قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۷/۱۱/۰۴
–
۱۹۷۶ بازدید
معنای حقیقی لیله القدر و اینکه نزول قران در ان دقیقا به چه معنا است و از چه نوعی است و همین طور تنزل کل امرچیست؟
و ضمنا اگر همه چیز در اراده و علم الهی و قضا و قدر او روشن است این نزول و تنزل هر ساله چه مفهومی دارد و چه ضرورتی؟
درک حقیقت شب قدر بسیار دشوار است تا آنجا که خدای تعالی در سوره قدر به پیامبر عظیم الشان خود صلی الله علیه و آله می گوید: و ما ادراک ما لیله القدر. تو چه می دانی که شب قدر چیست. برای درک شب قدر همین قدر که انسان بتواند در آن احیا داشته باشد و به یاد خدا باشد و با خدای متعال انس بگیرد و دعا کند، کافی است.
«قدر» در لغت به معناى اندازه و اندازه گیرى است.1 «تقدیر» نیز به معناى اندازه گیرى و تعیین است.2 اما معناى اصطلاحى «قدر»، عبارت است از ویژگى هستى و وجود هر چیز و چگونگى آفرینش آن 3 به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودى هر چیز، «قدر» نام دارد.4 بنابر دیدگاه حکمت الهى، در نظام آفرینش، هر چیزى اندازه اى خاص دارد و هیچ چیزى بى حساب و کتاب نیست. جهان حساب و کتاب دارد و بر اساس نظم ریاضى تنظیم شده، گذشته، حال و آینده آن با هم ارتباط دارند.
استاد مطهرى در تعریف قدر مى فرماید: «… قدر به معناى اندازه و تعیین است… حوادث جهان… از آن جهت که حدود و اندازه و موقعیت مکانى و زمانى آنها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهى است»5. پس در یک کلام، «قدر» به معناى ویژگى هاى طبیعى و جسمانى چیزهاست که شامل شکل حدود، طول، عرض و موقعیت هاى مکانى و زمانى آنها مى گردد و تمام موجودات مادى و طبیعى را در بر مى گیرد.
این معنا از روایات استفاده مى شود؛ چنان که در روایتى از امام رضا علیه السلام پرسیده شد: معناى قدر چیست؟ امام علیه السلام فرمود: «تقدیر الشى ء، طوله و عرضه»؛ «اندازه گیرى هر چیز اعم از طول و عرض آن است»6 و در روایت دیگر، این امام بزرگوار در معناى قدر فرمود: «اندازه هر چیز اعم از طول وعرض و بقاى آن است».7
بنابراین، معناى تقدیر الهى این است که در جهان مادى، آفریده ها از حیث هستى و آثار و ویژگى هایشان محدوده اى خاص دارند. این محدوده با امورى خاص مرتبط است؛ امورى که علت ها و شرایط آنها هستند و به دلیل اختلاف علل و شرایط، هستى، آثار و ویژگى هاى موجودات مادى نیز متفاوت است. هر موجود مادى به وسیله قالب هایى از داخل و خارج، اندازه گیرى و قالب گیرى مى شود. این قالب، حدود، یعنى طول، عرض، شکل، رنگ، موقعیت مکانى و زمانى و سایر عوارض و ویژگى هاى مادى آن به شمار مى آید. پس معناى تقدیر الهى در موجودات مادى، یعنى هدایت آنها به سوى مسیر هستى شان است که براى آنها مقدر گردیده است و در آن قالب گیرى شده اند.8
اما تعبیر فلسفى قدر، اصل علیت است. «اصل علیت همان پیوند ضرورى و قطعى حوادث با یکدیگر و این که هر حادثه اى تحتّم و قطعیت ضرورى و قطعى خود و نیز تقدّر و خصوصیات وجودى خود را از امرى یا امورى مقدم بر خود گرفته است.9 اصل علیت عمومى و نظام اسباب و مسببات بر جهان و جمیع وقایع و حوادث جهان حکم فرماست و هر حادثى، ضرورت و قطعیت وجود خود و نیز شکل و خصوصیت زمانى و مکانى و سایر خصوصیات وجودى اش را از علل متقدمه خود کسب کرده است و یک پیوند ناگسستى میان گذشته و حال و استقبال میان هر موجودى و علل متقدمه او هست».10
اما علل موجودات مادى ترکیبى، فاعل و ماده و شرایط و عدم مانع است که هر یک تأثیر خاص بر آن دارند و مجموع این تأثیرها، قالب وجودى خاصى را شکل مى دهند. اگر تمام این علل و شرایط و عدم مانع، کنار هم گرد آیند، علت تامه ساخته مى شود و معلول خود را ضرورت و وجود مى دهد که از آن در متون دینى به «قضاى الهى» تعبیر مى شود. اما هر موجودى با توجه به علل و شرایط خود قالبى خاص دارد که عوارض و ویژگى هاى وجودى اش را مى سازد و در متون دینى از آن به «قدر الهى» تعبیر مى شود.
