1- کلمه ی معاد از ریشه ی ( ع و د ) و بر وزن مفعل می باشد. اسم زمان و مکان و در زبان عربی بر این وزن به کار می رود. (عود) به معنای بازگشت است. بنابر این معنای لغوی ( معاد ) زمان یا مکان بازگشت است.
معمولاً لفظ معاد در معنای اصطلاحی به کار برده می شود که منظور بازگشت به زندگانی پس از مرگ است. یعنی مرگ نقطه ی پایانی زندگانی انسان نیست، بلکه روزگاری انسان باید در محکمه عدل الهی حاضر شود و به پاسخ گویی بپردازد. بنابراین در اصطلاح، معاد به معنای بازگشت به عالم آخرت و زندگانی پس از مرگ است.
2- منابع شناخت معاد
عالی ترین و برترین و مهمترین وسیله برای شناخت جهان آخرت راه «وحی» است؛ چون خدای آخرت‌آفرین، خدای جبروت‌آفرین، خدای ملکوت‌آفرین، این عوالم را به خوبی می‌شناسد و به اندازه ظرفیت ما، به وسیله وحی برایمان نازل فرموده است و ما از طریق قرآن و معلمین و مفسرین عالی قدر قرآن یعنی اهل بیت(علیهم السلام) می‌توانیم به معرفت حیات پس از مرگ راه پیدا کنیم. اما راه‌های دیگر هم است که هرگز مساوی با راه وحی نیست، ولی تقویت کننده است. یعنی آن راه‌ها را هم اگر داشته باشیم، آنچه را که از وحی گرفته‌ایم، تأیید می‌کند و ایمان ما به حیات پس از مرگ، کاملاً تقویت می‌شود.
راه‌های شناخت معاد
یکی از راههای شناخت معاد، شناخت جهان است. اگر ما عالمی را که در آن زندگی می‌کنیم، بشناسیم می‌توانیم به معاد راه ببریم.
راه دوم که از آن مهم‌تر است، راه خودشناسی است. اگر خودمان را شناختیم، به معاد و حیات پس از مرگ پی می‌بریم.
مهمتر از این دو، خداشناسی است. اگرما به اسماء و صفات الهی پی ببریم، البته به معاد هم راه پیدا می‌کنیم و شناختی دست خواهد داد. مثلاً در خداشناسی متوجه می‌شویم که خدا حکیم است. خدا عادل است. عقل می‌گوید حکیم کارش عبث و بیهوده نیست. راه باز می‌شود به شناخت حیات پس ازمرگ و از اینکه خدا عادل است پی می‌بریم که سرنوشت‌ها نباید مساوی باشد لذا باید جهان دیگری هم باشد. دریچه‌ای به جهان پس از مرگ باز می‌شود.۱
پی نوشت:
۱ ـ از کتاب: بینش‌ها و روش‌ها (گزیده جلسات موسسه حدیث راه عشق ـ دفتر دوم) / گردآورنده: امیر‌حسین بانکی پور فرد / سخنان: استاد پور سید‌رضایی/ انتشارات: حدیث راه عشق/ چاپ اول ۱۳۸۳/ ص ۶۸ و ۶۹ .
منابع جهت مطالعه بیشتر:
– معاد شناسی ، استاد قرائتی.
– معاد در قرآن، آیت الله جوادی آملی.
– معاد در قرآن، آیت الله ناصر مکارم شیرازی.