ما در کار خدا و رسول نمی توانیم چون و چرا کنیم. خداوند آگاه مطلق است و بر همه چیز علم دارد و احکامش ناشی از علم مطلق او و بر اساس عدل و حکمت است و رسول هم تابع علم مطلق خداست.
حدیث کساء در صدد تبیین آیه تطهیر است. در آیه تطهیر خداوند از پاکی و طهارت مطلق روحی و عملی افرادی از وابستگان پیامبر خبر می دهد که آنها را “اهل البیت” و بنا بر روایات “عترت” نامیده است:
إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً (1)
خداوند فقط می خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملًا شما را پاک سازد.
این افراد کسانی اند که پاکی طلب بوده و از رجس و پلیدی و گناه فراری اند و خداوند آنها را به واسطه این شایستگی برگزیده و در کنف حمایت خود قرار داده و مدافع طهارت و پاکی آنان از هر پلیدی شده است.
این افراد در قرآن فقط با عنوان “اهل البیت” معرفی شده اند و “اهل البیت” هم عنوانی است که افراد مختلفی را می تواند در بر بگیرد. از طرفی فرزند آدمی که ظاهر ترین مصداق اهل بیت می تواند باشد، در مورد نوح پیامبر از اهل بیت او شمرده نشده بلکه طرد شده(2) و از طرف دیگر همسر فرد که ممکن است از او طلاق بگیرد و از خانه او برود و دیگر ارتباطی بین آنها نباشد، در مورد حضرت ابراهیم از اهل بیت او شمرده شده است.(3)
بنا بر این آیه از لحاظ مصداق مجمل است و پیامبر به عنوان مبین و مفسر قرآن موظف است مصداق ها و افراد این آیه را روشن کند و همه فرزندان و دختران پیامبر با وجود ایمان و تقوای بالایی که داشتند، اما به درجه ای نرسیدند که برگزیده شوند و مشمول عنوان “اهل البیت” شوند. همچنان که همسران ایشان که بعضی در درجات بالای ایمان و تقوا بودند، مشمول این عنوان نمی شدند و پیامبر به آنها اجازه حاضر شدن به زیر عبا را نداد. (4)
پس چون پیامبر به امر خدا در صدد بیان مصداق های آیه تطهیر بود و این مصداق ها منحصر در این افراد بودند، پیامبر غیر آنها را نام نبرد و به زیر عبا راه نداد. گرچه آنان افراد با ایمان و خوبی بوده باشند همچنان که وقتی موظف شد برای مباهله خود با زنان و فرزندانش بیاید، فقط دخترش زهرا و فرزندانش حسن و حسین و پسرعمویش امام علی را با خود برد در حالی که عنوان “زنان” می توانست شامل همسرانش، دیگر دخترانش و زنان مؤمن به او باشد.
پیامبر اینجا موظف بود برگزیدگانی که عنوان اهل بیت سزاوار آنان بود را معرفی کند و آنان همین جمع محدود بودند و غیر آنان مشمول این عنوان نمی شدند.
زینبین (س) اگرچه دارای مقام ویژه و بالایی هستند اما یقینا به جایگاه پنج تن نمی رسند.
اینکه گفته شود حضرت زینب(س) با آن همه فضیلت، چرا از اصحاب کساء نیستند، مثل اینه که بگیم چرا از بین 124 هزار پیغمبر، چرا تنها 5 نفر اولوالعزم شدند!
که در جواب میگیم کارهای خداوند متعال و انتخابات ایشان، یقینا بر اساس حکمت می باشد، و نباید فراموش کنیم که از عقاید شیعه اینه که کارهای رسول خدا(ص) بر اساس دستورات الهی بوده و کاری از جانب خود انجام نمیدادند.
بزرگان شیعه بر اساس احادیث فرموده اند، هدف از وقوع ماجرای کساء این بوده که خداوند میخواست، جایگاه اولیائش رو معرفی نماید و همچنین مشخص شود که مقصود از اهل بیت رسول خدا(ص) چه کسانی هستند!
پی نوشت ها:
1. احزاب(33) آیه33.
2. هود(11) آیه46.
3. همان، آیه73.
4. طبری، جامع البیان، بیروت، دار المعرفه، 1412ق، ج12، ص8؛ و …
قسمتی از متن برگرفته از مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی