۱۳۹۷/۰۷/۰۲
–
۳۸ بازدید
سلام. خدا قوت. ممنون از زحماتتون . استخاره گرفتن شرایط خاصی داره؟ مثلا روز و ساعت مشخصی باید استخاره گرفت؟ هر انسانی میتونه واسه خودش استخاره بگیره؟ مثل استخاره حضرت ولی عصر که با تسبیح گرفته میشه و هر کسی قادر به انجام دادنش هست. اینکه میگن استخاره دله درسته؟ چرا بعضی اوقات مثلا استخاره می کنیم خیلی خوب میاد ولی انجامش که میدیم ضرر می کنیم. مثل ازدواج…
لطفا به مطالب زیر توجه کنید:الف) انسان موجودی دارای عقل و اختیار است و برای تصمیم گیری خود بهتر است به صورت یک اصل از آگاهی خود و اطرافیان خود با مشورت استفاده کند و برای انتخاب هایش تحقیق و مشورت و تعقل را اصل قرار دهد. قرآن کریم هم می گوید: وشاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله. مشورت کنید و سپس با توکل به خداوند دست به انتخاب و تصمیم گیری بزنید، ولی گاهی از مواقع با تمام دقتی که انسان به خرج می دهد و مشورت و تحقیق می کند، باز دچار حیرت می شود و نمی تواند تصمیم بگیرد, در این موارد استخاره و طلب خیر از خداوند بسیار راهگشا است و برای تصمیم گیری به انسان کمک فراوان می کند که مورد تایید روایات اسلامی نیز هست. در صورتی که منظور شما از مشورت با خداوند، تفال و پی بردن به عاقبت کارها توسط قرآن است، این کار در روایات نهی شده است.براى روشن شدن مسئله توجه شما را به نکاتى جلب م ى نمائیم:
نکته ى اول: ما در انجام کارهاى خود بویژه کارهایى که از اهمیت ویژه اى برخور دارند مانند ازدواج بهترین راه استفاده از نیروى عقل و اندیشه است که خداوند در ما به ودیعه گذارده باید استفاده کنیم براى اینکه در بکارگیرى نیروى عقل و اندیشه دچار لغزش نشویم باید با موازین شرعى و معیارهاى دینى آشنا باشیم و در صورت آشنا نبودن مسئله را با کارشناسان دینى در میان بگذاریم و نظر شارع را از آنها پیرامون مسئله اى که با آن درگیر هستیم سؤال کنیم علاوه بر به کارگیرى نیروى عقل و اندیشه و در نظر گرفتن معیارها و ارزش هاى دینى باید در اطراف آن موضوع قدرى مطالعه نیز داشته باشیم مثلاً در امر ازدواج، مطالعه ى بعضى از کتابهایى که در مورد انتخاب همسر و معیارهاى صحیح ازدواج رهنمودهایى را جمع آورى کرده اند. بعد از طى مراحى که بیان شد نوبت مى رسد به استفاده کردن از عقل و اندیشه و تجارب و اطلاعات افراد مجرب و کارشناس به عبارت دیگر باید با افراد کارشناس مشورت کنیم. اگر ما در انجام کارهاى خود مراحلى که بیان شد را طى کنیم معمولاً در بیشتر مسائل به یک نتیجه ى اطمینان آور مى رسیم و مى توانیم با توکل به خداوند و استمداد از او کار خود را شروع کنیم و نیازى به استخاره کردن و تفأل زدن نیست زیرا ما هم از عقل و هم از معیارهاى دینى و هم از نظر کارشناسى افراد مطلع و مجرّب استفاده کرده ایم و همه ى آنها تفاق نظر داشته اند که انجام این کار به صلاح شما هست پس انجام بده یا به صلاح شما نیست پس انجام نده. گاهى اوقات ممکن است ما علیرغم اینکه همه ى راههاى ممکن را رفته ایم باز هم دچار تردید هستیم و اطمینان لازم را براى انجام آن کار یا ترک آن بدست نیاورده ایم در اینجا استخاره مى کنیم یعنى از خداوند طلب خیر مى کنیم در واقع نقش استخاره در اینجا اینست که از نظر روانى یک حالتى را در ما ایجاد مى کند که کار را با یک جدیت و اطمینان بیشترى انجام مى دهیم یا اینکه اگر انجام آن به صلاح ما نیست با اطمینان بیشتر آنرا رد مى کنیم و دیگر دچار وسوسه هاى فکرى که اى کاش این کار را انجام نداده بودم یا انجام داده بودم نمى شویم. زیرا همه ى راه هایى که ممکن است رفته ایم و همه ى آنها اتفاق نظر بر این دارند که مثلاً فلان کار