خانه » همه » مذهبی » امام صادق(ع) می فرماید: «هر آینه چاک زدند گریبان ها را و لطمه زدند صورت ها را زنان فاطمیات بر حسین بن علی و بر مانند آن بزرگوار لطمه زده می شود بر صورت ها و چاک زده می شود گریبان ها». (کتاب تهذیب، ج ۸، ص ۳۲۵؛ بحار، ج ۸۲، ص ۱۰۶؛ عوالی الالی، ج ۳، ص ۴۰۹) با توجه به روایت بالا و حضور امام زین العابدین(ع) و حضرت زینب(س) و سکوت این دو بزرگوار در باره لطمه زدن و جواز همه علمای قدیم و اکثر علمای جدید آیا لطمه زدن حرام است اگر حرام است چه مسأله جدیدی پیش آمده که بر همه این تأییدات ارجحیت دارد؟

امام صادق(ع) می فرماید: «هر آینه چاک زدند گریبان ها را و لطمه زدند صورت ها را زنان فاطمیات بر حسین بن علی و بر مانند آن بزرگوار لطمه زده می شود بر صورت ها و چاک زده می شود گریبان ها». (کتاب تهذیب، ج ۸، ص ۳۲۵؛ بحار، ج ۸۲، ص ۱۰۶؛ عوالی الالی، ج ۳، ص ۴۰۹) با توجه به روایت بالا و حضور امام زین العابدین(ع) و حضرت زینب(س) و سکوت این دو بزرگوار در باره لطمه زدن و جواز همه علمای قدیم و اکثر علمای جدید آیا لطمه زدن حرام است اگر حرام است چه مسأله جدیدی پیش آمده که بر همه این تأییدات ارجحیت دارد؟

