تفال به حافظ ۴ مرداد ماه ۱۴۰۱

فرارو- فال گرفتن از  آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

نفس برآمد و کام از تو بر نمی‌آید

فغان که بخت من از خواب در نمی‌آید

صبا به چشم من انداخت خاکی از کویش

که آب زندگیم در نظر نمی‌آید

قد بلند تو را تا به بر نمی‌گیرم

درخت کام و مرادم به بر نمی‌آید

مگر به روی دلارای یار ما ور نی

به هیچ وجه دگر کار بر نمی‌آید

مقیم زلف تو شد دل که خوش سوادی دید

وز آن غریب بلاکش خبر نمی‌آید

ز شست صدق گشادم هزار تیر دعا.

ولی چه سود یکی کارگر نمی‌آید

بسم حکایت دل هست با نسیم سحر.

ولی به بخت من امشب سحر نمی‌آید

در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز

بلای زلف سیاهت به سر نمی‌آید

ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس

کنون ز حلقه زلفت به در نمی‌آید

شرح لغت: سواد: به فتح اول سیاهی و حوالی شهر و نیز به معنی کشور و شهر، در این جا به ایهام معنی آخر مراد است.

تفسیر عرفانی:‌

نفسم بند آمد و کامم بر آورده نشد. افسوس که بختم قصد بیدار شدن ندارد! مقصود او از این شعر این است که عاشقان درگاه دوست پیوسشته در جست و جوی آن هستند که نهال آرزوشان به ثمر بنشیند و در پناه دوست جای گیرند؛ چرا که با رسیدن به لقای او، همه آنچه در نظر داشتند، برآورده خواهد گشت.

تعبیر غزل:

اگر همگان تو را از مقصودت بازدارند، در صورتی که مخالف امر خداوند نیست، آن را انجام بده و امید پاداش نداشته باش. تو زیبا رو و خوش خویی. دنیا دوست داشتنی ست، مراقب باش فریب نخوری!