را انجام بده. حالا اگر ما آن کار را انجام دادیم و احتمالاً با مشکلاتى مواجه شدیم دیگر خودمان را سرزنش نمى کنیم که چرا من این کار را انجام دادم اى کاش انجام نداده بودم و بالعکس بنابر این: « اولاً، در همه ى کارها نیازى به استخاره نیست . ثانیا استخاره حکم نیست بلکه یک راهى است راهى که اطمینان ما را به انجام کارى بیشترى مى کند یا اطمینان ما را به ترک کارى افزایش مى دهد . البته به شرط اینکه ما اعتقاد به استخاره داشته باشیم. اگر اعتقاد به استخاره نداریم لزومى هم ندارد در کار خود استخاره کنیم بلکه همان راهى که به آن اشاره شد یعنى استفاده از عقل و شرع و نظر مشورتى کارشناسان و توکل به خداوند متعال، سپس به صورت جدى اقدام کردن .
ب)آداب و شرائط استخاره
1- وقت و ساعت استخاره :
استخاره در هر وقت و ساعتی جایز است، ولی بهترین وقت هنگام نماز است؛ زیرا شیطان در آن هنگام از هر وقت دیگر از انسان دورتر است.
2- مکان استخاره: استخاره در هر مکان جایز و درست است ولی بهترین مکان: مساجد، مشاهد شریفه و حرم اولیاء دین (علیهم السلام) است.
3- استخاره توسط خود شخص: هر چند سیره مؤمنین برا ی استخاره، رجوع به عالمان دین و مؤمنان وارسته و صاحبان فضیلت و اشخاص با نفس می باشد ولی اولیاء دین (علیهم السلام) معمولاً طریقه استخاره را به مردم یاد می داده اند که خود شخصاً انجام دهند.
4- راضی بودن به نتیجه استخاره: استخاره کننده باید به نتیجه استخاره راضی و خشنود باشد، گرچه ظاهراً خوشایند او نباشد زیرا خداوند آگاه به خیر و شر و صلاح انسان است.
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده: « من باکی ندارم هنگامی که استخاره کردم بر هر جهتی وقوع یابد». ( وسائل الشیعه 5/211) .
ج) اما طریقه استخاره در روایات متفاوت و متنوع است؛ غسل استخاره، نماز استخاره، دعاهاى متعدد و مختلف براى استخاره در حالات و ساعات متعدد و استخاره با قرآن یا تسبیح از جمله روشهاى استخاره است .
1- استخاره با قرآن: از آنجا که معناى اصلى استخاره طلب خیر از خداوند متعال است، بهترین روش آن، دعاست. زیرا در حقیقت استخاره نوعى دعا و طلب خیر از پیشگاه خداوند متعال است که عالم به همه امور است و خیر و شر ما نیز به دست اوست. دعاهاى متعددى براى استخاره نقل شده است که ما دو دعا را بیان مى کنیم و توصیه مى کنیم که در هر کارى با یکى از این دعاها از خداوند متعال طلب خیر بکنید:
امام باقر (سلام الله علیه) مى فرمایند: من هرگاه در کار مهمى اراده استخاره کنم در حال نشسته 100 بار با دعاى زیر از خدا طلب خیر مى کنم. اما براى خرید چیزى و کارهاى شبیه آن سه بار این دعا را در حال نشسته مى خوانم: « اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَهِ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ کَذَا وَ کَذَا خَیْرٌ لِى فَخِرْهُ لِی وَ یَسِّرْهُ وَ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ شَرٌّ لِى فِى دِینِى وَ دُنْیَاىَ وَ آخِرَتِى فَاصْرِفْهُ عَنِّى إِلَى مَا هُوَ خَیْرٌ لِى وَ رَضِّنِى فِى ذَلِکَ بِقَضَائِکَ فَإِنَّکَ تَعْلَمُ وَ لَا أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لَا أَقْدِرُ وَ تَقْضِى وَ لَا أَقْضِى إِنَّکَ عَلَّامُ الْغُیُوب»(3) ؛ خداوندا از تو که عالم به پیدا و نهان هستی سؤال می کنم که اگر در این کار من خیر است برای من مقدر کن و آسان گردان و اگر در او شری برای دین و دنیای و آخرت من است مرا منصرف کن به چیزی در آن است و راضی کن مرا به آنچه قضا تو در آن است زیرا تو آگاهی و من نمی دانم و قادری و من قادر نیستم و کارها را نشان ما می دهی و عالم به غیب هستی.
2- استخاره با تسبیح:
این نوع استخاره نیز شایع و معروف است، که به چند شیوه انجام مى شود:
اوّل: علامه مجلسى مى نویسد: از «شیخ بهایى» نقل شده است: از بزرگان و اساتیدم شنیدم که این دستورالعمل از حضرت ولىّ عصر(علیه السلام) درباره استخاره با تسبیح رسیده است. فرمود: « تسبیح را به دست (راست) مى گیرى و سه بار صلوات مى فرستى و آنگاه قسمتى از تسبیح را (با دست چپ) مى گیرى و دوتا دوتا رد مى کنى؛ اگر در پایان یک دانه باقى ماند، به معناى «إفعل» (انجام بده) است و اگر دو دانه باقى ماند، مفهوم آن «لاتفعل» (انجام نده) است. (4)
دوم: از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: (به هنگام استخاره با تسبیح) نخست یک مرتبه سوره «حمد» را مى خوانى و آنگاه سه بار سوره «توحید» (قل هو اللّه…) را و آنگاه پانزده مرتبه صلوات مى فرستى، سپس مى گویى:
اَللّهُمَّ إِنّى أسْئَلُکَ بِحَقِّ الْحُسَینِ وَجَدِّهِ وَأَبیه، وَ أُمِّهِ وَ أَخیهِ، وَ الاْئِمَّةِ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ أنْ تَجْعَلَ لِىَ الْخِیَرَةَ فی هذِهِ السَّبْحَةِ، وَ أَنْ تُرِیَنی ما هُوَ الاَْصْلَحُ لی فی الدِّینِ وَالدُّنْیا، اَللّهُمَّ إنْ کانَ الاْصْلَحُ فی دینى وَدُنْیایَ، وَ عاجِلِ اَمْری وَ آجِلِهِ، فِعْلَ ما اَنَا عازِمٌ عَلَیْهِ، فَأْمُرْنی، وَإلاّ فَانْهَنی، إنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ .
مصلحت دین و دنیا و امروز و فردایم در انجام کارى است که قصد آن را دارم، خدایا از تو مى خواهم، به حقّ حسین و جدّش و پدر و مادر و برادر و امامان ازنسلش این که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى، و خیرم را در این تسبیح قرار دهى، و آنچه را که صلاح دین و دنیایم است به من نشان دهى. خدایا اگر مصلحت دین و دنیا و امروز و فردایم در انجام کارى است که قصد آن را دارم، پس مرا بدان فرمان ده! وگرنه مرا از آن نهى کن؛ چرا که تو بر انجام هر کارى توانایى .
پس از آن، قسمتى از تسبیح را مى گیرى و آن را مى شمارى و با عدد اوّل مى گویى «سُبْحانَ اللهِ» و با عدد دوم مى گویى «أَلْحَمْدُلِلّهِ» و با عدد سوم مى گویى «لا إِلهَ اِلاَّ اللّهُ» و به همین ترتیب پیش مى روى؛ در پایان اگر دانه آخر شمارش، سُبحان الله بود، مخیّر میان فعل و ترک هستى و اگر أَلْحَمْدُللهِ بود، نشانه امر است و آن را انجام مى دهى و اگر لا إِلهَ اِلاَّ اللّهُ بود، نهى است و آن را ترک مى کنى.
نکاتی دیگر درباره استخاره و تفال:
1 – استخاره هیچگاه جاى اندیشه و مشورت را نمى گیرد. بلکه استخاره پس از اندیشه و مشورت است. یعنى ما هر کارى را که مى خواهیم انجام بدهیم، ابتداء باید پیرامون آن اندیشه کنیم و سود و زیان آن را بسنجیم و در مرحله دوم با کسانى که در آن موضوع صاحب نظر هستند، مشورت کنیم و آنگاه یکى از دعاهایى که در استخاره وارد شده است، تلاوت کنیم و اگر تحیر ما برطرف نشد، با قرآن استخاره کنیم.
2 – در مقابل اینکه خواندن دعاى استخاره براى هر کارى توصیه شده است، زیرا خیر ما به دستان خداوند متعال است و ما در هر کارى باید از خداوند خیر خود را بخواهیم. استخاره با قرآن نباید به صورت عادت و روش دائمى دربیاید و جایگزین اندیشه و مشورت و تحقیق شود.
3 – چنانکه در انجام واجبات و ترک محرمات، استخاره نباید کرد، در کارهایى که عقل آنها را تأیید مى کند و همه شواهد و قرائن به خوبى آن گواهى مى دهند، نیز نباید استخاره با قرآن کرد. بله خواندن دعاهاى استخاره در این موارد نیز مناسب است و توصیه شده است. زیرا در دعا، ما خود و کار خود را به خداوند متعال مى سپاریم و خیر خود را از خداوند متعال درخواست مى کنیم.
4 – باید توجه داشت که استخاره به معناى طلب خیر از خداوند متعال است، اما تفأل به معناى فهم عاقبت کارهاست. به این دلیل در روایتى از تفأل زدن به قرآن نهى شده است:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ «علیه السلام» قَالَ: لَا تَتَفَأَّلْ بِالْقُرْآنِ(5) امام صادق «علیه السلام» مى فرمایند: به قرآن تفأل نزنید.
دلیل این امر در این نکته نهفته است که فهم عاقبت امور و استنباط آن تنها بر اهلش میسر است و هر کسى نمى تواند از قرآن به چنین استنباطى برسد. زیرا اگرچه استنباط عاقبت از آیات قرآن براى کسى که اهلش باشد امکان دارد، اما همه کس را بدان راه نیست. پس اکثریت مردم در همان حد استخاره با قرآن باید توقف کنند و اهل معرفت مى توانند به عواقب امور نیز پى ببرند. بنابراین ما حق نداریم در استخاره با قرآن به دنبال فهم عاقبت امور و کارها باشیم و تنها باید خیر خود را از خداوند متعال درخواست کنیم.
5- در استخاره از قرآن باید از بزرگان و عالمان دینی آشنا با قرآن کمک گرفت و آنچه از مستحبات و آداب استخاره گفته شد، وظیفه همان عالمی است که استخاره می کند و کسی که برایش استخاره می شود، تنها باید نیت داشته باشد که اگر مثلا خوب آمد فلان کار را انجام خواهم داد.
________________________________
1) وسائل الشیعه، ج: 8، ص: 66
2) همان
3) وسائل الشیعه ج5، ص 214
4) مفاتح الغیب، ص 17
5) وسائل الشیعه ج 6 ص :233
نکته ى اول: ما در انجام کارهاى خود بویژه کارهایى که از اهمیت ویژه اى برخور دارند مانند ازدواج بهترین راه استفاده از نیروى عقل و اندیشه است که خداوند در ما به ودیعه گذارده باید استفاده کنیم براى اینکه در بکارگیرى نیروى عقل و اندیشه دچار لغزش نشویم باید با موازین شرعى و معیارهاى دینى آشنا باشیم و در صورت آشنا نبودن مسئله را با کارشناسان دینى در میان بگذاریم و نظر شارع را از آنها پیرامون مسئله اى که با آن درگیر هستیم سؤال کنیم علاوه بر به کارگیرى نیروى عقل و اندیشه و در نظر گرفتن معیارها و ارزش هاى دینى باید در اطراف آن موضوع قدرى مطالعه نیز داشته باشیم مثلاً در امر ازدواج، مطالعه ى بعضى از کتابهایى که در مورد انتخاب همسر و معیارهاى صحیح ازدواج رهنمودهایى را جمع آورى کرده اند. بعد از طى مراحى که بیان شد نوبت مى رسد به استفاده کردن از عقل و اندیشه و تجارب و اطلاعات افراد مجرب و کارشناس به عبارت دیگر باید با افراد کارشناس مشورت کنیم. اگر ما در انجام کارهاى خود مراحلى که بیان شد را طى کنیم معمولاً در بیشتر مسائل به یک نتیجه ى اطمینان آور مى رسیم و مى توانیم با توکل به خداوند و استمداد از او کار خود را شروع کنیم و نیازى به استخاره کردن و تفأل زدن نیست زیرا ما هم از عقل و هم از معیارهاى دینى و هم از نظر کارشناسى افراد مطلع و مجرّب استفاده کرده ایم و همه ى آنها تفاق نظر داشته اند که انجام این کار به صلاح شما هست پس انجام بده یا به صلاح شما نیست پس انجام نده. گاهى اوقات ممکن است ما علیرغم اینکه همه ى راههاى ممکن را رفته ایم باز هم دچار تردید هستیم و اطمینان لازم را براى انجام آن کار یا ترک آن بدست نیاورده ایم در اینجا استخاره مى کنیم یعنى از خداوند طلب خیر مى کنیم در واقع نقش استخاره در اینجا اینست که از نظر روانى یک حالتى را در ما ایجاد مى کند که کار را با یک جدیت و اطمینان بیشترى انجام مى دهیم یا اینکه اگر انجام آن به صلاح ما نیست با اطمینان بیشتر آنرا رد مى کنیم و دیگر دچار وسوسه هاى فکرى که اى کاش این کار را انجام نداده بودم یا انجام داده بودم نمى شویم. زیرا همه ى راه هایى که ممکن است رفته ایم و همه ى آنها اتفاق نظر بر این دارند که مثلاً فلان کار را انجام بده. حالا اگر ما آن کار را انجام دادیم و احتمالاً با مشکلاتى مواجه شدیم دیگر خودمان را سرزنش نمى کنیم که چرا من این کار را انجام دادم اى کاش انجام نداده بودم و بالعکس بنابر این: « اولاً، در همه ى کارها نیازى به استخاره نیست . ثانیا استخاره حکم نیست بلکه یک راهى است راهى که اطمینان ما را به انجام کارى بیشترى مى کند یا اطمینان ما را به ترک کارى افزایش مى دهد . البته به شرط اینکه ما اعتقاد به استخاره داشته باشیم. اگر اعتقاد به استخاره نداریم لزومى هم ندارد در کار خود استخاره کنیم بلکه همان راهى که به آن اشاره شد یعنى استفاده از عقل و شرع و نظر مشورتى کارشناسان و توکل به خداوند متعال، سپس به صورت جدى اقدام کردن .
ب)آداب و شرائط استخاره
1- وقت و ساعت استخاره :
استخاره در هر وقت و ساعتی جایز است، ولی بهترین وقت هنگام نماز است؛ زیرا شیطان در آن هنگام از هر وقت دیگر از انسان دورتر است.
2- مکان استخاره: استخاره در هر مکان جایز و درست است ولی بهترین مکان: مساجد، مشاهد شریفه و حرم اولیاء دین (علیهم السلام) است.
3- استخاره توسط خود شخص: هر چند سیره مؤمنین برا ی استخاره، رجوع به عالمان دین و مؤمنان وارسته و صاحبان فضیلت و اشخاص با نفس می باشد ولی اولیاء دین (علیهم السلام) معمولاً طریقه استخاره را به مردم یاد می داده اند که خود شخصاً انجام دهند.
4- راضی بودن به نتیجه استخاره: استخاره کننده باید به نتیجه استخاره راضی و خشنود باشد، گرچه ظاهراً خوشایند او نباشد زیرا خداوند آگاه به خیر و شر و صلاح انسان است.
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده: « من باکی ندارم هنگامی که استخاره کردم بر هر جهتی وقوع یابد». ( وسائل الشیعه 5/211) .
ج) اما طریقه استخاره در روایات متفاوت و متنوع است؛ غسل استخاره، نماز استخاره، دعاهاى متعدد و مختلف براى استخاره در حالات و ساعات متعدد و استخاره با قرآن یا تسبیح از جمله روشهاى استخاره است .
