درک آثار و نتایج تلاوت قرآن امری فطری، عقلانی و نفسانی است و انسانی که با قرآن و روایات مربوط به آن آگاه و مأنوس شود و در آن‌ها تفکر و تدبر نماید و به آن عمل کند، آن‌ها را در دنیا و آخرت مشاهده می‌کند، از جمله آثاری که در روایات به آن اشاره شده، نورانیت قلب است. رسول خدا(ص) فرموده‌اند: «إنّ هذه القلوب تصدأ کما یصدأ الحدید. قیل: یا رسول الله فما جلاوها؟ قال: ذکر الموت و تلاوة القرآن؛این دل‌ها نیز همانند آهن زنگار می‌بندد. عرض شد: ای رسول خدا، صیقل دهنده دل‌ها چیست؟ فرمود: تلاوت قرآن و یاد مرگ.» [ نهج الفصاحة ، ص343 ، ح 934 ؛ شرح نهج البلاغة ابن أبی الحدید، ج 10، ص23 .]

امیر المومنین علیّ(ع) نیز در این باره می‌فرماید: « إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ یَعِظْ أَحَداً بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ فَإِنَّهُ حَبْلُ اللَّهِ الْمَتِینُ وَ سَبَبُهُ الْأَمِینُ وَ فِیهِ رَبِیعُ الْقَلْبِ وَ یَنَابِیعُ الْعِلْمِ وَ مَا لِلْقَلْبِ جَلَاءٌ غَیْرُهُ؛خداوند سبحان، هیچ کس را به چیزی مانند این قرآن اندرز نداده است! زیرا قرآن ریسمان محکم خدا و دستاویز مطمئن اوست. در این قرآن بهار دل است و چشمه های دانش. و برای صیقل دادن دل، چیزی جز آن وجود ندارد.» [ نهج البلاغة صبحی صالح، ص254 ؛ بحار الأنوار، ج 89، ص23، ح 24 . ]

از دیگر آثار انس با قرآن فزونی هدایت و کم شدن گمراهی است: امام علی(ع) می‌فرماید: « ما جالسَ احدٌ هذا القرآنَ الاّ قامَ بزیادة، او نقصان، زیادة فی هدیً او نقصان فی عمیً؛ هیچ کس هم نشین قرآن نگشت مگر این که با فزونی یا کمی برخاست، فزونی در هدایت، یا کمی در گمراهی.» [ غرر الحکم و درر الکلم، ج 6، ص103، ح 9680 .]

ایجاد معنویت و آرامش نیز از برکات مجالست با قرآن شمرده شده است؛ پیامبر خدا(ص) می‌فرماید: «ما اجتمع قوم فی بیت من بیوت الله یتلون کتاب الله و یتدارسونه بینهم الا نزلت علیهم السکینه وغشیتهم الرحمه وحفتهم الملائکه…؛[ صحیح مسلم؛ ج ، ص؛ ر. ک: مستدرک الوسائل، ج 3 ، ص 364 ، ح 3789- 21. ] هیچ گروهی در خانه‌ای از خانه های خدا(مسجد ، مدرسه و …) برای تلاوت کتاب خدا و مباحثه آن جمع نشدند، مگر این که آرامش بر آنان فرود آمد و رحمت فرایشان گرفت و فرشتگان آنان را در میان گرفتند…».

4. حضرت علی(ع) در روایتی ایجاد شرح صدر را از ثمرات انس با قرآن می‌شمارد: «أفضل الذکر القرآن، به تشرح الصدور و تستنیر السرائر؛ بهترین ذکر و سخن قرآن است، با قرآن است که سینه ها فراخ می شود و درونها روشن می گردد.»[ غرر الحکم و درر الکلم، ج 2، ص 450، ح 3255 . ]

5. از دیگر آثار تلاوت قرآن پاک کردن گناه، سپر در مقابل آتش جهنم و امنیت از آتش عذاب است؛ امام معصوم(ع) می‌فرماید: «علیک بتلاوه القرآن فانّ قرائته کفارة للذنوب و ستر فی النار و امن من العذاب؛ ملازم خواندن قرآن باشید؛ زیرا این کار کفاره گناهان و سپری در برابر آتش و امان از عذاب است.»[ میزان الحکمه، ح 16201 . ]

همچنین آمیختگی با ایمان نیز در پرتو تلاوت کلام الهی به دست می‌آید؛ امام معصوم(ع) می‌فرماید: « لقاح الایمان تلاوة القرآن؛ آمیختگی با ایمان در خواندن قرآن است.»[ همان، ح 16199 .]