اگر کسی به خاطر غریزه اش از خدا کمک بخواهد وخدا کاری انجام ندهد وآن شخص مرتکب گناه شود آیا در این جا خدا کوتاهی نکرده است؟ مگر خدا برای افزایش ایمان پیامبرانش چشمه ای از قدرت خویش را نشان نداد چرا برای انجام کاری به این آسانی که بنده اش را جان به لب کرده و ایمان او را نیز سست کرده است کاری نمی کند؟

در پاسخ به این پرسش به نکاتی اشاره می شود:
سرشت و گوهر انسان از دو جنبه مادی(بدن) و فرامادی(روح) تشکیل شده است. انسان نه مانند فرشته ها عقل محض و مجرد است و نه مانند حیوانات غریزه محض و خالص است، بلکه انسان آمیزه ای از عقل و شهوت، اراده و غرایز است.
در جبهه معنوی و فرامادی انسان لشکریانی در وجود انسان نهاده شده، که عبارتنداز: عقل، فطرت، اراده. این جبهه درونی برخوردار از پشتیبانی بیرونی است که همان «وحی» و «امداد و توفیق الهی» است.
در جبهه مادی و حیوانی انسان لشکریانی مانند: غرایز، نفس اماره(هوای نفس) قرار دارد که از بیرون مورد پشتیبانی شیطان و وسواس او قرار گیرد. این میدان نبرد حق و باطل همواره در درون انسان برقرار است. کمال حقیقی انسان و رشد و شکوفایی استعدادهای انسانی او در این میدان سرنوشت ساز معین می شود. این میدان نبرد، میدان آزمایش و امتحان است.
کمال شایسته انسان در پرتو مبارزه و ایستادگی و مقاومت ارادی و اختیاری انسان محقق می شود. اگر قرار بود خداوند در کشاکش و درگیری میان عقل و شهوت به طور قهری وارد شده و شهوت و غریزه را از انسان دور کند، این کار کمالی برای انسان محسوب نمی شود زیرا انسان در این پیروزی هیچ نقشی ایفا نکرده است. پیروزی در میدان نبرد عقل و شهوت، زمانی ارزشمند و قابل ستایش و کمال آفرین است که انسان از دورن و با اتکاء به اراده خود، آن را محقق نماید.
البته خداوند در قرآن کریم در موارد متعدد وعده داده که کسانی که در مسیر بندگی ایستادگی و مجاهدت نمایند، مورد تأیید و نصرت ما قرار خواهند گرفت: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا»(عنکبوت/69)
البته شرط و مقدمه نصرت و تأیید الهی در « وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا» یعنی مجاهده و تلاش خالصانه، نهفته است و خداوند خلف وعده نمی کند. بنابراین اختیار انسان از بزرگترین موهبت های الهی است و نقش بسیار نیرومندی در رهبری کنش های آدمی دارد. اراده به خوبی قابل تقویت و نیرومند سازی است و با تقویت آن دشوارترین کارها سهل و آسان می گردد.
یک جوان در عین نیرومندی در غرایز، از اراده و توان مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و طهارت نفس و گرایش های معنوی در او، بسیار بالاست. خداوند در قرآن مجید از جوانانی چون حضرت یوسف(ع) و اصحاب کهف، مثال می آورد که با اراده سترگ خویش، در برابر طوفان سهمگین غرایز و حوداث ایستادگی و بزرگترین افتخارات را در تاریخ بشر برای خود ثبت کردند.
در تاریخ انقلاب اسلامی نیز، اراده جوانان با ایمانی چون حسین فهمیده ها، زیباترین جلوه تأثیر شگرف اراده و ایمان جوانان را به نمایش گذاشته است. البته اراده از راه انجام فرایض و عبادات و نیز مستحبات و ترک گناهان تقویت و نیرومند می شود.
نکته شایان توجه اینکه درست است که بسیاری از انسانها در مواردی، به گناه گراییده و در برابر غرایز و هواهای نفسانی سرتسلیم فرود می آورند، اما در عین حال خداوند باب توبه ای را به روی بندگان گشوده و راهی قرار داده است که آدمیان، بتوانند زندگی پاک و پیراسته از آلودگی را آغاز کنند و آلودگی های پیشین را با اشک ندامت و آب معرفت الهی بشویند و در جهت کمال و سعادت جاودانی گام بردارند. خداوند در قرآن کریم، بسیار توبه کنندگان را دوست دارد: « إن الله یحب التوابین».