1- استخاره با قرآن: از آنجا که معناى اصلى استخاره طلب خیر از خداوند متعال است، بهترین روش آن، دعاست. زیرا در حقیقت استخاره نوعى دعا و طلب خیر از پیشگاه خداوند متعال است که عالم به همه امور است و خیر و شر ما نیز به دست اوست. دعاهاى متعددى براى استخاره نقل شده است که ما دو دعا را بیان مى کنیم و توصیه مى کنیم که در هر کارى با یکى از این دعاها از خداوند متعال طلب خیر بکنید:
امام باقر (سلام الله علیه) مى فرمایند: من هرگاه در کار مهمى اراده استخاره کنم در حال نشسته 100 بار با دعاى زیر از خدا طلب خیر مى کنم. اما براى خرید چیزى و کارهاى شبیه آن سه بار این دعا را در حال نشسته مى خوانم: « اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَهِ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ کَذَا وَ کَذَا خَیْرٌ لِى فَخِرْهُ لِی وَ یَسِّرْهُ وَ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ شَرٌّ لِى فِى دِینِى وَ دُنْیَاىَ وَ آخِرَتِى فَاصْرِفْهُ عَنِّى إِلَى مَا هُوَ خَیْرٌ لِى وَ رَضِّنِى فِى ذَلِکَ بِقَضَائِکَ فَإِنَّکَ تَعْلَمُ وَ لَا أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لَا أَقْدِرُ وَ تَقْضِى وَ لَا أَقْضِى إِنَّکَ عَلَّامُ الْغُیُوب»(3) ؛ خداوندا از تو که عالم به پیدا و نهان هستی سؤال می کنم که اگر در این کار من خیر است برای من مقدر کن و آسان گردان و اگر در او شری برای دین و دنیای و آخرت من است مرا منصرف کن به چیزی در آن است و راضی کن مرا به آنچه قضا تو در آن است زیرا تو آگاهی و من نمی دانم و قادری و من قادر نیستم و کارها را نشان ما می دهی و عالم به غیب هستی.
2- استخاره با تسبیح:
این نوع استخاره نیز شایع و معروف است، که به چند شیوه انجام مى شود:
اوّل: علامه مجلسى مى نویسد: از «شیخ بهایى» نقل شده است: از بزرگان و اساتیدم شنیدم که این دستورالعمل از حضرت ولىّ عصر(علیه السلام) درباره استخاره با تسبیح رسیده است. فرمود: « تسبیح را به دست (راست) مى گیرى و سه بار صلوات مى فرستى و آنگاه قسمتى از تسبیح را (با دست چپ) مى گیرى و دوتا دوتا رد مى کنى؛ اگر در پایان یک دانه باقى ماند، به معناى «إفعل» (انجام بده) است و اگر دو دانه باقى ماند، مفهوم آن «لاتفعل» (انجام نده) است. (4)
دوم: از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: (به هنگام استخاره با تسبیح) نخست یک مرتبه سوره «حمد» را مى خوانى و آنگاه سه بار سوره «توحید» (قل هو اللّه…) را و آنگاه پانزده مرتبه صلوات مى فرستى، سپس مى گویى:
اَللّهُمَّ إِنّى أسْئَلُکَ بِحَقِّ الْحُسَینِ وَجَدِّهِ وَأَبیه، وَ أُمِّهِ وَ أَخیهِ، وَ الاْئِمَّةِ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ أنْ تَجْعَلَ لِىَ الْخِیَرَةَ فی هذِهِ السَّبْحَةِ، وَ أَنْ تُرِیَنی ما هُوَ الاَْصْلَحُ لی فی الدِّینِ وَالدُّنْیا، اَللّهُمَّ إنْ کانَ الاْصْلَحُ فی دینى وَدُنْیایَ، وَ عاجِلِ اَمْری وَ آجِلِهِ، فِعْلَ ما اَنَا عازِمٌ عَلَیْهِ، فَأْمُرْنی، وَإلاّ فَانْهَنی، إنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ .
مصلحت دین و دنیا و امروز و فردایم در انجام کارى است که قصد آن را دارم، خدایا از تو مى خواهم، به حقّ حسین و جدّش و پدر و مادر و برادر و امامان ازنسلش این که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى، و خیرم را در این تسبیح قرار دهى، و آنچه را که صلاح دین و دنیایم است به من نشان دهى. خدایا اگر مصلحت دین و دنیا و امروز و فردایم در انجام کارى است که قصد آن را دارم، پس مرا بدان فرمان ده! وگرنه مرا از آن نهى کن؛ چرا که تو بر انجام هر کارى توانایى .
