۱۳۹۷/۰۷/۰۹
–
۱۲۵۲ بازدید
خواهش می کنم کمکم کنید. حدس می زنم نامزدم معتاد است. نمی دانم حدسم درست است یا نه! چگونه مطمئن شوم؟ فکر جدایی دیوانه ام می کند. به او علاقه دارم. نمی دانم چه کنم؟
دانشجوی گرامی؛ حق دارید اگر احساس کنید در یک بُن بست دشوار گیر افتاده اید. از سویی دلبستگی های عاطفی، تصمیم سریع و قاطع به جدایی را ناممکن می کند و از سوی دیگر، اعتیاد او، تهدیدی جدّی برای آینده ی فردی وخانوادگی محسوب می شود. به هر حال امیدواریم خداوند آرامشی به شما هدیه نماید تا آنچه را که نمی توانید تغییر دهید، بپذیرید و شهامتی ارزانی تان نماید که آنچه را می توانید تغییر دهید، تغییر دهید و دانشی که تفاوت آن دو را بدانید.
خواهر گرامی؛ یکی از ملاک هایی که دختران و پسران در امر ازدواج باید مورد توجه قرار دهند سلامت جسمانی و روانی است و از این نظر باید به یک اطمینان نسبی برسند. اعتیاد به مواد مخدر، هم سلامت جسمانی و روانی فرد را به خطر می اندازد و هم سلامت جسمی و روانی خانواده و اطرافیان را تهدید می کند.
بهتر است ابتدا تردیدتان درباره ی ابتلای او را به حداقل برسانید و در قدم بعدی، رابطه تان را به عنوان یک رابطه ی دارای فرد معتاد بپذیرید تا بتوانید متناسب با آن به دنبال راه حل باشید. درباره ماندن در این رابطه گفتید اما خوب است بدانید وقتی با کسی که اعتیاد دارد نامزد می شوید، در واقع مانند این است که با آتش بازی می کنید و به احتمال قوی خواهید سوخت. در صورت ادامه ی رابطه به این شکل، صدمه خواهید دید. معتادها هم باید این حقیقت را بدانند که به آن هایی که دوست شان دارند، لطمه می زنند.
وقتی که نامزدتان معتاد است، شما در یک مثلث عشقی قرار گرفته اید: شما، نامزدتان و آنچه که او به آن اعتیاد دارد. به عبارت دیگر، او به چیزی غیر از شما هم عشق می ورزد. این ماده (به میزان اعتیاد) وقت، توجه و روح او را از شما منحرف می کند.
اثر دیگر اعتیاد بر رابطه تان این است که توانایی های نامزدتان برای خلق صمیمیت و نزدیکی بیشتر با شما را مُختل می کند. توانایی احساسی کسانی که به طور منظم از مواد مخدر استفاده می کنند به مرور کمرنگ و کم رنگ تر می شود و کم کم بی حس و کِرِخت می شوند. این اعتیاد آنان را از نظر روحی – عاطفی نیز سرد و کرخت می کند، چنان که برایشان سخت است مسائل را همان گونه که شما می بینید درک کنند و سرانجام به جایی می رسید که احساس تنهایی می کنید.
واقعیت این است که اداره ی روابط، به اندازه کافی مشکل و دشوار هستند. دشوارتر از همه این که دانسته و از روی عمد نیز خود را درگیر کسی کنیم که اعتیاد، او را به بردگی کشانده است. آیا این به این معناست که معتادان استحقاق دوست داشته شدن را ندارند؟ البته که نه. این گفته به این معناست که آنها باید بهبود یافته؛ اصلاح شوند و خود را از اعتیاد برهانند. مضاف بر این، قبل از آن که بتوانند رابطه ای سالم با کسی داشته باشند، باید درد و رنج نهفته در پشت اعتیادشان را درک کنند.
اما در مورد این که چگونه نسبت به ابتلا یا عدم ابتلای نامزدتان مطمئن شوید.
گفتنی است مشکل بتوان کاری کرد که فرد معتاد، به اعتیاد خود، اعتراف کند. چرا که اعتراف به اینکه معتاد است به معنای اعتراف به این واقعیت است که فردی ضعیف النفس است. این نیز به نوبه ی خود تجربه ی وحشت انگیز و تحقیرآمیزی است.
تغییرات خلق وخو، شایع ترین علامت مصرف است. در طی روز فرد می تواند تغییرات بارز و بیش از حدی در رفتار و خلق داشته باشد. حتی گاهی این افراد در هنگام مصرف مواد بسیار مهربان و پُرتوجه می شوند. در ساعت نیاز به مصرف مواد، تحریک پذیری شایع است. این افراد در ساعات خاصی نیاز به تنهایی دارند و از بودن کنار خانواده به هر دلیل امتناع می کنند و از جمع هایی که نیاز به حضور مداوم و طولانی مدت دارند فرار می کنند. که نمونه ی آن رفتن به سفرهای دسته جمعی است.
مشکلات خواب به صورت کم خوابی، پُرخوابی، به هم خوردن ساعات معمول خواب وبیداری، خواب آلودگی روزانه و بیداری های شبانه می تواند با انواع مواد دیده شود. همچنین تغییرات وزن و اشتها به صورت کاهش و افزایش مشاهده می شود. تغییر در رفتار جنسی اعم از میل یا تحریک جنسی رخ می دهد. مصرف بعضی از مواد بوی خاصی دارد که از لباس و وسایل شخص استشمام می شود. در چهره ی برخی از مصرف کنندگان نیز می توان تغییراتی را به صورت کبودی دور چشم، فرو رفتن گونه ها، آسیب های دندانی و تیرگی لب ها مشاهده کرد.
در معتادان تزریقی آثار تزریق روی دست ها و بازوها و نقاط غیرمعمول در کشاله ران یا گردن دیده می شود که می تواند توسط لباس یا خالکوبی پوشانیده شود. گاهی نیز صدای مصرف کنندگان استنشاقی تودماغی می شود.
این را هم بدانید که برای مصرف بعضی از مواد وسایل خاصی مورد نیاز است. برای مثال، دیدن سوزن سوخته یا کاغذهایی که لوله شده اند و یا دستمال نیم سوخته و ابزار شیشه ای خاص می تواند شک برانگیز باشد. البته در مورد این علایم و نشانه ها قطعاً نمی شود اظهارنظر کرد. در بعضی از افراد علایم مشابهی وجود دارد که ناشی از مصرف مواد نیست و در مقابل مصرف کننده هایی نیز هستندکه شدت علایم در آنان قابل ملاحظه نیست.
توجه کنید که هیچ فردی حتی پزشک به رغم وجود نشانه های بالینی و مشکوک، در مورد مصرف یا عدم مصرف مراجع، بدون آزمایش نمی تواند اظهار نظر قطعی کند. خوش بینی و بدبینی بیش از حد، در مورد فردی که قرار است با وی ازدواج کنید می تواند زندگی آینده ی شما را تحت الشعاع قرار دهد.
در ادامه به مواردی اشاره می گردد که شایسته است در نوع تعامل با نامزدتان مدنظر قرار دهید:
1. از حدس و گمان در مورد اعتیاد نامزدتان پیروی نکنید؛ زیرا حدس و گمان مانند موریانه ای روابط بین همسران را می خورد.
2. اگر هم نسبت به اعتیاد نامزدتان اطمینان پیدا نمودید، خود را نبازید؛ زیرا در هر صورت رابطه ی شما و او دارای ظرفیتی است که می توان امیدوار بود بتوانید در اصلاح رفتار نامزدتان اقدامات مؤثری انجام دهید.
3. عکس العمل لحظه ای، شتاب زده، هیجانی و احساسی نشان ندهید: تا زمانی که با روان شناس ماهری در زمینه درمان اعتیاد مشورت نکرده اید، عکس العملی از خود نشان ندهید. در بسیاری از مواقع عکس العمل های اشتباه باعث بروز مشکلات بعدی و اختلافات عمیق تر می شود و مشکل را پیچیده تر می کند. لذا از انجام هرگونه عکس العمل هیجانی و لحظه ای و عاطفی و هرگونه اقدام مانند صحبت کردن، آزمایش اعتیاد گرفتن، دعوا و قهر کردن و… قبل از راهنمایی های لازم جداً دوری کنید.
4. خونسردی خود را حفظ نمایید: به خود مسلّط باشید. بسیاری از مشکلاتی که ما تصور می کنیم بدون راه حل و درمان است دارای راه حل منطقی است. شاید شما اشتباه فکر می کنید و خطری متوجه زندگی شما نیست.
5. سعی کنید با افزایش اطلاعات خود در زمینه ی اعتیاد، او را بیشتر درک کنید.
6. از جمله موارد مهمی که شما (و احیاناً سایرین) به عنوان اطرافیان معتاد باید به آن توجه نمایید، یادگیری شیوه ی رفتار درست با او است؛ زیرا عدم رعایت این نکات آثار و تبعات سنگینی را برای شما، نامزد و خانواده ها به همراه خواهد داشت.
7. زمانی که وی تحت تأثیر مواد مخدر است، هرگز با او بحث نکنید.
8. سعی کنید خود و اطرافیان تان با نوع گفتار و یا عملکردتان موجبات عصبانیت وی را فراهم نکنید؛ زیرا همین موضوع بهانه ای برای مصرف بیشتر مواد در او خواهد شد.
9. کاری کنید که وی عواقب اشتباهاتش را ببیند و بفهمد تنها خود اوست که قادر خواهد بود به چنین وضعی سامان ببخشد.
10. او را با دیگران مقایسه ننموده و سرزنشش نکنید؛ زیرا طرد، طعنه زدن، تمسخرکردن، زخم زبان، توهین، تحقیر و… فقط شرایط را بدتر می کند.
11. با توجه به اینکه روی آوردن افراد به مسأله ی اعتیاد علل مختلفی دارد و تنها در مشاوره ی حضوری با افراد خُبره قابل شناسایی و رفع است؛ بنابراین اگر ابتلای نامزدتان قطعی شد، به هر نحوی که شده (با کمک هر کسی که نامزدتان از وی حرف شنوی دارد) سعی نمایید وی را به سوی مراکز معتبر ترک اعتیاد راهنمایی نمایید تا ریشه ی نگرانی های شما نیز بخشکد.
12. لطفاً فراموش نکنید که گاهی قدرت اعتیاد از قدرت عشق قوی تر است: لذا فکر نکنید که پس از ازدواج، مشکل خود به خود برطرف خواهد شد.
13. به او بگویید که با یک معتاد زندگی نخواهید کرد.
14. به او بگویید که تنها به شرطی با او خواهید ماند که موافقت کند تا برای ترک، کمک بگیرد و فوراً نیز اقدام کند.
15. به او بگویید که اگر فوراً کمک نگیرد او را ترک خواهید کرد و هرگز باز نخواهید گشت.
16. به گفته ی خود پایبند باشید و چنانچه فوراً کمک نگرفت، فرصت دوباره ای به او ندهید و او را ترک کنید.
17. هرگز دوباره باز نگردید؛ مگر این که نامزدتان سالم، عاری از اعتیاد و هُشیار شده باشد و در برنامه ی بهبودی خود فعالانه شرکت کند. همچنین باید تغییرات قابل ملاحظه ای در رفتار، نگرش و طرز برخورد او قابل مشاهده باشد[ آنجلیس، ترجمه ابراهیمی (1394).].
خواهر گرامی؛ یکی از ملاک هایی که دختران و پسران در امر ازدواج باید مورد توجه قرار دهند سلامت جسمانی و روانی است و از این نظر باید به یک اطمینان نسبی برسند. اعتیاد به مواد مخدر، هم سلامت جسمانی و روانی فرد را به خطر می اندازد و هم سلامت جسمی و روانی خانواده و اطرافیان را تهدید می کند.
بهتر است ابتدا تردیدتان درباره ی ابتلای او را به حداقل برسانید و در قدم بعدی، رابطه تان را به عنوان یک رابطه ی دارای فرد معتاد بپذیرید تا بتوانید متناسب با آن به دنبال راه حل باشید. درباره ماندن در این رابطه گفتید اما خوب است بدانید وقتی با کسی که اعتیاد دارد نامزد می شوید، در واقع مانند این است که با آتش بازی می کنید و به احتمال قوی خواهید سوخت. در صورت ادامه ی رابطه به این شکل، صدمه خواهید دید. معتادها هم باید این حقیقت را بدانند که به آن هایی که دوست شان دارند، لطمه می زنند.
وقتی که نامزدتان معتاد است، شما در یک مثلث عشقی قرار گرفته اید: شما، نامزدتان و آنچه که او به آن اعتیاد دارد. به عبارت دیگر، او به چیزی غیر از شما هم عشق می ورزد. این ماده (به میزان اعتیاد) وقت، توجه و روح او را از شما منحرف می کند.
