با سلام و احترام و تشکر از اعتماد و ارتباط شما با این مرکز. پرسشگر گرامی!:
1. دشمنی برخی از کشورها مانند آمریکا و انگلیس با نظام و ملت ایران امری روشن است و غیر از رهبر انقلاب، مسوولین و مردم ایران و سایر کشورها نیز به این دشمنی اذعان دارند.
2. دشمنی دولت آمریکا یا انگلیس و یا … با کشور ما به معنای دشمنی مردم آنها با دولت و مردم ما نمی باشد. بنابراین ارتباط کاری و شغلی و فرهنگی و … با مردم این کشورها امری رایج و طبق روال می باشد. کما اینکه مردم ما به جهت تفریح یا تحصیل یا تجارت به خیلی از کشورها از جمله آمریکا و انگلیس سفر می کنند. و نیز مردم این کشورها نیز به جهت تجارت یا توریسم و گردشگری و … به ایران رفت و آمد می کنند.
3. از حیث شرعی نیز با رعایت برخی شرایط، تحصیل و کار در این کشورها منعی ندارد.
استفتاء از مراجع تقلید:
«آیا از نظر شرعی خدمت (کار کردن) در کشورهای غرب و بی‌دین و کمک به جامعه آنها از نظر علمی و فنی اشکال دارد؟ کلاً زندگی در غرب اگر کسی به اصول دین خود پایبند باشد و غذاهای حلال بخورد چه مشکل شرعی دیگری می‌تواند داشته باشد؟»
پاسخ اجمالی:
کار و تلاش در راستای پیشرفت علم و دانش به خودی خود، در هر کجای دنیا ایرادی ندارد، مگر اینکه:
الف. عمل مذکور موجب کمک به انجام گناه و یا ایجاد مفسده (مانند ترویج فساد و نشر اکاذیب) باشد.
ب. این کار به تضعیف مسلمانان بیانجامد.
ج. منافع آن کار، به کفار حربی (مانند شرکتهای صهیونیستی) برگردد.
با این حال برخی از مراجع تقلید در این‌زمینه می‌گویند، زندگی در کشورهای غیر اسلامی، مادامی که ضرورت عرفی نداشته باشد، صورت شرعی ندارد.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
اگر از موارد إعانه و کمک بر اثم و گناه محسوب ‌شود، و یا مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد، و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، و یا منافع آن عاید شرکتهای صهیونیستی و یا شرکتهایی که از سود حاصله، کمک به دولت غاصب اسرائیل می‌کنند باشد، حرام است؛ و در صورتی که احراز نشود که منافع آن عاید صهیونیست‌ها می‌شود و یا در راه دشمنی با اسلام و مسلمین به‌کار می‌رود، اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
فی نفسه اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
به طور کلی کار کردن برای غیر مسلمان اشکال ندارد مگر در مواردی که کافر حربی باشد و یا کار خاصی موجب تضعیف مسلمین و تقویت کفار شود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
زندگی در بلاد کفر مادامی که ضرورت عرفی نداشته باشد صورت شرعی ندارد.
(https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa51697)
با عرض سلام و احترام خدمت شما، خواستم بدانم نظر مراجع در مورد هجرت به خارج از کشور برای ادامه تحصیل چیست؟
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
فی نفسه اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در موارد ضرورى اگر باعث تقویت کفار و ضعف مسلمانان نشوند و متأثر از آداب حرام آنها نگردند اشکالى ندارد و اگر بتوانند با قول و فعل خود مبلغ اسلام در آن مناطق باشند کار خوبى خواهد بود.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
مسافرت یا مهاجرت به بلاد کفّار احتمال دارد موجب فساد عقیده و اخلاق و لاابالی گری در اعمال شود و اطمینان به اینکه عقیده و اخلاق محفوظ بماند نوعاً حاصل نمی‌شود و حفظ عقیده و ایمان در آن بلاد غالباً مشکل است. بلی، اگر به صورتی که تحت تأثیر فرهنگ و عادات آنها قرار نگیرد و بتواند در آنجا اخلاق و تربیت خودش را محکم نگه‌دارد و استقلال اسلامیت خود را حفظ کند با حفظ وظایف شرعی رفتن به آنجا جهت تحصیل مانعی ندارد.
(https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa27927).