اشعرى ها یا اشاعره

در اوایل قرن چهارم و اواخر قرن سوم، اهل حدیث از اهل سنت دو دسته شدند: 1 . اشاعره که پیروان ابوالحسن اشعرى (شاگرد قاضى عبدالجبار معتزلى) بودند.
2 . حنابله، یعنى تابعان احمد بن حنبل.

عقاید اشاعره

1 . عدم وحدت صفات الهی با ذات او.
2 . عمومیت اراده و قضا و قدر الهى.
3 . شرور، مانند خیرات از جانب خدا است.
4 . مختار نبودن بشر و مخلوق خدا بودن اعمال او.
5 . حسن و قبح افعال ذاتى نیست؛ بلکه شرعى است و همچنین عدل شرعى است نه عقلى.
6 . رعایت لطف و اصلاح بر خدا واجب نیست.
7 . انسان آفریننده عمل خود نیست، بلکه اکتساب کننده آن است.
8 . خداوند در قیامت دیده مى شود.
9. انسان فاسق، مؤمن است؛ و فسق موجب خروج از دین نمی شود.
10 . مغفرت، بدون توبه اشکال ندارد.
11 . عالم حادث زمانى است.
12 . کلام خدا قدیم است.
13 . کارهاى خدا براى غایت و غرضى نیست.
14 . تکلیف مالایطاق بلا مانع است . (مرتضى مطهرى، همان، ص 48 و 49)
از آنچه بیان شد به خوبى روشن مى شود که اشاعره و اهل حدیث، در عین حال که در برخى موارد اختلاف داشتند، کاملاً در مقابل معتزله قرار گرفتند و در مسئله عدل الهى، اختیار انسان و… کاملاً ضد هم بودند.