قدرت عبارت است از مبدئیت فاعل مختار براى کارى که ممکن است از او سربزند. هر قدر فاعل از نظر مرتبه وجودى، کاملتر باشد، داراى قدرت بیشترى خواهد بود و طبعاً موجودى که داراى کمال بى نهایت باشد، قدرتش نامحدود خواهد بود. امّا باید توجه داشت که کارى که متعلّق قدرت قرار مى گیرد، باید امکان تحقق داشته باشد. پس چیزى که ذاتاً محال یا مستلزم محال باشد، مورد تعلق قدرت واقع نمى شود. قدرت داشتن خدا بر هر کارى، بدین معنا نیست که فى المثل بتواند خداى دیگرى را بیافریند، زیرا خدا آفریدنى و مخلوق نیست. این مطلب مانند آن است که بتواند عدد «2» را با فرض «2» بودن، از عدد «3» بزرگتر کند؛ یا فرزندى را با فرض فرزند بودن، قبل از پدرش خلق کند. اگر قرار است خداى دیگر، خدا باشد و طبعاً خالق و غیرمخلوق، چگونه مى تواند به دست خالق دیگرى به وجود آید؟ این امر محال ذاتى است و از حوزه تعلق قدرت تخصصاً خارج است. آیا می شود به یک پرفسور ریاضی گفت: اگر ریاضی دان قوی هستی طوری محاسبه کن که [7 = 2 * 2] شود!! در این صورت آیا صحیح است به او نسبت عدم توانایی بدهیم؟! قدرت یعنى «توانایی فاعل مختار براى کارى که ممکن است از او سر بزند» پس قدرت مربوط به فاعل است و فاعل به حیثى است که فعلى را که ممکن است انجام شود مى تواند انجام بدهد و مى تواند انجام ندهد، اما متعلق قدرت چیست؟ آیا هر چیزى متعلق قدرت است؟ مسلما چنین نیست، متعلق قدرت، کارى است که امکان تحقق داشته باشد و چیزى که ذاتا محال یا مستلزم محال باشد، مورد تعلق قدرت واقع نمى شود؛ زیرا مقدور نیست. پس این که مى گوییم خداوند بر هر کارى تواناست، منظور ما این نیست که بر چیزهایى که محال هستند نیز تواناست. زیرا آنها کار نیستند تا قدرت به آنها تعلق بگیرد.مثل اینکه خداوند سنگى را خلق کند که نتواند بلند کند، نیز محال ذاتى است؛ و اصلاً قدرت خدا بر آن تعلق نمى گیرد. این بدان معنا نیست که قدرت خداوند محدود است. بلکه قدرت خداوند نامتناهى است؛ اما قدرت مقدور مى خواهد که اصطلاحا به آن متعلق و مورد قدرت مى گویند و محالات ذاتى از دایره مقدورات خارجند. بنابراین پرسشی مانند اینکه «آیا خداوند تواناست به این که سنگىبسازد، خودش نتواند بلند کند» سؤال غلطى است. یعنی در واقع پرسیده آیا توانا ناتوان است؟ این بدان معنا نیست که قدرت خداوند محدود است. بلکه قدرت خداوند نامتناهى است؛ اما قدرت مقدور مى خواهد که اصطلاحا به آن متعلق و مورد قدرت مى گویند و محالات ذاتى از دایره مقدورات خارجند.
براى آگاهى بیشتر ر.ک:
1- آموزش عقاید، مصباح یزدى، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامى، ص 77
2- آموزش فلسفه، مصباح یزدى، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامى، ج 2، ص 380
3- الهیات شفا، شهید مطهرى، انتشارات حکمت، ج 2، ص 434
4- عقاید، استاد محسن قرائتی