امام با جسم انگاشتن خداوند مخالفت کرده و به تفسیر آیات متشابه می پرداختند، عبدالله بن قیس گوید: از امام رضا(علیه السلام) شنیدم که می فرمودند:«[بَلْ یَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ]. عرض کردم: «آیا خداوند مانند ما دو دست دارد؟» فرمودند: «خیر، اگر چنین بود که از مخلوقات به شمار می رفت.»[ صدوق، التوحید، ص 168. ]فردی از امام رضا(علیه السلام) درباره ی توحید و به خصوص، جسم بودن خدا پرسید و حضرت در پاسخ، به سه جریان درباره ی توحید اشاره کردند و فرمودند: مردم را در توحید سه مذهب است: یکی، مذهب اثبات با تشبیه و دیگری، مذهب نفی و سوم، مذهب اثبات بدون تشبیه؛ پس مذهب اثبات با تشبیه روا نباشد و مذهب نفی نیز جایز نیست و طریق درست در مذهب، طریق سوم باشد که اثبات است بدون تشبیه[ التوحید، ص 101.].
در میان مردم آن روزگار، رؤیت جسمانی خداوند دهان به دهان می چرخید. مراد نیز اثبات رؤیت با چشم سر بود. در برابر این انحراف اعتقادی، امام رضا(علیه السلام) مسئله ی رؤیت را به شدت انکار می کردند. صفوان بن یحیی گزارش می دهد: ابوقره محدث تقاضا کرد که او را به خدمت حضرت رضا(علیه السلام) ببرم. از آن حضرت برای وی اذن خواستم. اذن دادند. شرفیاب شدیم. ابوقره از حلال و حرام و سایر احکام دین مسائل بسیاری پرسید.
وقتی به مسئله ی توحید رسید، پرسید: «روایتی در دست ماست که خداوند رؤیت و کلام خود را بین دو پیغمبر تقسیم کرده است: کلام خود را به موسی بن عمران(علیه السلام) و رؤیتش را به محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) اختصاص داده است.» امام فرمودند: «چه کسی از ناحیه ی خداوند به جن و انس تبلیغ می کرد که (((لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ )))[ انعام (6)، آیه 103. ]، (((لا یُحِیطُونَ بِهِ عِلْماً)))[ طه (20)، آیه 110. ]، (((لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ)))[ شورا (42)، آیه 11. ] آیا محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) نبود؟!» ابوقره عرض کرد: «چرا ایشان بودند.» امام بیان داشتند: «آیا ممکن است کسی که خود را به جهانیان چنین معرفی کرده که از ناحیه ی خداوند آمده است تا بشر را به امر او به سویش دعوت کند و درباره ی خدای تعالی می گوید: چشم ها او را نمی بینند، علم بشر به او احاطه نمی یابد، چیزی مثل او وجود ندارد، بگوید: خدا را به چشم خود دیده و به علم خود به وی احاطه یافته و او را به صورت بشر دیده ام؟! آیا شرم نمی کنید؟! زنادقه[ جمع زندیق، به معنای منکر خدا و مُلحد است.] هم نتوانستند به خداوند چنین نسبت های ناروایی بدهند و بگویند از طرف پروردگار آمده اند و سپس حرف هایی بزنند که انکار وجود خدا را برساند.» ابوقره گفت: «خودِ خدای تعالی دیده شدنش را در کلام خود خاطرنشان ساخته و فرموده است: (((وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَة أُخْری)))[ نجم (53)، آیه 13.].»
امام فرمودند: «این آیه دنباله ای دارد که معنای آن را روشن می سازد: (((… ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی)))؛[ همان، آیه 11. ] «قلب و دل محمد آنچه او به چشمان خود دید، تکذیب نکرد.» در آیه ای دیگر نیز آمده است: (((لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری)))؛[ همان، آیه 18.] «او از آیات بزرگ پروردگار خود چیز هایی دید». همان طور که می بینی، دنباله ی آیه ی مدنظرت مقصود از ما رأی؛ (آنچه دیده بود) را بیان کرده است: مقصود، آیات خدا بوده است، نه خود خدا. اگر دیدنِ خود خدا منظور بود، معنا نداشت که در جای دیگر بفرماید: (((وَ لا یُحِیطُونَ بِهِ عِلْماً))). وقتی چشم انسان خدا را ببیند، قهراً به او احاطه ی علمی نیز پیدا می کند.» ابوقره عرض کرد: «بنابراین روایات مذکور را تکذیب می کنید.» حضرت فرمودند: «آری، وقتی روایتی مخالف با قرآن باشد، آن را تکذیب می کنم. علاوه بر این، روایت مدنظر تو مخالف با اجماع مسلمانان هم هست؛ چون همه ی مسلمانان بر این که خداوند مُحاط علم کسی واقع نمی شود و چشم ها او را نمی بینند و چیزی شبیه و مانند او نیست، اجماع دارند.»[ کافى، ج1، ص95، ح2.]
روایات دیگری هم وجود دارند که مسئله ی رؤیت را به معنای دقیق تری که لایق ساحت قدسی خدای تعالی است، تبیین می کنند.[ صدوق، التوحید، ص98. ]
امام رضا(علیه السلام) زمانی که با حدیث تحریف شده ای درباره ی نزول خداوند به آسمان دنیا روبه رو شدند، برای اصلاح باور مردم به توحید، از تحریف آن حدیث و حذف عبارت «نزول فرشتگان» از متن روایت خبر دادند. ابراهیم بن محمود می گوید که به حضرت رضا(علیه السلام) عرض کردم: «نظر شما درباره ی حدیثی که مردم از حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می کنند چیست؟ با این مضمون که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند: «إِنَّ الله تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَنْزِلُ کُلَّ لَیْلَة جُمُعَة إِلَی السَّمَاءِ الدُّنْیَا»؛ «خداوند تبارک و تعالی هر شب جمعه به آسمان دنیا پایین می آید.»
امام رضا(علیه السلام) در پاسخ فرمودند:
«خداوند لعنت کند کسانی را که کلمات را از محل خود جابه جا و تحریف می کنند. به خدا قسم، رسول خدا چنین سخنی نگفته اند؛ بلکه فرموده اند: «إِنَّ الله تَعَالَی یُنْزِلُ مَلَکاً إِلَی السَّمَاءِ الدُّنْیَا کُلَّ لَیْلَةٍ فِی الثُّلُثِ الْأَخِیرِ وَ لَیْلَة الْجُمُعَة فِی أَوَّلِ اللَّیْلِ…؛ (خداوند تعالی در ثلث آخر هر شب و هر شب جمعه از اول شب، فرشته ای به آسمان دنیا می فرستد و آن فرشته به فرمان خداوند ندا می کند: آیا هیچ درخواست کننده ای هست تا خواسته اش را برآورم؟ آیا هیچ توبه کننده ای هست تا توبه اش را بپذیرم؟ آیا هیچ استغفارکننده ای هست تا او را بیامرزم؟ ای که طالب خیر هستی، به این سو بیا، ای که به دنبال شرّ هستی، دست نگهدار. این فرشته تا طلوع فجر این ندا را ادامه می دهد و چون فجر طلوع کند، به محل خود در ملکوت آسمان باز می گردد».»[ عیون أخبار الرضا(علیه السلام)، ج 1، ص 127.]