با روشن شدن معناى قدر، امکان فهم حقیقت شب قدر نیز میسر مى شود. شب قدر شبى است که همه مقدرات تقدیر مى گردد و قالب معین و اندازه خاص هر پدیده، روشن و اندازه گیرى مى شود.
به عبارت روشن تر، شب قدر یکى از شب هاى دهه آخر ماه رمضان است. طبق روایات ما، یکى از شب هاى نوزدهم یا بیست و یکم و به احتمال زیادتر، بیست و سوم ماه مبارک رمضان، است.11 در این شب – که شب نزول قرآن به شمار مى آید – امور خیر و شر مردم و ولادت، مرگ، روزى، حج، طاعت، گناه و خلاصه هر حادثه اى که در طول سال واقع مى شود، تقدیر مى گردد.12 شب قدر همیشه و هر سال تکرار مى شود. عبادت در آن شب، فضیلت فراوان دارد و در نیکویى سرنوشت یک ساله بسیار مؤثر است.13 در این شب تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه مى شود و وى از سرنوشت خود و دیگران با خبر مى گردد. امام باقرعلیه السلام مى فرماید: «انه ینزل فى لیلة القدر الى ولى الامر تفسیر الامور سنةً سنةً، یؤمر فى امر نفسه بکذا و کذا و فى امر الناس بکذا و کذا؛ در شب قدر به ولى امر(امام هر زمان) تفسیر کارها و حوادث نازل مى شود و وى درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایى مى شود».14
پس شب قدر شبى است که:
1. قرآن در آن نازل شده است.
2. حوادث سال آینده در آن تقدیر مى شود.
3. این حوادث بر امام زمان – روحى فداه – عرضه و آن حضرت مامور به کارهایى مى گردد.
بنابراین، مى توان گفت شب قدر، شب تقدیر و شب اندازه گیرى و شب تعیین حوادث جهان ماده است.
این مطلب مطابق آیات قرآنى نیز مى باشد؛ زیرا در آیه 185 سوره مبارکه «بقره» مى فرماید: « شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآن »؛ ماه رمضان که در آن قرآن نازل شده است». طبق این آیه، نزول قرآن(نزول دفعى) در ماه رمضان بوده است. و در آیات 3 – 5 سوره مبارکه دخان مى فرماید: «إ نَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِین » این آیه نیز تصریح دارد که نزول [دفعى ] قرآن در یک شب بوده است که از آن به شب مبارک تعبیر شده است. همچنین در سوره مبارکه قدر تصریح شده است که قرآن در شب قدر نازل شده است.
پس با جمع آیات سه گانه بالا روشن مى شود:
1. قرآن در ماه رمضان نازل شده است.
2. قرآن در شبى مبارک از شب هاى ماه مبارک رمضان نازل شده است.
3. این شب، در قرآن شب قدر نام دارد.
4. ویژگى خاص این شب بر حسب آیات سوره مبارکه دخان دو امر است:
الف. نزول قرآن.
ب. هر امر حکیمى در آن شب مبارک جدا مى گردد.
اما سوره مبارکه قدر که به منزله شرح و تفسیر آیات سوره مبارکه «دخان» است، شش ویژگى براى شب قدر مى شمارد:
الف. شب نزول قرآن است( إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر ).
ب. این شب، شبى ناشناخته است و این ناشناختگى به دلیل عظمت آن شب است( وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْر ).
ج. شب قدر از هزار ماه بهتر است.( لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر ).
د. در این شب مبارک، ملائکه و روح با اجازه پروردگار عالمیان نازل مى شوند( تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ ) و روایات تصریح دارند که آنها بر قلب امام هر زمان نازل مى شوند.