پس از آن، قسمتى از تسبیح را مى گیرى و آن را مى شمارى و با عدد اوّل مى گویى «سُبْحانَ اللهِ» و با عدد دوم مى گویى «أَلْحَمْدُلِلّهِ» و با عدد سوم مى گویى «لا إِلهَ اِلاَّ اللّهُ» و به همین ترتیب پیش مى روى؛ در پایان اگر دانه آخر شمارش، سُبحان الله بود، مخیّر میان فعل و ترک هستى و اگر أَلْحَمْدُللهِ بود، نشانه امر است و آن را انجام مى دهى و اگر لا إِلهَ اِلاَّ اللّهُ بود، نهى است و آن را ترک مى کنى.
نکاتی دیگر درباره استخاره و تفال:
1 – استخاره هیچگاه جاى اندیشه و مشورت را نمى گیرد. بلکه استخاره پس از اندیشه و مشورت است. یعنى ما هر کارى را که مى خواهیم انجام بدهیم، ابتداء باید پیرامون آن اندیشه کنیم و سود و زیان آن را بسنجیم و در مرحله دوم با کسانى که در آن موضوع صاحب نظر هستند، مشورت کنیم و آنگاه یکى از دعاهایى که در استخاره وارد شده است، تلاوت کنیم و اگر تحیر ما برطرف نشد، با قرآن استخاره کنیم.
2 – در مقابل اینکه خواندن دعاى استخاره براى هر کارى توصیه شده است، زیرا خیر ما به دستان خداوند متعال است و ما در هر کارى باید از خداوند خیر خود را بخواهیم. استخاره با قرآن نباید به صورت عادت و روش دائمى دربیاید و جایگزین اندیشه و مشورت و تحقیق شود.
3 – چنانکه در انجام واجبات و ترک محرمات، استخاره نباید کرد، در کارهایى که عقل آنها را تأیید مى کند و همه شواهد و قرائن به خوبى آن گواهى مى دهند، نیز نباید استخاره با قرآن کرد. بله خواندن دعاهاى استخاره در این موارد نیز مناسب است و توصیه شده است. زیرا در دعا، ما خود و کار خود را به خداوند متعال مى سپاریم و خیر خود را از خداوند متعال درخواست مى کنیم.
4 – باید توجه داشت که استخاره به معناى طلب خیر از خداوند متعال است، اما تفأل به معناى فهم عاقبت کارهاست. به این دلیل در روایتى از تفأل زدن به قرآن نهى شده است:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ «علیه السلام» قَالَ: لَا تَتَفَأَّلْ بِالْقُرْآنِ(5) امام صادق «علیه السلام» مى فرمایند: به قرآن تفأل نزنید.
دلیل این امر در این نکته نهفته است که فهم عاقبت امور و استنباط آن تنها بر اهلش میسر است و هر کسى نمى تواند از قرآن به چنین استنباطى برسد. زیرا اگرچه استنباط عاقبت از آیات قرآن براى کسى که اهلش باشد امکان دارد، اما همه کس را بدان راه نیست. پس اکثریت مردم در همان حد استخاره با قرآن باید توقف کنند و اهل معرفت مى توانند به عواقب امور نیز پى ببرند. بنابراین ما حق نداریم در استخاره با قرآن به دنبال فهم عاقبت امور و کارها باشیم و تنها باید خیر خود را از خداوند متعال درخواست کنیم.
5- در استخاره از قرآن باید از بزرگان و عالمان دینی آشنا با قرآن کمک گرفت و آنچه از مستحبات و آداب استخاره گفته شد، وظیفه همان عالمی است که استخاره می کند و کسی که برایش استخاره می شود، تنها باید نیت داشته باشد که اگر مثلا خوب آمد فلان کار را انجام خواهم داد.
________________________________
1) وسائل الشیعه، ج: 8، ص: 66
2) همان
3) وسائل الشیعه ج5، ص 214
4) مفاتح الغیب، ص 17
5) وسائل الشیعه ج 6 ص :233