۱۳۹۶/۰۴/۰۳
–
۱۱۶۵ بازدید
بهشت را توصیف کنید و راه های ورود به آن را بنویسید؟
یکم. از نظر قرآن کریم و روایات اسلامى، همان طورى که اهل جهنم به تناسب بدى هاى شان سختى و عذابشان گوناگون است؛ اهل بهشت نیز به فراخور اعمال شان داراى درجات و کمالات مختلف اند. از این رو بهشت داراى مراتب و درجات متفاوت است: (فأولئک لهم الدرجات العلى)؛ «اهل ایمان و عمل صالح داراى درجات عالى هستند».طه (20)، آیه 75. (والآخره اکبر درجات)؛ «درجات آخرت و برترى هایش از این هم بیشتر است».اسراء (17)، آیه 22.
دوم. با عنایت به مطلب نخست، در بهشت نعمت هاى گوناگونى وجود دارد که اهل ایمان و عمل صالح از آن بهره مند مى شوند. اما برترین و بهترین لذت ها، محبت و خشنودى خداوند متعال است. و به تعبیر دیگر هیچ لذتى در بهشت به درجه خشنودى و محبت الهى براى انسان بهشتى شادى بخش نیست و حتى لذتهاى دیگر در پرتو این لذت ارزشمند مى نماید. قرآن در آیات متعددى بدان اشاره مى کند که در اینجا به ذکر یک آیه مى پردازیم:
(وعد الله المؤمنین و المؤمنات جنات تجرى من تحتها الانهار خالدین فیها و مساکن طیبة و جنات عدن و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم)؛ «خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ هایى از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جارى است، جاودانه در آن خواهند ماند، و مسکن هاى پاکیزه اى در بهشت هاى جاویدان [نصیب آنان ساخته ] و [خوشنودى ] و رضاى خدا [از همه اینها] برتر است و پیروزى بزرگ همین است»توبه (9)، آیه 72.
البته این لذت و رضوان الهى، از آنِ کسانى است که در دنیا همه اعمال خود را بر پایه رضاى خداوند قرار داده باشند، یعنى، عبادات شان بر اصل حب و حمد الهى استوار شده باشد. چنان که در کلام نورانى امیر مؤمنان(ع) آمده است:
«ان قوما عبدوا الله رغبه فتلک عباده التجار، و ان قوما عبدوا الله رهبه فتلک عباده العبید، و ان قوما عبدوا الله شکرا فتلک عباده الاحرار»؛ «همانا گروهى خدا را به انگیزه بهشت مى پرستند که این عبادت تاجران و سوداگران است، و گروهى نیز خدا را به جهت هراس و عذاب جهنم عبادت مى کنند که این شیوه بردگان است، و نیز گروهى خدا را به خاطر شکر و سپاسش مى پرستند که این شیوه عبادت آزادگان است».Vنهج البلاغه، حکمت 237؛ اصول کافى، ج 2، ص 68، ح 5. امام على عبادت خود را از نوع گروه سوم مى داند و مى فرماید:
«الهى ما عبدتک خوفا من عقابک و لا طمعا فى ثوابک و لکن وجدتک اهلا للعبادة فعبدتک»؛ «معبودا! هیچ گاه تو را به جهت ترس از عذاب و یا طمع به پاداش نپرستیدم؛ بلکه چون تو را شایسته عبادت یافتم، بندگى مى کنم».بحارالانوار، ج 41، ص 14.
در روایات امامان معصوم نیز محبت و خشنودى خداوند به عنوان پاک ترین و زیباترین لذت اهل بهشت خوانده شده است. امیر مؤمنان(ع) در بیان علت آن مى فرماید: اهل بهشت هنگامى که با نعمت هاى گوناگون در بهشت روبه رو مى شوند، دل هایشان چنان از وجد و سرور افروخته مى گردد که زبان به سپاس و شکر الهى مى گشایند و همه آن نعمت ها را در برابر رضوان خداوند ناچیز مى نگرند و هدف نهایى را در این مى دانند که قرآن بازگو مى فرماید: (و آخر دعویهم ان الحمد لله رب العالمین)؛ «و آخرین سخنان اهل بهشت این است که حمد مخصوص پروردگار عالمیان است»یونس (10)، آیه، 10.
امام سجاد(ع) نیز با تکیه بر بیان قرآن مى فرماید: «خداوند به اهل بهشت در بهشت مى فرماید: بهترین لذت براى شما، رضایت و محبت من است».میزان الحکمه، ج 1، ص 433، باب 557، ح 2613.
نکته پایانى آنکه قرب الهى – که موجب رضا و رضوان عظیم خداوند است – در واقع بالاترین کمالى است که فطرت انسان در پى آن مى رود. پس همان طورى که ارتباط با خدا در دنیا، زندگى آدمى را در همه ابعادش آرامش بخش مى کند؛ در آخرت برترین آرزوها همین رضایت الهى است که هر نعمت دیگرى در پرتو آن لذت آفرین خواهد بود. راه رسیدن به بهشت نیز چیزى جز کسب رضایت الهى از طریق اطاعت پروردگار و ترک معاصى نیست.
دوم. با عنایت به مطلب نخست، در بهشت نعمت هاى گوناگونى وجود دارد که اهل ایمان و عمل صالح از آن بهره مند مى شوند. اما برترین و بهترین لذت ها، محبت و خشنودى خداوند متعال است. و به تعبیر دیگر هیچ لذتى در بهشت به درجه خشنودى و محبت الهى براى انسان بهشتى شادى بخش نیست و حتى لذتهاى دیگر در پرتو این لذت ارزشمند مى نماید. قرآن در آیات متعددى بدان اشاره مى کند که در اینجا به ذکر یک آیه مى پردازیم:
(وعد الله المؤمنین و المؤمنات جنات تجرى من تحتها الانهار خالدین فیها و مساکن طیبة و جنات عدن و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم)؛ «خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ هایى از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جارى است، جاودانه در آن خواهند ماند، و مسکن هاى پاکیزه اى در بهشت هاى جاویدان [نصیب آنان ساخته ] و [خوشنودى ] و رضاى خدا [از همه اینها] برتر است و پیروزى بزرگ همین است»توبه (9)، آیه 72.
البته این لذت و رضوان الهى، از آنِ کسانى است که در دنیا همه اعمال خود را بر پایه رضاى خداوند قرار داده باشند، یعنى، عبادات شان بر اصل حب و حمد الهى استوار شده باشد. چنان که در کلام نورانى امیر مؤمنان(ع) آمده است:
«ان قوما عبدوا الله رغبه فتلک عباده التجار، و ان قوما عبدوا الله رهبه فتلک عباده العبید، و ان قوما عبدوا الله شکرا فتلک عباده الاحرار»؛ «همانا گروهى خدا را به انگیزه بهشت مى پرستند که این عبادت تاجران و سوداگران است، و گروهى نیز خدا را به جهت هراس و عذاب جهنم عبادت مى کنند که این شیوه بردگان است، و نیز گروهى خدا را به خاطر شکر و سپاسش مى پرستند که این شیوه عبادت آزادگان است».Vنهج البلاغه، حکمت 237؛ اصول کافى، ج 2، ص 68، ح 5. امام على عبادت خود را از نوع گروه سوم مى داند و مى فرماید:
«الهى ما عبدتک خوفا من عقابک و لا طمعا فى ثوابک و لکن وجدتک اهلا للعبادة فعبدتک»؛ «معبودا! هیچ گاه تو را به جهت ترس از عذاب و یا طمع به پاداش نپرستیدم؛ بلکه چون تو را شایسته عبادت یافتم، بندگى مى کنم».بحارالانوار، ج 41، ص 14.
در روایات امامان معصوم نیز محبت و خشنودى خداوند به عنوان پاک ترین و زیباترین لذت اهل بهشت خوانده شده است. امیر مؤمنان(ع) در بیان علت آن مى فرماید: اهل بهشت هنگامى که با نعمت هاى گوناگون در بهشت روبه رو مى شوند، دل هایشان چنان از وجد و سرور افروخته مى گردد که زبان به سپاس و شکر الهى مى گشایند و همه آن نعمت ها را در برابر رضوان خداوند ناچیز مى نگرند و هدف نهایى را در این مى دانند که قرآن بازگو مى فرماید: (و آخر دعویهم ان الحمد لله رب العالمین)؛ «و آخرین سخنان اهل بهشت این است که حمد مخصوص پروردگار عالمیان است»یونس (10)، آیه، 10.
امام سجاد(ع) نیز با تکیه بر بیان قرآن مى فرماید: «خداوند به اهل بهشت در بهشت مى فرماید: بهترین لذت براى شما، رضایت و محبت من است».میزان الحکمه، ج 1، ص 433، باب 557، ح 2613.
نکته پایانى آنکه قرب الهى – که موجب رضا و رضوان عظیم خداوند است – در واقع بالاترین کمالى است که فطرت انسان در پى آن مى رود. پس همان طورى که ارتباط با خدا در دنیا، زندگى آدمى را در همه ابعادش آرامش بخش مى کند؛ در آخرت برترین آرزوها همین رضایت الهى است که هر نعمت دیگرى در پرتو آن لذت آفرین خواهد بود. راه رسیدن به بهشت نیز چیزى جز کسب رضایت الهى از طریق اطاعت پروردگار و ترک معاصى نیست.