تاریخچه لاهیجان

عصراسلام: علاوه بر آن، حتّی پس از این‌كه رشت از دوره صفویه اهمیت یافت، باز هم لاهیجان به دلیل سوابق تاریخی و موقعیت جغرافیایی، تا سال هزار قمری مركز گیلان “بیه‌پیش” باقی‌ماند.

این شهر نیز همانند دیگر شهرهای کهن گیلان،  تاریخ خودش را دارد واز گزند بلاهای طبیعی و غارت‌ها و آتش‌سوزی‌ها نیزبه‌دور نمانده‌ است. در سال  ۷۰۶ هجری‌قمری، اوالجایتو از ایلخانان مغول این شهر را اشغال كرد و در سال ۸۹۰ هجری‌قمری، زلزله شهر را ویران ساخت. حكّامِ دو بخش مستقل سابق گیلان در طرفین رودخانه سفیدرود پیوسته با هم در جدال بودند.

فرمانروایان سادات کیایی بخش شرقی با مركزیت لاهیجان و شهریاران فومنی بخش غربی با مركزیت فومن، در هر فرصتی كه دست می‌داد، برای كسب قدرت و تاراج شهرهای یكدیگر، رقابت‌های خونینی با هم داشتند كه صفحات تاریخ گیلان از منازعات آنان رنگین شده‌است، به‌ طوری ‌كه در فاصله سال‌های ۹۰۸ تا ۹۱۴ هجری‌قمری، پیش از این‌كه قدرت حكومت صفوی در گیلان تثبیت شود، شهر به دفعات از طرف امیران اسحاقوندی گیلان “بیه‌پس” حمله وغارت شد. پس از آن، حریق سال ۱۰۵۸ هجری‌قمری و زلزله سال ۱۰۸۸ هجری‌قمری، خرابی‌های زیادی در شهر به‌بار آورد. در سال ۱۲۴۶ هجری‌قمری، طاعون در لاهیجان كشتار زیادی برجای گذاشت و باز هم آتش‌سوزی سال ۱۲۵۸ هجری‌قمری، شهر را از هستی ساقط كرد.

“رابینو” وضعیت لاهیجان را در اوایل سده میلادی اخیر به تفصیل توضیح داده ‌است. بر اساس نوشته وی، لاهیجان دارای هفت محلّه، ۲۲۶۰ خانه، ۱۱۰۰۰ نفر جمعیت، ۱۵ مسجد، ۲۵ زیارتگاه، ۴ مدرسه، ۶ کاروانسرا، ۳ بازار، ۲ زورخانه، ۳۰۰ دكان و تعداد زیادی حمِام بوده ‌است. توسعه شهر لاهیجان را در سده اخیر باید مدیون كشت چای و رواج سریع آن در منطقه دانست. با توسعه این كشت، صنایع چای‌خشك‌كنی زیادی در لاهیجان پا گرفت و از این طریق، اقتصاد شهر به رونق گرایید.

(جهت اگاهی بیشتر از تاریخ لاهیجان به کتاب پیشینه تاریخی وفرهنگی لاهیجان وبزرگان آن،نوشته محمد علی قربانی و شهر من لاهیجان، نوشته منصور ادیب عباسی و نگاهی به گیلان زمین، نوشته قربان فاخته جوبنه رجوع گردد)