ه. این نزول براى تحقق هر امرى است که در سوره «دخان» بدان اشاره رفت( مِنْ کُلِّ أَمْر ) و این نزول – که مساوى با رحمت خاصه الهى بر مومنان شب زنده دار است – تا طلوع فجر ادامه دارد( سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ).
و. شب قدر، شب تقدیر و اندازه گیرى است؛ زیرا در این سوره – که تنها پنج آیه دارد – سه بار «لیلة القدر» تکرار شده است و این نشانه اهتمام ویژه قرآن به مسئله اندازه گیرى در آن شب خاص است.
مرحوم کلینى در کافى از امام باقرعلیه السلام نقل مى کند که آن حضرت در جواب معناى آیه« إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَة » فرمودند: «آرى شب قدر، شبى است که همه ساله در ماه رمضان و در دهه آخر آن، تجدید مى شود. شبى که قرآن جز در آن شب نازل نشده و آن شبى است که خداى تعالى درباره اش فرموده است: «فیها یفرق کل امر حکیم؛ در آن شب هر، امرى با حکمت، متعین و ممتاز مى گردد». آن گاه فرمود: «در شب قدر، هر حادثه اى که باید در طول آن سال واقع گردد، تقدیر مى شود؛ خیر و شر، طاعت و معصیت و فرزندى که قرار است متولد شود یا اجلى که قرار است فرارسد یا رزقى که قرار است برسد و…».15
نزول قرآن در دو رابطه قابل بررسی و ذکر است:
یک. در رابطه با خدا؛
دو. در رابطه با انسانها.
در رابطه با خداوند، نزول قرآن دلیل بر رحمت، قدرت، عظمت، هدایت گری و پروردگاری او است.
در رابطه با انسانها نزول قرآن، به جهت پاسخ گویی به نیازهای انسان در زندگی، نشان دادن مسیر هدایت، پیشرفت و تکامل و برای اتمام حجت است. به تعبیر دیگر نزول قرآن برای خروج از ظلمات ِ جهل و نادانی ، نجات از ضلالت و گمراهی و برای جبران لغزشها و زلالتها است.
خداوند با مخلوقاتش ارتباط دارد و آنها را مدیریت می کند. این ارتباط سطوح مختلف دارد و نسبت به هر نوع از مخلوقات فرق می کند. خداوند با انسانها هم ارتباط دارد و نزدیک ترین سطح ارتباط را با انبیا و اولیا دارد.
قرآن به وحی که یک ارتباط غیبی، شعور مرموز و ماورائی است نازل شده است.
پیام وحی را یا مستقیم خداوند بر قلب و جان بر گزیده اش نازل می کند و یا توسط مامورش مانند جبرئیل امین علیه السلام القا می کند.
وحی به انبیا و اولیا مانند الهام یا رؤیای صادق برای ما است. و توصیف کم و کیف و چگونگی آن بیش از این ظاهرا برای غیر معصوم ممکن نیست یا بسیار سخت است.
و نزول قرآن بر طبق آیات و روایات دو گونه بوده است: نزول دفعی و نزول تدریجی.
نزول حقیقت قرآن یا تمام قرآن که در شب قدر بر آسمان چهارم یا قلب نازنین پیامبر اتفاق افتاده را نزول دفعی یا جمعی است.
و تک تک آیات و سوره های قرآن که در طول بیست یا بیست و سه سال نازل شده اند نزول تدریجی می باشد.
پى نوشت:
1. قاموس قرآن، سید على اکبر قرشى، ج 5، ص 246 و 247
2. همان، ص 248.
3. المیزان، سید محمد حسین طباطبایى، ج 12 ص 150 و 151.
4. همان، ج 19، ص 101.
5. انسان و سرنوشت، شهید مطهرى، ص 52.
6. المحاسن البرقى، ج 1، ص 244.
7. بحار الانوار، ج 5، ص 122.
8. المیزان، ج 19، ص 101 – 103
9. انسان و سرنوشت، ص 53
10. همان، ص 55 و 56
11. اقبال الاعمال، سید بن طاووس، تحقیق و تصحیح جواد قیومى اصفهانى، ج 1، ص 312 و 313 و 374 و 375
12. الکافى، کلینى، ج 4، ص 157
13. المراقبات، ملکى تبریزى، ص، 237 – 252
14. الکافى، ج 1، ص 248
15. المیزان فى تفسیر القرآن ج: 20 ص: 382؛ بحث روایى ذیل سوره مبارکه قدر.