اثر دیگر اعتیاد بر رابطه تان این است که توانایی های نامزدتان برای خلق صمیمیت و نزدیکی بیشتر با شما را مُختل می کند. توانایی احساسی کسانی که به طور منظم از مواد مخدر استفاده می کنند به مرور کمرنگ و کم رنگ تر می شود و کم کم بی حس و کِرِخت می شوند. این اعتیاد آنان را از نظر روحی – عاطفی نیز سرد و کرخت می کند، چنان که برایشان سخت است مسائل را همان گونه که شما می بینید درک کنند و سرانجام به جایی می رسید که احساس تنهایی می کنید.
واقعیت این است که اداره ی روابط، به اندازه کافی مشکل و دشوار هستند. دشوارتر از همه این که دانسته و از روی عمد نیز خود را درگیر کسی کنیم که اعتیاد، او را به بردگی کشانده است. آیا این به این معناست که معتادان استحقاق دوست داشته شدن را ندارند؟ البته که نه. این گفته به این معناست که آنها باید بهبود یافته؛ اصلاح شوند و خود را از اعتیاد برهانند. مضاف بر این، قبل از آن که بتوانند رابطه ای سالم با کسی داشته باشند، باید درد و رنج نهفته در پشت اعتیادشان را درک کنند.
اما در مورد این که چگونه نسبت به ابتلا یا عدم ابتلای نامزدتان مطمئن شوید.
گفتنی است مشکل بتوان کاری کرد که فرد معتاد، به اعتیاد خود، اعتراف کند. چرا که اعتراف به اینکه معتاد است به معنای اعتراف به این واقعیت است که فردی ضعیف النفس است. این نیز به نوبه ی خود تجربه ی وحشت انگیز و تحقیرآمیزی است.
تغییرات خلق وخو، شایع ترین علامت مصرف است. در طی روز فرد می تواند تغییرات بارز و بیش از حدی در رفتار و خلق داشته باشد. حتی گاهی این افراد در هنگام مصرف مواد بسیار مهربان و پُرتوجه می شوند. در ساعت نیاز به مصرف مواد، تحریک پذیری شایع است. این افراد در ساعات خاصی نیاز به تنهایی دارند و از بودن کنار خانواده به هر دلیل امتناع می کنند و از جمع هایی که نیاز به حضور مداوم و طولانی مدت دارند فرار می کنند. که نمونه ی آن رفتن به سفرهای دسته جمعی است.
مشکلات خواب به صورت کم خوابی، پُرخوابی، به هم خوردن ساعات معمول خواب وبیداری، خواب آلودگی روزانه و بیداری های شبانه می تواند با انواع مواد دیده شود. همچنین تغییرات وزن و اشتها به صورت کاهش و افزایش مشاهده می شود. تغییر در رفتار جنسی اعم از میل یا تحریک جنسی رخ می دهد. مصرف بعضی از مواد بوی خاصی دارد که از لباس و وسایل شخص استشمام می شود. در چهره ی برخی از مصرف کنندگان نیز می توان تغییراتی را به صورت کبودی دور چشم، فرو رفتن گونه ها، آسیب های دندانی و تیرگی لب ها مشاهده کرد.
در معتادان تزریقی آثار تزریق روی دست ها و بازوها و نقاط غیرمعمول در کشاله ران یا گردن دیده می شود که می تواند توسط لباس یا خالکوبی پوشانیده شود. گاهی نیز صدای مصرف کنندگان استنشاقی تودماغی می شود.
این را هم بدانید که برای مصرف بعضی از مواد وسایل خاصی مورد نیاز است. برای مثال، دیدن سوزن سوخته یا کاغذهایی که لوله شده اند و یا دستمال نیم سوخته و ابزار شیشه ای خاص می تواند شک برانگیز باشد. البته در مورد این علایم و نشانه ها قطعاً نمی شود اظهارنظر کرد. در بعضی از افراد علایم مشابهی وجود دارد که ناشی از مصرف مواد نیست و در مقابل مصرف کننده هایی نیز هستندکه شدت علایم در آنان قابل ملاحظه نیست.
توجه کنید که هیچ فردی حتی پزشک به رغم وجود نشانه های بالینی و مشکوک، در مورد مصرف یا عدم مصرف مراجع، بدون آزمایش نمی تواند اظهار نظر قطعی کند. خوش بینی و بدبینی بیش از حد، در مورد فردی که قرار است با وی ازدواج کنید می تواند زندگی آینده ی شما را تحت الشعاع قرار دهد.
در ادامه به مواردی اشاره می گردد که شایسته است در نوع تعامل با نامزدتان مدنظر قرار دهید:
1. از حدس و گمان در مورد اعتیاد نامزدتان پیروی نکنید؛ زیرا حدس و گمان مانند موریانه ای روابط بین همسران را می خورد.
