدیهی است که دعا در همین دنیا مستجاب می شود دیر یا زود، لکن بصورتهای مختلف،گاهی اثر دعا رفع یک بلائی از انسان می شود، وگاهی همانگونه که در خواست کرده اید وگاهی به نحو بهتر از آن، در هر صورت هیچ دعائی بدون جواب نمی ماند، ولی باید صبر کرد زیرا بعنوان مثال شما همسری با فلان شرائط از خدا خواسته اید،باید این همسر رشد کند وبه حد ازدواج برسد وزمینه بر خورد وخواستگاری شما فراهم شود. در هر صورت امور این در گرو زمان است وباید زمان آن برسد.مطمئن باشید وخوش بین، زیرا خداوند هم عالم است وهم حکیم است وجواد و بخشده،یعنی می داند بنده چه می خواهد و صلاح او در چیست وبخیل هم نیست ،در نتیجه هیچ مشکلی وجود ندارد.
برای استجابت دعا دو شرط اصلی معتبر است:
1. دعا با حال توجه و شرایطی که در روایات آمده انجام شود.2. خداوند صلاح ما را در اجابت دعا ببیند زیرا گاهی اجابت به صلاح ما نیست چون ما از پشت پرده و آینده خبر نداریم ولی خداوند می داند که این کار به صلاح ما نیست و اگر اجابت کند خود شما که الان با اصرار و تضرع و التماس اجابت دعا را خواستار هستید وقتی مشاهده کردید که این کار به صلاح شما نبوده طلب کار خدا می شوید و گله و شکایت می کنید و فریاد می زنید : خدا یا ! من از آینده و خیر و شر خود خبر نداشتم ولی تو که از آینده خبر داشتی می خواستی این دعای مرا اجابت نکنی و مرا دچار بلا و گرفتاری نکنی . بنابراین آنچه وظیفه ماست دعا کردن با رعایت شرایط است. اما اینکه چرا اجابت نشد آن را باید به خدا واگذار نماییم و بدانیم او خیر و صلاح ما را می خواهد.استجابت دعا دارای شرایط و موانعی است که به برخی اشاره می شود : .
موانع استجابت دعااهل بیت عصمت و طهارت – که مفسران قرآن کریم هستند – براى استجابت دعا موانعى را ذکر نموده اند که به بعضى از آنها چنین است :
1. غفلت قلب : دعا درخواست از خداى متعال براى برآورده ساختن حاجتى است و طبیعى است که این ارتباط در صورتى مؤثر است که فقط ظاهر دعا مورد توجه نباشد، بلکه در باطن انسان توجه به خدا و تضرع به پیشگاه او شکل بگیرد و انسان فقط خدا را مؤثر در امور بداند. رسول اکرم صلى الله علیه وآله می فرماید: «اعلموا ان الله لا یقبل دعاءً عن قلب غافل»؛ «بدانید که خداوند دعائى که از قلب غافل برخاسته باشد قبول نمى کند». در واقع خداى متعال این گونه بندگان خود را تأدیب و تربیت مى کند تا از راه خطا بازگشته و مسیر صحیح هدایت الهى را در زندگى خود انتخاب کنند
2. منافات داشتن با حکمت الهى: خداى متعال بر اساس حکمت خود، این عالم را طبق قوانین خاص اداره مى کند و هیچ گاه، این قوانین را نقض نمى کند. بنابراین استجابت دعا باید از مسیر قوانین و سنن الهى جریان یابد و اگر دعایى نقض کننده این مطلب باشد، مستجاب نمى شود؛ زیرا خداى متعال فقط کریم نیست؛ بلکه حکیم نیز هست و هیچ صفتى از صفات او، صفت دیگرش را نقض نمى کند.امام على علیه السلام مى فرماید: «ان الله سبحانه لا ینقض حکمته فلذلک لا یقع الاجابة فى کل دعوة»؛ «خداوند سبحان حکمت خویش را نقض نمى کند بنابراین هر دعایى را مستجاب نمى سازد»
3. عدم مصلحت : گاهى انسان از خداوند چیزهایى را درخواست مى نماید و فکر مى کند اجابت آن به نفع او مى باشد؛ حال آنکه در واقع اجابت آن درخواست؛ به ضرر او است. این سخن، اشاره به آیه 216 سوره «بقره» دارد که مى فرماید: «عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ…»؛ «چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید حال آنکه خیر شما در آن است و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال آنکه شرّ شما در آن است…». و همه اینها به خاطر جهل و یا محدودیت هایى است که در انسان وجود دارد
4. گناهان اجتماعى: گناهان اجتماعى – مثل ترک امر به معروف و نهى از منکر – باعث عدم اجابت دعا است. پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «اگر امر به معروف و نهى از منکر را ترک کنید، بدترین شما بر شما چیره خواهند شد، آن گاه نیکان شما دست به دعا برمى دارند، ولى اجابت نمى شود».