به طور کلی در مورد عزاداری سیدالشهدا سلام الله علیه از نظر شرعی اگر ضرر به بدن مهلک نباشد اشکال ندارد و اگر جنبه تعظیم شعایر داشته باشد ترجیح پیدا می کند.اما اگر ضرر مهلک داشته باشد و یا موجب وهن و توهین به مسلمانان و یا اسلام گردد. جایز نیست.
توضیح بیشتر مساله رادرضمن بیان امورپی می گیریم:
الف) گریبان چاک زدن و لطمه زدن در صورتی که باعث جنایت بر بدن نباشد و موجب وهن اسلام و احکام اسلام نگردددر عزاداری امام حسین علیه السلام جایز است.
ب)قبل از هر چیز کل روایت را از کتاب شریف وسائل الشیعه نقل می کنیم و در مرحله بعد به علت حرمت لطمه زدن به بدن در عزاداری می پردازیم.
مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ دَاوُدَ الْقُمِّیِّ فِی نَوَادِرِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَخِیهِ جَعْفَرِ بْنِ عِیسَى عَنْ خَالِدِ بْنِ سَدِیرٍ أَخِی حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ رَجُلٍ شَقَّ ثَوْبَهُ عَلَى أَبِیهِ أَوْ عَلَى أُمِّهِ أَوْ عَلَى أَخِیهِ أَوْ عَلَى قَرِیبٍ لَهُ فَقَالَ لَا بَأْسَ بِشَقِّ الْجُیُوبِ قَدْ شَقَّ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ عَلَى أَخِیهِ هَارُونَ وَ لَا یَشُقَّ الْوَالِدُ عَلَى وَلَدِهِ وَ لَا زَوْجٌ عَلَى امْرَأَتِهِ وَ تَشُقُّ الْمَرْأَةُ عَلَى زَوْجِهَا وَ إِذَا شَقَّ زَوْجٌ عَلَى امْرَأَتِهِ أَوْ وَالِدٌ عَلَى وَلَدِهِ فَکَفَّارَتُهُ حِنْثُ یَمِینٍ وَ لَا صَلَاةَ لَهُمَا حَتَّى یُکَفِّرَا أَوْ یَتُوبَا مِنْ ذَلِکَ فَإِذَا خَدَشَتِ الْمَرْأَةُ وَجْهَهَا أَوْ جَزَّتْ شَعْرَهَا أَوْ نَتَفَتْهُ فَفِی جَزِّ الشَّعْرِ عِتْقُ رَقَبَةٍ أَوْ صِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ أَوْ إِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِیناً وَ فِی الْخَدْشِ إِذَا دَمِیَتْ وَ فِی النَّتْفِ کَفَّارَةُ حِنْثِ یَمِینٍ وَ لَا شَیْ ءَ فِی اللَّطْمِ عَلَى الْخُدُودِ سِوَى الِاسْتِغْفَارِ وَ التَّوْبَةِ وَ لَقَدْ شَقَقْنَ الْجُیُوبَ وَ لَطَمْنَ الْخُدُودَ الْفَاطِمِیَّاتُ عَلَى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع وَ عَلَى مِثْلِهِ تُلْطَمُ الْخُدُودُ وَ تُشَقُّ الْجُیُوبُ ؛ وسائل الشیعة ج : 22 ص : 403 روایت ِ 28894
در روایت مذکور حکم چند عمل در عزاداری بیان می شود :
1)عدم حرمت دریدن جامه در عزا (الا در مورد پدر برای فرزند و شوهر برای همسر که عنوان شده است که دریدن جامه پدر برای فرزند و شوهر برای همسر ) که مستوجب کفاره است و باید توبه کنند
2)لطمه زدن مطلقا در عزاداری حرام است و مستوجب کفاره و توبه و استغفار است.
3) لطمه زدن و دریدن جامه توسط زنان فاطمیه در مورد حسین بن علی علیه السلام بلا اشکال است.
از این روایت چیزی در مورد جواز لطمه زدن برای غیر زنان فاطمیات و آنهم صرفا در عزاداری امام حسین علیه السلام قابل برداشت نیست .ضمن آنکه نفس لطمه زدن امری قبیح و حرام است.
ج) در مورد خصوص قمه زنی یا زنجیر تیغ دار زدن:
با این وجود و با توجه به ادله و روایات مفصل دیگر غیر از انچه که پرسشگر محترم عنوان نمودند فقها و مراجع تقلید در مورد لطمه زدن به بدن در مورد عزاداری امام حسین از دو جهت بحث نموده اند:
1) حکم اولی:لطمه زدن در عزاداری امام حسین علیه السلام اگر موجب صدمه معتنا به نشود فی حد نفسه جایز است .
2) حکم ثانوی: هرکار مباح یا حتی مستحبی که موجب وهن و توهین به اسلام و احکام اسلامی و جامعه مسلمین شود حرام است و در مورد قمه زدن و یا استفاده از زنجیر تیغ دار حکم مشهور مراجع و فقهایی که متعرض این بخش بوده اند همین است.
جمع بندی :
حکم فقها مبتنی بر جواز لطمه زدن به بدن در عزاداری امام حسین علیه السلام بر اساس حکم اولی بوده و منافاتی با حکم حرمت قمه زنی و تیغ زدن در صورت وهن اسلام یا احکام اسلامی ندارد.البته جواز لطمه زدن درصورتی است که موجب جنایت و یا ضرر معتنا به نباشد.
مسئله وهن اسلام در مورد لطمه زدن به بدن در عزاداری در زمانهای گذشته مطرح نبوده بلکه این مسئله مستحدث و در عصر حاضر است لذا فقهای قبلی متعرض حکم ثانوی لطمه زدن در عزاداری امام حسین علیه السلام نبوده اند.
در حال حاضر که دشمنان اسلام نحوه عزاداری مسلمین را مستمسکی برای تبلیغات گسترده در جهت توهین به اسلام مطرح می کنند و به این وسیله دین اسلام را دین وحشی گری و مسلمانان را انسانهای وحشی معرفی می نمایند مرجعیت هوشیار شیعه اینگونه عزاداری را منع کرده اند.
در آخر استفتائ برخی مراجع را از سایت ایشان در مورد قمه زنی نقل می کنیم:
استفتاء از حضر آیت الله فاضل لنکرانی
سؤال ـ آیا قمه زنى جایز است؟ چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد وظیفه چیست؟
جواب ـ با توجه به گرایشى که نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزى انقلاب اسلامى ایران در اکثر نقاط جهان پیدا شده و ایران اسلامى به عنوان امّ القراى جهان اسلام شناخته مى شود و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام مطرح است لازم است در رابطه با مسائل سوگوارى و عزادارى سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(علیه السلام)به گونه اى عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقه مندى شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد. پیداست در این شرایط قمه زدن چنین نقشى ندارد و دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) از آن سوء استفاده مى نمایند و آن را علیه مذهب به کار مى برند. لذا مناسب است شیعیان علاقه مند به مکتب امام حسین(علیه السلام) از آن خوددارى نمایند و چنانچه در این مورد نذرى وجود باشته باشد نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست
استفتاء از حضر آیت الله جواد تبریزی
سئوال: سؤال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر؟
جواب: قمه زنی در حد نفسه اشکالی ندارد لکن سزاوار است برای مؤمنین که در مقام حزن و اندوه بر سیدالشهداء (ع) مظهر مناسبتری را اختیار کند و آن مظهر مختلف است به اختلاف کشورها و شهرها، والله العالم.
استفتاء از حضر آیت الله مکارم شیرازی
سئوال: به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟
جواب:در عزاداری سید الشهدا که از افضل قربات محسوب می شود با ید از اعمالی که موجب وهن مذهب و یا آسیب به بدن میشود اجتناب کرد.
استفتاء از حضر آیت الله خامنه ای
سؤال: قمه زنى در روز عاشورا چه حکمى دارد؟
جواب) قمه زنى علاوه براینکه عرفاً از مظاهر حزن و اندوه شمرده نمى شود و در زمان ائمه (علیهم السلام) و پس از آن نیز سابقه ندارد و تأییدى از ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز در مورد آن – نه به شکل عام و نه به شکل خاص – نشده است، در حال حاضر وهن مذهب شمرده مى شود و جایز نیست
استفتاء از حضر آیت الله نوری همدانی
سؤال – آیا قمه زدن جایز است چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد وظیفه چیست؟
جواب: اشکال دارد

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد