جهاد در اسلام، شرایطى دارد که مجاهدان اسلام باید آنها را فرا گرفته و مراعات کنند، از جمله:
1- مبادرت به جنگ ابتدایى مستلزم وجود امام یا نایب خاص او است.
2- ممنوعیت جنگ ابتدایى در ماه ها و مکان هاى حرام.
اسلام جنگیدن در ماه هاى حرام (رجب، ذیقعده،ذیحجه و محرم) و نیز جنگیدن در مسجد الحرام را منع کرده و مسلمانان را از مبادرت به جنگ در آنها برحذر داشته است، (توبه، آیه 5 وآیات 191 و 194 بقره).
3- دعوت به اسلام قبل از جنگ ابتدایى.
حضرت رسول اکرم(ص) در هر یک از لشکرکشى هاى خود، به جنگجویان توصیه مى فرمود که پیش از آن که دشمن را به دین اسلام دعوت نکرده اند از هرگونه حمله اى خوددارى کنند و همیشه از صلح و آشتى درآیند. حضرت على(ع) در این باره مى فرماید: «پیامبر مرا روانه یمن کرد و فرمود: اى على! تا کسى را دعوت به اسلام نکرده اى با او نجنگ؛ به خدا قسم اگر خدا یک تن را به دست تو هدایت کند، بهتر از چیزهایى است که خورشید بر آن طلوع و غروب مى کند (اصول کافى، ج 1، ص 335).
4- شخص مجاهد قبل از پرداختن به جهاد با دشمن، باید با نفس خود جهاد کند؛ یعنى، خودسازى نماید و خود را از هرگونه هواهاى نفسانى و انگیزه هاى شخصى و… تزکیه کند. اهمیت این مطلب تا حدى است که در کتاب هاى فقهى و حدیثى مباحث جهاد نفس بیشتر از جهاد با دشمن مى باشد.
5- مجاهدان باید از امام معصوم و یا نایب اوحاکم جامع الشرایط اطاعت کنند و رهنمود بگیرند.
6- آموزش نظامى و جنگى. مجاهدان باید آموزش دیده باشند.
7- مجاهدان باید به قصد تقرب پیدا کردن به خدا و جلب رضایت الهى، جهاد کنند و مبارزه با هر قصد و نیت دیگرى باطل است و اگر کشته شود شهید نیست.
8- اعطاى تأمین؛ یعنى، اگر فردى از کافران به مسلمین پناهنده شود، همه مى توانند به او پناهندگى بدهند.
9- اگر یکى از کافران، به خیال این که به او امان داده اند، وارد حدود مسلمین شود، او را نباید کشت و باید به محل اولش مراجعت داد.
10- کشتن زنان، اطفال، معلولان و نابینایان حرام است.
11- کشتار حیوانات اهلى دشمن مجاز نیست .
12- مثله کردن جنازه هاى دشمن حرام است.
13- غدر کردن حرام است؛ یعنى کشتن کافران بعد از آن که آنها را مطمئن سازى که در امان هستند.
14- تخریب و انهدام هدفهاى غیراستراتژیکى و غیرنظامى دشمن جایز نیست.
15- زهر و سم در آب آشامیدنى ریختن حرام است.
و بسیارى از شرایط دیگر که تفصیل آنها در کتب فقهى موجود مى باشد.
برای آگاهی کاملتر باید به ج 21 جواهر الکلام 43 جلدی مراجعه کرد . در این کتاب 351 صفحه در باره جهاد بحث دارد .در باره منجنیق باید گفت:
در منابع اهل سنّت آمده است: رسول خدا صلّی الله علیه و آله در جنگ طاِئف با یاران خود مشورت کرد. سلمان فارسی گفت:
عقیده‌ام این است که منجنیق نصب کنید. ما در سرزمین فارس بر حصارها منجنیق می‌گذاشتیم و دشمن هم علیه ما همان کار را می‌کرد. ما به دشمن به این وسیله پیروز می‌شدیم و گاه دشمن با آن بر ما پیروز می‌شد و اگر منجنیق نباشد، مدت محاصره طولانی خواهد شد.
پیامبر صلّی الله علیه و آله به او دستور داد و او به دست خود منجنیقی ساخت و نصب کرد.[۱] مکحول می گوید گوید: رسول خدا صلّی الله علیه و آله چهل روز منجنیق را به سوی مردم طایف نصب داشت.[۲] گفته شده است که یزید بن زمعه یک منجنیق و دو زره‌پوش با خود آورده بود.
نیز گفته‌اند: طفیل بن عمرو یا خالد بن سعید از جرش یک منجنیق و دو زره‌پوش آورده بودند.
گویند: خالد بن سعید یک منجنیق و دو زره‌پوش از جرش آورد.[۳]پاورقی
[۱]. المغازی، ۳/۹۲۷؛ سبل الهدی و الرشاد، ۵/۳۸۵؛ تاریخ یعقوبی، ۲/۶۴؛ اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۲۳؛ بحار الانوار، ۲۱/۱۶۸-۱۶۹٫
[۲]. تاریخ الخمیس، ۲/۱۱۰؛ سبل الهدی و الرشاد، ۵/۳۸۵؛ اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۲۳؛ بحار الانوار، ۲۱/۱۶۸- ۱۶۹٫
[۳]. سبل الهدی و الرشاد، ۵/۳۸۵؛ تاریخ الخمیس، ۲/۱۱۰؛ اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۲۳؛ بحار الانوار، ۲۱/۱۶۸-۱۶۹