آداب دعادر روایات نورانى معصومین علیه السلام امورى به عنوان آداب دعا بیان شده که رعایت آنها مى تواند در استجابت دعا مؤثر باشد:
1. اصرار در دعایکى از عواملى که سبب استجابت دعا مى گردد، اصرار در دعا است خداى متعال بنا به دلایلى گاهى اوقات دعاى بنده خویش را سریعاً اجابت نمى کند؛ حال یا به علت گناهى که انجام داده و باید توبه کند و یا به علت عدم وجود شرایط لازم و نیاز به فرصت براى استجابت دعا از مجراى طبیعى و یا به جهت اینکه خداى متعال مى خواهد بنده اش، ارتباط خود را با او بیشتر کند و به درگاه او توجه زیادتر داشته باشد. بنابراین اصرار در دعا خود مى تواند عاملى در استجابت دعا محسوب شود و خود اصرار ورزیدن در دعا، موجب خشنودى خداوند متعال است.امام باقرعلیه السلام مى فرماید: «ان الله عزوجل کره الحاح الناس بعضهم على بعض فى المسأله و أحب ذلک لنفسه»؛ «بدرستى که خداوند متعال کراهت دارد از اصرار مردم نسبت به یکدیگر براى اداى حاجات، در حالى که آن را براى خود دوست دارد». و نیز مى فرماید: «والله لایلحّ عبد مؤمن على الله عزوجل فى حاجة الا قضاها له»؛ «به خدا قسم اصرار نمى ورزد بنده مؤمن بر خداوند متعال براى حاجتى مگر این که آن را برآورده مى سازد». رسول اکرم صلى الله علیه وآله مى فرماید: «ان الله یحب السائل»؛ «خداى متعال درخواست کننده را دوست دارد»، بنابراین اصرار در دعا به پیشگاه الهى، گذشته از اینکه موجب برآورده شدن حاجت مى شود. فى نفسه امرى مطلوب و مورد عنایت خداوند متعال است بدین جهت هیچ گاه نباید از تأخیر در استجابت دعا دلگیر و نا امید شد.پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مى فرماید: «رحم الله عبداً طلب من الله عزوجل حاجة فالّح فى الدعاء استجیب له او لم یستجیب»؛ «خدا رحمت کند بنده اى را که از خداوند متعال حاجتى را درخواست کند و بر آن اصرار بورزد. چه حاجتش برآورده شود و چه برآورده نگردد»
2. انجام کار نیک: همان طور که گناه مانع استجابت دعا و سبب محرومیت از لطف الهى است. انجام دادن کار نیک سبب استجابت دعا مى گردد و طبیعى است که هر قدر اعمال نیک انسان زیادتر باشد، لطف الهى به او بیشتر است، به خصوص بعضى از اعمال که بسیار در این زمینه مؤثر بوده و عامل ایجاد ارتباط انسان با خدا است؛ مانند نماز که دریچه ملکوت را بر روى انسان باز مى کند و زمینه ساز استجابت دعا مى گردد. بنابراین بعد از هر نمازى، مى توان به استجابت دعایى امیدوار بود.پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مى فرماید: «من ادّى فریضة فله عندالله دعوة مستجابة»؛ «هر کس نماز واجبى را بجا آورد نزد خدا دعایى مستجاب خواهد داشت»
3. عجله نداشتن در اجابت دعا: انسان وقتى خواسته اى دارد، مى خواهد هر چه زودتر به آن برسد؛ اما گاهى صلاح او در آن نیست و یا شرایطش فراهم نشده است و با مدتى صبر و تأمل به خواسته خود خواهد رسید. اما بى تابى و عدم شکیبایى، گاهى سبب ناامیدى مى شود و مانعى براى رسیدن به خواسته هاى مورد نظر است. بدین جهت بهتر است همراه با اصرار در دعا، عجله بیش از حد نداشته باشیم. آنچه که وظیفه انسان است دعا کردن و امیدوار بودن است و آنچه که بر عهده خداوند است، اجابت است. بنابراین در آنچه که به خداوند مربوط مى شود، مداخله نکنیم که در غیر این صورت به زیان ما تمام شده و مانعى براى وصول رحمت الهى خواهد گشت. امام صادق علیه السلام فرمود: «همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامى که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید مى شود و دعا را ترک مى کند. از امام علیه السلام پرسیده شد: چگونه عجله مى کند! امام مى فرماید: مى گوید از فلان زمان دعا کردم اما اجابت نشده است . بنابراین باید امید فراوان داشت و اصرار در دعا نیز ورزید؛ اما عجله نباید داشت که خود مانع تحقق استجابت دعا است.امام صادق علیه السلام مى فرماید: «ان العبد اذا دعا لم یزل الله تبارک و تعالى فى حاجته ما لم یستعجل»؛ «به درستى که بنده هنگامى که دعا مى کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت او است تا زمانى که او عجله نکند»
4. واسطه قرار دادن معصوم علیه السلام : خداوند متعال مى فرماید: «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ»؛ «به سوى خداوند واسطه بجویید» و نیز مى فرماید: «وقتى مردم به خود ستم نموده و نزد تو مى آمدند و طلب مغفرت مى کردند، پیامبر نیز براى آنان استغفار مى نمود، خدا را مهربان و توبه پذیر مى یافتند» .5. دعا در مکان هاى مقدس دعا در مساجد، حرم اهل بیت علیهم السلام، تربت شهیدان و… زمان هایى که در مظان استجابت دعا هستند (مانند شب قدر، روز عرفه و میلاد و شهادت ائمه اطهار و سحرها)، در سرعت استجابت آن بسیار مؤثر است.بهترین زمان برای دعا کردن این است که سحرگاه برخیزید و چند آیه قرآن بخوانید و چند رکعت از نماز شب را خوانده و آن گاه با تضرع و خشوع دعا کنید.براى آگاهى ر.ک: تفسیر «المیزان» و «نمونه» ذیل آیه 186 سوره بقره دعا، آیه الله مشکینى اصول کافى، ج 4.
کتاب الدعاموفق و مؤید باشید.