2. اگر هم نسبت به اعتیاد نامزدتان اطمینان پیدا نمودید، خود را نبازید؛ زیرا در هر صورت رابطه ی شما و او دارای ظرفیتی است که می توان امیدوار بود بتوانید در اصلاح رفتار نامزدتان اقدامات مؤثری انجام دهید.
3. عکس العمل لحظه ای، شتاب زده، هیجانی و احساسی نشان ندهید: تا زمانی که با روان شناس ماهری در زمینه درمان اعتیاد مشورت نکرده اید، عکس العملی از خود نشان ندهید. در بسیاری از مواقع عکس العمل های اشتباه باعث بروز مشکلات بعدی و اختلافات عمیق تر می شود و مشکل را پیچیده تر می کند. لذا از انجام هرگونه عکس العمل هیجانی و لحظه ای و عاطفی و هرگونه اقدام مانند صحبت کردن، آزمایش اعتیاد گرفتن، دعوا و قهر کردن و… قبل از راهنمایی های لازم جداً دوری کنید.
4. خونسردی خود را حفظ نمایید: به خود مسلّط باشید. بسیاری از مشکلاتی که ما تصور می کنیم بدون راه حل و درمان است دارای راه حل منطقی است. شاید شما اشتباه فکر می کنید و خطری متوجه زندگی شما نیست.
5. سعی کنید با افزایش اطلاعات خود در زمینه ی اعتیاد، او را بیشتر درک کنید.
6. از جمله موارد مهمی که شما (و احیاناً سایرین) به عنوان اطرافیان معتاد باید به آن توجه نمایید، یادگیری شیوه ی رفتار درست با او است؛ زیرا عدم رعایت این نکات آثار و تبعات سنگینی را برای شما، نامزد و خانواده ها به همراه خواهد داشت.
7. زمانی که وی تحت تأثیر مواد مخدر است، هرگز با او بحث نکنید.
8. سعی کنید خود و اطرافیان تان با نوع گفتار و یا عملکردتان موجبات عصبانیت وی را فراهم نکنید؛ زیرا همین موضوع بهانه ای برای مصرف بیشتر مواد در او خواهد شد.
9. کاری کنید که وی عواقب اشتباهاتش را ببیند و بفهمد تنها خود اوست که قادر خواهد بود به چنین وضعی سامان ببخشد.
10. او را با دیگران مقایسه ننموده و سرزنشش نکنید؛ زیرا طرد، طعنه زدن، تمسخرکردن، زخم زبان، توهین، تحقیر و… فقط شرایط را بدتر می کند.
11. با توجه به اینکه روی آوردن افراد به مسأله ی اعتیاد علل مختلفی دارد و تنها در مشاوره ی حضوری با افراد خُبره قابل شناسایی و رفع است؛ بنابراین اگر ابتلای نامزدتان قطعی شد، به هر نحوی که شده (با کمک هر کسی که نامزدتان از وی حرف شنوی دارد) سعی نمایید وی را به سوی مراکز معتبر ترک اعتیاد راهنمایی نمایید تا ریشه ی نگرانی های شما نیز بخشکد.
12. لطفاً فراموش نکنید که گاهی قدرت اعتیاد از قدرت عشق قوی تر است: لذا فکر نکنید که پس از ازدواج، مشکل خود به خود برطرف خواهد شد.
13. به او بگویید که با یک معتاد زندگی نخواهید کرد.
14. به او بگویید که تنها به شرطی با او خواهید ماند که موافقت کند تا برای ترک، کمک بگیرد و فوراً نیز اقدام کند.
15. به او بگویید که اگر فوراً کمک نگیرد او را ترک خواهید کرد و هرگز باز نخواهید گشت.
16. به گفته ی خود پایبند باشید و چنانچه فوراً کمک نگرفت، فرصت دوباره ای به او ندهید و او را ترک کنید.
17. هرگز دوباره باز نگردید؛ مگر این که نامزدتان سالم، عاری از اعتیاد و هُشیار شده باشد و در برنامه ی بهبودی خود فعالانه شرکت کند. همچنین باید تغییرات قابل ملاحظه ای در رفتار، نگرش و طرز برخورد او قابل مشاهده باشد[ آنجلیس، ترجمه ابراهیمی (1394).].
یادگاری
آیت الله بهجت: «ما زندگی می کنیم تا قیمت پیدا کنیم، نه این که به هر قیمتی زندگی کنیم».