پاسخ: اولا : برزخ چیزی است که میان دو شیء حایل می شود. از این رو به جهانی که میان دنیا و آخرت واقع می شود برزخ اطلاق می گردد؛ چنان که در دو سورة «فرقان»، آیة 53 و سورة «الرحمن»، آیة 20 بیانگر فاصلة میان دو دریاست.
از دیدگاه قرآن و روایات، برزخ و قبر یک چیز است که گاهی از آن به «عالم قبر» و گاهی از آن به «جهان برزخ» یاد می شود. قرآن کریم در آیاتی از جهان برزخ خبر داده است؛ مانند: 1ـ «حتی إذا جاء أحدهم الموت قال ربّ ارجعون لعلّی أعمل صالحاً فیما ترکتُ کلاّ إنّها کلمة هو قائلها و من ورائهم برزخ إلی یوم یبعثون» مؤمنون/99ـ100 ؛ [زمانی که مرگ یکی از تبه کاران فرا رسد گوید: پروردگار من! مرا باز گردان، شاید در آنچه ترک و کوتاهی کردم عمل صالحی انجام دهم، ولی به او گفته می شود: چنین نیست و هرگز بر نخواهی گشت. این درخواست و وعده سخنی است که بر زبان می آورد و اگر بازگردد همان کردار سابق را تکرار کند، و پشت سر آنان برزخ است تا روزی که بر انگیخته می شوند.]برخی از تفاسیر برزخ را عین ثواب یا عقاب بین دنیا و آخرت دانسته است؛ زیرا امام صادق(ع) فرمود: برزخ همان قبر (در اصطلاح قرآن) است: البرزخ هو القبر وهو الثّواب و العقاب بین الدّنیا و الآخرة والدّلیل علی ذلک قول العالم: «والله ما نخاف علیکم إلاّ البرزخ» ؛(نر الثقلین 3/553.) امام صادق(ع) جهان برزخ را فاصلة میان زمان مردن تا زمان قیام قیامت معرفی کرده است. عمر بن یزید از آن حضرت(ع) پرسید: برزخ چیست؟ آن حضرت فرمود: «القبر منذ حین موته إلی یوم القیامة» ؛(همان 3/554) ؛ [از هنگام مرگ آدمی وارد برزخ می گردد؛ خواه او را در زمین دفن کنند یا وی را با آتش بسوزانند یا غذای درندگان شود یا در دریا غرق گردد.] حق تعالی دربارة بت پرستان زمان حضرت نوح(ع) می فرماید: «ممّا خطیئاتهم أُغرقوا فأُدخلوا ناراً» نوح/25 ؛ بر اثر خطا کاری ها غرق شدند و به مجرد غرق شدن به آتش وارد شدند.
البتّه این سخن غیر از تشریفات فقهی مانند لزوم غسل دادن، حنوط و کفن کردن و نماز خواندن و خاک سپاری و نیز نماز لیلة الدّفن است.اگر میّت را دفن نکنند نیز برزخ و سؤال و جواب قبر دارد. از این رو برزخ را قیامت صغرا می نامند.
برزخ قیام و زندگی جدید و جهانی نو است؛ خواه گودالی از گودال های دوزخ باشد، یا باغی از باغ های بهشت. پس برزخ معبر و دالان ورودی به قیامت و حشر اکبر است و انسان در ادامة مسیر زندگی دنیا وارد جهان برزخ می شود، که سراسر آگاهی و حیات است: «النّاس نیام فإذا ماتوا انتبهو»؛ (بحار 4/42) در برزخ حقایق جهان هستی تا حدّی بر او منکشف و از خواب چندین ساله بیدار می شود و نتیجة کردارش را با شگفتی تمام می نگرد؛ خواه بدن او بپوسد یا سالم بماند یا بسوزد یا طعمه حیوانات گردد؛ یعنی انسانیت انسان که تمام حقیقت انسان را تشکیل می دهد وارد جهان برزخ می شود .
ثانیا : البته در آن عالم، دارای بدن خواهد بود، ولی بدنی است برزخی و متناسب با ابعاد و محدودیت ها و مشخصات عالم برزخ .از طرفی بدن آن عالم مناسب با عقیده، اخلاق و اعمال اوست پس بدن او دیگر جسم مادی نخواهد بود بلکه کالبدی است برزخی یعنی روح انسان به به ان کالبد وارد می شود ، به این دلیل که عالم برزخ ، عالمی جسمانی ومادی نیست.

برای انجام یک پژوهش کامل درخصوص مرگ، تمام کتب پیرامون مسأله معاد ، می توانند برای بهره برداری و مطالعه ، مفید باشند :
– کتاب های استاد شجاعی (از شاگردان برجسته علامه طباطبایی) شامل:
معاد، 2 جلد، شرکت سهامی انتشار، تهران
بازگشت به هستی، کانون اندیشه جوان، تهران
عروج روح، کانون اندیشه جوان، تهران
قیام قیامت، کانون اندیشه جوان، تهران
تجسم عمل و شفاعت، کانون اندیشه جوان، تهران
مواقف حشر، کانون اندیشه جوان، تهران
– کتاب های شهید مطهری شامل:
-معاد، انتشارات صدرا
-حیات اخروی، انتشارات صدرا
– انسان از آغاز تا فرجام، علامه طباطبایی، ترجمه صادق لاریجانی
-الهیات، ج 4، آیت الله سبحانی
– آموزش عقاید، محمد تقی مصباح یزدی، ج 3
-معادشناسی، علامه طهرانی
-معاد، محسن قرائتی، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
-معاد، عبد الحسین دستغیب، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
-معاد و جهان پس از مرگ ناصر مکارم شیرازى
-معاد شناسی در پرتوی کتب، سنت و عقل اثر آیت الله جعفر سبحانی
-پرسش ها و پاسخ ها پیرامون معاد، جواد رضوی، دار النور قم
-معاد در المیزان علامه طباطبایى، ترجمه: محمد تقى مصباح یزدى
ـ کتاب معاد از دیدگاه امام خمینی نیز کتاب خوبی است، امّا بسیار فنّی است.
ـ الحجج البالغه علی تجرّد النّفس النّاطقه، علّامه حسن زاده آملی. این کتاب به زبان عربی است.
-پرسش ها و پاسخ های دانشجویی،
-«آموزش کلام اسلامی»، محمد سعیدی مهر
-«منازل الاخره»، شیخ عباس قمی
-لباس نادوخته و نماز بدون حمد استاد بحرینی