خیلی خوشحالم از این که مکانی برای درد دل و درخواست راهنمایی و کمک برای ما دانشجویان ایجاد شده است. سؤالی که دارم شاید از نظر مشاوران گرامی سؤال مهمی نباشد و تکراری تلقی گردد. ولی برای اینجانب بسیار حیاتی و پایه و اساس زندگی آینده من می باشد. رابطه دوستانه و خانوادگی گرمی بین خانواده ما و خانواده یکی از دوستان پدرم برقرار است (لازم به ذکر است که سطح تحصیلات پدر و مادر من ابتدائی و دوستان پدرم دکتری می باشد ولی پدر من به جهت شایستگی ها و توانایی بالا از موقعیت شغلی مناسبی برخوردار است) از کودکی، پدرم به من گوشزد کرده که دختر کوچک ایشان (سه دختر که هیچ یک ازدواج نکرده اند و هر سه دانشجویند) را برای من در نظر دارد و من نیز از زمانی که توانایی دوست داشتن پیدا کردم فقط در دلم نسبت به ایشان علاقه وافری داشتم. و خدا شاهد است مهر فرد دیگری در دلم راه پیدا نکرده و حتی در محیط دانشگاه نیز با این که از سوی یکی از همکلاسی های مذهبی با واسطه نسبت به من ابراز علاقه شد. ولی من با بهانه متأهل بودن سر باز زدم (بهانه غیر واقع). و غیر از ایشان به کس دیگری نمی توانم فکر کنم. لازم به ذکر است که هم اکنون در ترم آخر کارشناسی در حال تحصیل هستم. هنوز هم خواسته خود را به علت جو مذهبی خانواده ها به طور مستقیم با پدر و مادرم مطرح نکرده ام ولی به واسطه خواهرم نظر دختر خانم را جویا شده ام که مساعد است. ولی می ترسم با مطرح کردن این خواسته در شرایطی که بنده شغل مشخصی ندارم و خدمت سربازی را نیز انجام نداده ام. و با توجه به تفاوت سطح تحصیلاتی خانواده ها دوستی دو خانواده را بر هم زند و مشکلات عدیده را برای هر دو خانواده و پدرم فراهم نماید (زیرا پدر من همواره بزرگترین آرزویش را ازدواج من مطرح می کند). در پایان لازم به ذکر است که ایشان در رشته ای پایین تر از بنده و در دانشگاهی با مقبولیت کمتر البته دولتی و در تهران تحصیل می کنند. من با مطرح کردن این نامه می خواهم با فراهم آوردن شرایط ازدواج در حفظ دین خود کوشیده و همچنین سبب پایداری روابط دو خانواده و نه جدایی و ایجاد مشکلات عدیده گردم.

در پاسخ به سوالتان عرض می کنیم:
الف. آن چه در ازدواج و انتخاب همسر در درجه اول اهمیت قرار دارد, عبارت است از 1. تدین و دینداری, 2. برخورداری از اخلاق خوش, 3. اصالت و شرافت خانوادگی, 3. تناسب, همتایی و کفو بودن. با توجه به آشنایی قبلی که خانواده مورد نظر دارید ایشان را برای خود مناسب می دانیدبا توجه به این که معیارهای انتخاب همسر به دو دسته رکنی و غیر رکنی تقسیم می شود و ملاک های دسته اول از اهمیت اساسی برخوردار است و اموری نظیر رشته تحصیلی و… از جمله معیارهای دسته دوم است و تأثیر چندانی روی موفقیت در امر ازدواج و زندگی مشترک و آینده نمی تواند داشته باشد و اگر طرف مقابل از معیارهای دسته اول برخوردار است اقدام به ازدواج شود مشکلی را به وجود نمی آورد. بنابراین مهم این است که زوجین به لحاظ خطوط کلی عقیدتی و فکری و اخلاقی با هم تفاهم داشته باشند. البته هیچ دو انسانی کاملا در یک سطح نیستند. ممکن است یکی از آنها بیشتر تحصیل کرده باشد و یکی کمتر. خود این تفاوت تحصیلی و مطالعاتی مشکل ساز نیست. مشکل زمانی بروز می کند که در زمینه خط مشی کلی اعتقادی و اصول اخلاقی تفاهم نداشته باشند. فرد مومن باید با یک زن مومن ازدواج کند و بالعکس, ولی در هر صورت درجات ایمان متفاوت است و نمی توان گفت حتما باید در یک درجه از ایمان باشند, چون امکان پذیر نیست. معیارهایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود دو نوع است . الف . آنهایی که رکن و اساس اند و برای یک زندگی سعادتمندانه حتما لازم اند. ب . آنهایی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی اند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد بستگی دارد.

ملاک های دسته اول عبارتند از:

