در این باره باید عرض شود که ترکیب این دوجمله با هم و مانند متن فوق در روایات وارد نشده است.درباره جمله «از گناه متنفر باش» که باید گفت نهی از گناه، زشت و قبیح دانستن آن، اظهر من الشمس است. ولی در کتاب نهج البلاغه در خطبه 140 در نهی از گناه کبیره غیبت حضرت علی (علیه السلام) چنین می فرماید: «فِى النَّهْىِ عَنْ غَیْبَةِ النّاسِ وَ اِنَّما یَنْبَغى لاَِهْلِ الْعِصْمَةِ وَالْمَصْنُوعِ اِلَیْهِمْ فِى السَّلامَةِ اَنْ یَرْحَمُوا اَهْلَ الذُّنُوبِ وَالْمَعْصِیَةِ،وَ یَکُونَ الشُّکْرُ هُوَ الْغالِبَ عَلَیْهِمْ، وَالْحاجِزَ لَهُمْ عَنْهُمْ…» (1) «در نهى از غیبت مردم آنان که از عیوب پاکند و از لطف خدا از گناهان سالمند، شایسته است به اهل گناه و معصیت ترحم کنند و سرگرم شکرگزار نعمت پاکى باشند و این شکر مانع آنان از عیبجویى دیگران شود…».این جمله امیرالمؤمنین (علیه السلام) نباید باعث شود فکرکنیم باید به همه گناهکاران رحم کرد و کاری به کاری آنان نداشته باشیم. در واقع باید بدانیم که گناهان بخاطر اثراتی که دارند دو گونه اند: یا اثرات فردی و کمی دارند. یا اثرات اجتماعی و زیادی دارند. و ممکن است باعث شکستن قبح و زشتی گناهان شود.بنابراین منظور از رحم کردن به شخص گناهکار، از یک سو: مربوط به گناهانی است که جنبه های فردی و تأثیر گذاری کمی دارند و شامل هر نوع گناهی نمی شود. مثلا کسی که سرقت کرده و کسی به خانواده اش دروغ گفته است! گرچه هر دو گناه مرتکب شده اند ودر اسلام، رأفت و رحمی برای سارق سفارش نشده که برعکس دستور به اشد مجازات و رحم نکردن به داده شده است.
از سوی دیگر رحم کردن مربوط به گناهکارانی که از کرده خود پشیمان شده اند و قصد اصلاح و جبران گذشته را دارند.
پاورقی:
(1) نهج البلاغه خطبه 140.