تفاوت میان حقیقت و واقعیت چیست؟ آیا این دو امری ثابت یا نسبی‌اند؟

دو کلمه واقعیت و حقیقت در بسیاری از موارد هم معنا و مترادف‌اند و هر یک جای دیگری به کار می‌رود. اما در برخی موارد بین این دو فرق گذاشته می‌شود. در اصطلاح جدید معمولاً به خود واقعیت و نفس الامر «واقعیت» اطلاق می‌شود. اما «حقیقت» به ادراکی که با واقع مطابقت دارد گفته می‌شود. بر اساس فلسفه اسلامی، اولاً: وجود حقیقت به گونه‌ای روشن است که انکار آن موجب اثبات وی می‌شود. ثانیاً:  حقیقت ثابت و دائمی است؛ یعنی مطابقت مفهوم و محتوای ذهنی با واقع و نفس الامر خود نمی‌تواند موقت باشد، بلکه دائمی است.