جهت اطلاع بیشتر ر. ک:
– (علامه) طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام.
– جوادی آملی، عبد الله، قرآن در قرآن.
– همو، فطرت در قرآن.
– شهید مطهری، مرتضی، فطرت.
– معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن (یا ترجمه آن)، ج1، بحث وحی و نزول.
– جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآن، بحث وحی و نزول.
«قدر» در لغت به معناى اندازه و اندازه گیرى است.1 «تقدیر» نیز به معناى اندازه گیرى و تعیین است.2 اما معناى اصطلاحى «قدر»، عبارت است از ویژگى هستى و وجود هر چیز و چگونگى آفرینش آن 3 به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودى هر چیز، «قدر» نام دارد.4 بنابر دیدگاه حکمت الهى، در نظام آفرینش، هر چیزى اندازه اى خاص دارد و هیچ چیزى بى حساب و کتاب نیست. جهان حساب و کتاب دارد و بر اساس نظم ریاضى تنظیم شده، گذشته، حال و آینده آن با هم ارتباط دارند.
استاد مطهرى در تعریف قدر مى فرماید: «… قدر به معناى اندازه و تعیین است… حوادث جهان… از آن جهت که حدود و اندازه و موقعیت مکانى و زمانى آنها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهى است»5. پس در یک کلام، «قدر» به معناى ویژگى هاى طبیعى و جسمانى چیزهاست که شامل شکل حدود، طول، عرض و موقعیت هاى مکانى و زمانى آنها مى گردد و تمام موجودات مادى و طبیعى را در بر مى گیرد.
این معنا از روایات استفاده مى شود؛ چنان که در روایتى از امام رضا علیه السلام پرسیده شد: معناى قدر چیست؟ امام علیه السلام فرمود: «تقدیر الشى ء، طوله و عرضه»؛ «اندازه گیرى هر چیز اعم از طول و عرض آن است»6 و در روایت دیگر، این امام بزرگوار در معناى قدر فرمود: «اندازه هر چیز اعم از طول وعرض و بقاى آن است».7
بنابراین، معناى تقدیر الهى این است که در جهان مادى، آفریده ها از حیث هستى و آثار و ویژگى هایشان محدوده اى خاص دارند. این محدوده با امورى خاص مرتبط است؛ امورى که علت ها و شرایط آنها هستند و به دلیل اختلاف علل و شرایط، هستى، آثار و ویژگى هاى موجودات مادى نیز متفاوت است. هر موجود مادى به وسیله قالب هایى از داخل و خارج، اندازه گیرى و قالب گیرى مى شود. این قالب، حدود، یعنى طول، عرض، شکل، رنگ، موقعیت مکانى و زمانى و سایر عوارض و ویژگى هاى مادى آن به شمار مى آید. پس معناى تقدیر الهى در موجودات مادى، یعنى هدایت آنها به سوى مسیر هستى شان است که براى آنها مقدر گردیده است و در آن قالب گیرى شده اند.8
اما تعبیر فلسفى قدر، اصل علیت است. «اصل علیت همان پیوند ضرورى و قطعى حوادث با یکدیگر و این که هر حادثه اى تحتّم و قطعیت ضرورى و قطعى خود و نیز تقدّر و خصوصیات وجودى خود را از امرى یا امورى مقدم بر خود گرفته است.9 اصل علیت عمومى و نظام اسباب و مسببات بر جهان و جمیع وقایع و حوادث جهان حکم فرماست و هر حادثى، ضرورت و قطعیت وجود خود و نیز شکل و خصوصیت زمانى و مکانى و سایر خصوصیات وجودى اش را از علل متقدمه خود کسب کرده است و یک پیوند ناگسستى میان گذشته و حال و استقبال میان هر موجودى و علل متقدمه او هست».10
اما علل موجودات مادى ترکیبى، فاعل و ماده و شرایط و عدم مانع است که هر یک تأثیر خاص بر آن دارند و مجموع این تأثیرها، قالب وجودى خاصى را شکل مى دهند. اگر تمام این علل و شرایط و عدم مانع، کنار هم گرد آیند، علت تامه ساخته مى شود و معلول خود را ضرورت و وجود مى دهد که از آن در متون دینى به «قضاى الهى» تعبیر مى شود. اما هر موجودى با توجه به علل و شرایط خود قالبى خاص دارد که عوارض و ویژگى هاى وجودى اش را مى سازد و در متون دینى از آن به «قدر الهى» تعبیر مى شود.
