«تحجّر»، همان قشری گری و واپس گرایی است. تحجّر یعنی دادن رنگ تقدّس، اطلاق و جاودانگی به برداشت های محدود و ناقص بشری و مقدم داشتن عادات فکری و عاطفی بر منطق و حقیقت. از دیدگاه مقام معظم رهبری «تحجّر این است که کسی که می خواهد کار بزرگی با این عظمت [انقلاب اسلامی] را انجام دهد، نتواند نیازهای زمان و لوازم هر لحظه لحظة زندگی یک ملت را از قرآن بشناسد و بخواهد در یک وضعیت ایستا و بدون انعطاف، حکم نماید و کار کند و پیش برود! این امکان پذیر نیست. معنای تحجّر آن است که کسی که می خواهد از مبانی اسلام و فقه اسلام، برای بنای جامعه استفاده کند، به ظاهر احکام اکتفا کند و برای نیاز یک ملّت و یک نظام و یک کشور ـ که نیاز لحظه به لحظه است ـ نتواند علاج و دستور روز را نسخه کند و ارائه بدهد، این بلای بزرگی است». مقام معظم رهبری، روزنامه جمهوری اسلامی، 17/3/1376
اسلام گرایان متحجّر کسانیند که جلوی نفوذ اسلام و مسلمین را در جامعه می گیرند و به نام اسلام، به اسلام ضربه می زنند. به تعبیر امام(ره) اینان سد راه پیشرفت و حرکت های اصلاح طلبانه می شوند. امام خمینی(ره) و حکومت اسلامی، روحانیت، اجتهاد و دولت، نشر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره)، چاپ اول، 1378 مؤلفه های ذیل را می توان جهت تشخیص اسلام گرایان متحجّر نام برد:
1. توجه نکردن به مسائل مبتلا به جامعه و نیازهای روز.
2. غرق شدن در مسائل اخروی و عدم توجه به امور دنیایی و نیازها و مقتضیات زمان و مکان.
3. کج فهمی از مفاهیم اصیل دینی، مانند قائل شدن به جدایی دین از سیاست و… یکی از مصادیق بارز اسلام گرایان متحجر، انجمن حجتیه است.