۱۳۹۷/۰۷/۲۰
–
۶۵۲ بازدید
علت واقعی خروج آدم(علیه السلام) از بهشت چه بود؟ ویژگی درختی که آدم و حوا از آن خوردند و سبب خروجشان شد، چه بود؟
هروی از حضرت رضا(علیه السلام) پرسید: «یا بن رسول الله، از درختی برایم بگو که آدم و حوا از آن خوردند. می خواهم بدانم چگونه درختی بود. مردم درباره ی آن اختلاف نظر دارند: بعضی روایت می کنند که گندم بوده و بعضی دیگر می گویند درخت حسد بوده است.» حضرت فرمودند: «هر دو درست است.» عرض کردم: «با این که دو معنای متفاوت دارد، چطور ممکن است هر دو درست باشد؟» ایشان جواب دادند: « ای ابا صلت، [یک] درخت بهشت ممکن است چند نوع باشد: درخت گندم بهشتی می تواند انگور هم بدهد؛ چون مانند درخت های دنیا نیست. بعد از آنکه خدای تعالی به آدم(علیه السلام) احترام کرد و ملائکه را واداشت تا بر او سجده کنند و او را به بهشت داخل کرد، آدم(علیه السلام) در دل با خود گفت: آیا خدا بشری گرامی تر از من خلق کرده است؟ خدای عزّوجل از آنچه در دل او گذشت، خبردار شد؛ پس او را ندا داد: سر خود را بلند کن و به ساق عرش بنگر. چه می بینی؟ آدم(علیه السلام) سر به سوی عرش بلند کرد و در آن دید که نوشته شده است: لا اله الا الله و محمدٌ رسول ُ اللهِ و علیُّ بن ابی طالب امیرالمؤمنین و زوجهُ فاطمةُ سیدةُ النساءِ العالمین و الحسن و الحسین، سیّدا شباب اهل الجنة. آدم(علیه السلام) پرسید: پروردگارا، اینان کیستند؟ خدا فرمود: ای آدم، اینان ذُرّیه های تو هستند و از تو بهترند و از همه ی خلایق من برترند. اگر این ها نبودند، تو را و بهشت و دوزخ و آسمان و زمین را خلق نمی کردم؛ پس مبادا به چشم حسد بر اینان بنگری که از جوار من بیرون خواهی شد. اما آدم(علیه السلام) به مقام محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) رشک بُرد و با وسوسه ی شیطان، از درختی تناول کرد که از آن نهی شده بود و از بهشت رانده شد. حوّا نیز با رشک به مقام فاطمه(سلام الله علیها) این چنین از بهشت رانده شد…»[ صدوق، عیون أخبار الرضا(علیه السلام)، ج67، ص 306. ]
علامه طباطبایی در تفسیر این فرمایش امام می نویسد:
«حضرت آدم(علیه السلام) می خواست از لذتِ ماندن در بهشت، که میثاق در آنجا واقع شده که جز به خدا توجه نکند و [نیز] استفاده از درختِ نهی شده، بهره مند شود: اوّلی، مقام قُرب الهی را برایش میسّر می ساخت؛ مقامی که از آنِ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) بود و دومی، سختیِ دل بستگی به دنیا را برایش به ارمغان داشت. بدیهی است که جمع آن دو ممکن نبود و سرانجام به زمین هبوط کرده و آن میثاق را فراموش کرد. آن گاه خداوند زمینه ی دل بستگی او از دنیا را با توبه برایش فراهم ساخت و به آن میثاق که از یاد برده بود، ملحق کرد.»[ طباطبایی، المیزان، ج1، ص 144.]
علامه طباطبایی در تفسیر این فرمایش امام می نویسد:
«حضرت آدم(علیه السلام) می خواست از لذتِ ماندن در بهشت، که میثاق در آنجا واقع شده که جز به خدا توجه نکند و [نیز] استفاده از درختِ نهی شده، بهره مند شود: اوّلی، مقام قُرب الهی را برایش میسّر می ساخت؛ مقامی که از آنِ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) بود و دومی، سختیِ دل بستگی به دنیا را برایش به ارمغان داشت. بدیهی است که جمع آن دو ممکن نبود و سرانجام به زمین هبوط کرده و آن میثاق را فراموش کرد. آن گاه خداوند زمینه ی دل بستگی او از دنیا را با توبه برایش فراهم ساخت و به آن میثاق که از یاد برده بود، ملحق کرد.»[ طباطبایی، المیزان، ج1، ص 144.]