با روشن شدن معناى قدر، امکان فهم حقیقت شب قدر نیز میسر مى شود. شب قدر شبى است که همه مقدرات تقدیر مى گردد و قالب معین و اندازه خاص هر پدیده، روشن و اندازه گیرى مى شود.
به عبارت روشن تر، شب قدر یکى از شب هاى دهه آخر ماه رمضان است. طبق روایات ما، یکى از شب هاى نوزدهم یا بیست و یکم و به احتمال زیادتر، بیست و سوم ماه مبارک رمضان، است.11 در این شب – که شب نزول قرآن به شمار مى آید – امور خیر و شر مردم و ولادت، مرگ، روزى، حج، طاعت، گناه و خلاصه هر حادثه اى که در طول سال واقع مى شود، تقدیر مى گردد.12 شب قدر همیشه و هر سال تکرار مى شود. عبادت در آن شب، فضیلت فراوان دارد و در نیکویى سرنوشت یک ساله بسیار مؤثر است.13 در این شب تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه مى شود و وى از سرنوشت خود و دیگران با خبر مى گردد. امام باقرعلیه السلام مى فرماید: «انه ینزل فى لیلة القدر الى ولى الامر تفسیر الامور سنةً سنةً، یؤمر فى امر نفسه بکذا و کذا و فى امر الناس بکذا و کذا؛ در شب قدر به ولى امر(امام هر زمان) تفسیر کارها و حوادث نازل مى شود و وى درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایى مى شود».14
پس شب قدر شبى است که:
1. قرآن در آن نازل شده است.
2. حوادث سال آینده در آن تقدیر مى شود.
3. این حوادث بر امام زمان – روحى فداه – عرضه و آن حضرت مامور به کارهایى مى گردد.
بنابراین، مى توان گفت شب قدر، شب تقدیر و شب اندازه گیرى و شب تعیین حوادث جهان ماده است.
این مطلب مطابق آیات قرآنى نیز مى باشد؛ زیرا در آیه 185 سوره مبارکه «بقره» مى فرماید: « شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآن »؛ ماه رمضان که در آن قرآن نازل شده است». طبق این آیه، نزول قرآن(نزول دفعى) در ماه رمضان بوده است. و در آیات 3 – 5 سوره مبارکه دخان مى فرماید: «إ نَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِین » این آیه نیز تصریح دارد که نزول [دفعى ] قرآن در یک شب بوده است که از آن به شب مبارک تعبیر شده است. همچنین در سوره مبارکه قدر تصریح شده است که قرآن در شب قدر نازل شده است.
پس با جمع آیات سه گانه بالا روشن مى شود:
1. قرآن در ماه رمضان نازل شده است.
2. قرآن در شبى مبارک از شب هاى ماه مبارک رمضان نازل شده است.
3. این شب، در قرآن شب قدر نام دارد.
4. ویژگى خاص این شب بر حسب آیات سوره مبارکه دخان دو امر است:
الف. نزول قرآن.
ب. هر امر حکیمى در آن شب مبارک جدا مى گردد.
اما سوره مبارکه قدر که به منزله شرح و تفسیر آیات سوره مبارکه «دخان» است، شش ویژگى براى شب قدر مى شمارد:
الف. شب نزول قرآن است( إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر ).
ب. این شب، شبى ناشناخته است و این ناشناختگى به دلیل عظمت آن شب است( وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْر ).
ج. شب قدر از هزار ماه بهتر است.( لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر ).
د. در این شب مبارک، ملائکه و روح با اجازه پروردگار عالمیان نازل مى شوند( تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ ) و روایات تصریح دارند که آنها بر قلب امام هر زمان نازل مى شوند.
ه. این نزول براى تحقق هر امرى است که در سوره «دخان» بدان اشاره رفت( مِنْ کُلِّ أَمْر ) و این نزول – که مساوى با رحمت خاصه الهى بر مومنان شب زنده دار است – تا طلوع فجر ادامه دارد( سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ).
و. شب قدر، شب تقدیر و اندازه گیرى است؛ زیرا در این سوره – که تنها پنج آیه دارد – سه بار «لیلة القدر» تکرار شده است و این نشانه اهتمام ویژه قرآن به مسئله اندازه گیرى در آن شب خاص است.
مرحوم کلینى در کافى از امام باقرعلیه السلام نقل مى کند که آن حضرت در جواب معناى آیه« إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَة » فرمودند: «آرى شب قدر، شبى است که همه ساله در ماه رمضان و در دهه آخر آن، تجدید مى شود. شبى که قرآن جز در آن شب نازل نشده و آن شبى است که خداى تعالى درباره اش فرموده است: «فیها یفرق کل امر حکیم؛ در آن شب هر، امرى با حکمت، متعین و ممتاز مى گردد». آن گاه فرمود: «در شب قدر، هر حادثه اى که باید در طول آن سال واقع گردد، تقدیر مى شود؛ خیر و شر، طاعت و معصیت و فرزندى که قرار است متولد شود یا اجلى که قرار است فرارسد یا رزقى که قرار است برسد و…».15
نزول قرآن در دو رابطه قابل بررسی و ذکر است:
یک. در رابطه با خدا؛
دو. در رابطه با انسانها.
در رابطه با خداوند، نزول قرآن دلیل بر رحمت، قدرت، عظمت، هدایت گری و پروردگاری او است.
در رابطه با انسانها نزول قرآن، به جهت پاسخ گویی به نیازهای انسان در زندگی، نشان دادن مسیر هدایت، پیشرفت و تکامل و برای اتمام حجت است. به تعبیر دیگر نزول قرآن برای خروج از ظلمات ِ جهل و نادانی ، نجات از ضلالت و گمراهی و برای جبران لغزشها و زلالتها است.
خداوند با مخلوقاتش ارتباط دارد و آنها را مدیریت می کند. این ارتباط سطوح مختلف دارد و نسبت به هر نوع از مخلوقات فرق می کند. خداوند با انسانها هم ارتباط دارد و نزدیک ترین سطح ارتباط را با انبیا و اولیا دارد.
قرآن به وحی که یک ارتباط غیبی، شعور مرموز و ماورائی است نازل شده است.
پیام وحی را یا مستقیم خداوند بر قلب و جان بر گزیده اش نازل می کند و یا توسط مامورش مانند جبرئیل امین علیه السلام القا می کند.
وحی به انبیا و اولیا مانند الهام یا رؤیای صادق برای ما است. و توصیف کم و کیف و چگونگی آن بیش از این ظاهرا برای غیر معصوم ممکن نیست یا بسیار سخت است.
و نزول قرآن بر طبق آیات و روایات دو گونه بوده است: نزول دفعی و نزول تدریجی.
نزول حقیقت قرآن یا تمام قرآن که در شب قدر بر آسمان چهارم یا قلب نازنین پیامبر اتفاق افتاده را نزول دفعی یا جمعی است.
و تک تک آیات و سوره های قرآن که در طول بیست یا بیست و سه سال نازل شده اند نزول تدریجی می باشد.
پى نوشت:
1. قاموس قرآن، سید على اکبر قرشى، ج 5، ص 246 و 247
2. همان، ص 248.
3. المیزان، سید محمد حسین طباطبایى، ج 12 ص 150 و 151.
4. همان، ج 19، ص 101.
5. انسان و سرنوشت، شهید مطهرى، ص 52.
6. المحاسن البرقى، ج 1، ص 244.
7. بحار الانوار، ج 5، ص 122.
8. المیزان، ج 19، ص 101 – 103
9. انسان و سرنوشت، ص 53
10. همان، ص 55 و 56
11. اقبال الاعمال، سید بن طاووس، تحقیق و تصحیح جواد قیومى اصفهانى، ج 1، ص 312 و 313 و 374 و 375
12. الکافى، کلینى، ج 4، ص 157
13. المراقبات، ملکى تبریزى، ص، 237 – 252
14. الکافى، ج 1، ص 248
15. المیزان فى تفسیر القرآن ج: 20 ص: 382؛ بحث روایى ذیل سوره مبارکه قدر.
جهت اطلاع بیشتر ر. ک:
– (علامه) طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام.
– جوادی آملی، عبد الله، قرآن در قرآن.
– همو، فطرت در قرآن.
– شهید مطهری، مرتضی، فطرت.
– معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن (یا ترجمه آن)، ج1، بحث وحی و نزول.
– جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآن، بحث وحی و نزول.