1. تدین و دین دار بودن فرد. زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد انسان بی دین در حقیقت مرده ی متحرک است و کسی که پای بند به دین (که اصلی ترین مسأله زندگی است) نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پای بند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. انسان دیندار هرگز نمی تواند با همسر بی دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند. 2. اخلاق نیک داشتن که منظور داشتن صفات و خلق و خوهای پسندیده در نظر عقل و شرع است . در واقع اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصل در ازدواج و انتخاب همسر است . اگر بخواهیم نمونه هایی از اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می توان موارد زیر را ذکر کرد. الف . خوش زبانی و بدزبانی زبان ترجمان و بیانگر احوال درون است و زبان دریچه ای است از محتویات درون فرد, زبان انسان آینده ی دل اوست ب . بزرگواری و حسادت ج . خوش خلقی و کج خلقی د. حق پذیری و لجاجت 3. شرافت و اصالت خانوادگی که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی توان گفت من می خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم . زیرا این فرد شاخه ای است از این خانواده و از ریشه های همان درخت خانواده تغذیه کرده است و صفات اخلاقی , روحی عقل و جسمی آن خانواده را از راه وراثت و محیط و عادات به این فرد منتقل کرده است . 4. عقل ; در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می کند و باید زن و شوهر برای اداره ی زندگی و تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و کم عقل نهی فرموده اند. 5. تناسب , همتایی و کفو همدیگر بودن که از حساس ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد همتایی و تناسب از نظر و جنبه های مختلف مثل: الف . میزان پای بندی به دستورات شرع ب . همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری ج . همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی د. کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی ه. تناسب در زیبایی و. تناسب سنی ز. تناسب مالی و سطح اقتصادی و… به هر مقدار این مناسبات نزدیکتر باشد، توافق ها بیشتر و ناسازگاری ها کمتر خواهد بود. هر چند برخی از موارد یاد شده رکن اساسی نیستند و بدون آنها نیز زندگی قابل قبول ممکن است. مهمترین شرط همسر گزینی کفویت است، به هر میزان که زن و شوهر کفو هم باشند؛ یعنی در ویژگی های مختلف شخصیتی و امکانات زندگی هماهنگ باشند ، امکان سازش بیشتری خواهند داشت.لذا باید زوجین کفو هم باشند و اگر اختلاف داشته باشند زندگی برای انها مشکل می شود و زوجین قبل از ازدواج باید این شرایط را دارا باشند نه انکه بعد از ازدواج فراهم نمایند البته برخی شرایط را می توان بعد از ازدواج تدارک نمود مانند تحصیلات ولی کفویت در اموری که بیان نمودید باید قبلا فراهم باشد. برای اطلاع بیشتر مطالب زیر تقدیم می گردد: از آنجا که یکی از تناسب هایی که باید مورد توجه دختر و پسر قرار گیرد تناسب فرهنگی است اگر دختر مورد نظر از شهرستانی است که با فرهنگ و سطح فرهنگی و اجتماعی شما و خانواده تان هم افق است و از تناسب کافی برخوردارید مشکلی را ایجاد نخواهد کرد ولی اگر از دو فرهنگ متفاوتی هستید که ممکن است به تعارض منجر شود و پایه های زندگی مشترکتان را سست می کند، بهتر آن است که از آن صرف نظر کنید. این موضوع و تشخیص آن بستگی به اندکی تحقیق و بررسی و اشنایی بیشتر با سطح فرهنگی شهرستان مورد نظر است و می توان آن را در جلسات گفتگو و رفت و آمد به آنجا روشن کرد. یکی دیگر از موارد کفویت، هماهنگی در گرایش های شناختی و دانشی است، منتهی گاهی اتفاق می افتد که کفویت در امر مهمتری مانند ایمان، به دلیل اولویت، سنخیت در رشته تحصیلی و مانند آن را تحت الشعاع خود قرار می دهد. توصیه ما به شما بر اساس تجارب این است که اگر میزان تحصیلات در حد یک مقطع باشد مثل اینکه یکی از زوجین یک مقطع تحصیلی از زن بالاتر باشد یا بالعکس مشکل چندانی ایجاد نخواهد کرد اما اگر این تفاوت خیلی زیاد باشد، ممکن است همفکری بین زن و شوهر عملا حاصل نشود.
علی ای حال ازدواج یک امر مهمی است که نباید بر اساس احساسات و صرفا نیازهای عاطفی-جنسی تصمیم عجولانه گرفت بلکه همه جوانب مسأله را باید سنجید و حساب شده تصمیم نهایی را اتخاذ کرد. برای اینکه بتوانید به یک تصمیم صحیح و عاقلانه ای برسید بهتر است با افراد مورد اعتماد خویش، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه مشورت کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی اتخاذ فرمایید.
ما معیارهایى را که در احادیث براى همسر خوب ذکر شده، بیان مى کنیم. شما هم همین شرایط را مد نظر بگیرید و با توکل به خداوند اقدام نمایید. البته این شرایط نسبت به افراد نسبى هستند و نباید انتظار داشته باشید شخص مورد نظر شما از بالاترین حد آن برخوردار باشد.
حضرت على(ع) ضمن آموزش دعایى جهت ازدواج معیارهایى را براى انتخاب همسر بیان فرموده اند که عبارتند از:
1- صالحه (شایسته): خانمى که کارهاى شایسته و مورد پسند خدا را انجام دهد؛
2- ودود: با محبت باشد؛
3- ولود: نازا وعقیم نباشد؛
4- شکور؛ در مقابل نعمت هاى الهى شکرگذار باشد؛
5- قنوع: اهل قناعت باشد تا در زندگى تو را به زحمت نیندازد؛
6- غیور: نسبت به دین خدا و عفت غیرتمند باشد؛
7- در برابر احسانى که به او مى شود، قدردانى کند؛
8- چنانچه از سوى تو کار ناروایى سرزد، عفو و اغماض کند؛
9- اگر در زندگى یادآور خدا شدى، تو را همراهى کند و اگر خدا را فراموش کردى، یادآور تو شود و به تو تذکر دهد؛
10- آن گاه که از منزل خارج شدى، خودش را حفظ کند؛
11- و هرگاه به منزل وارد شوى، با ورودت خوشحال و مسرور گردد؛
12- چنانچه به او دستور و فرمان دادى، اطاعت کند و اگر براى او قسم خوردى، باورت کند و تکلیف خود را انجام دهد؛
13- و اگر ناراحت شدى و او را مورد غضب قرار دادى، اسباب خشنودیت را فراهم آورد.
اما اقدام برای شناسایی ملاک های فوق و اطلاع یافتن از وجود آنها در یک فرد از راه های زیر امکان پذیر است: 1- تحقیق و بررسی از خانواده و چگونگی روابط خانوادگی و فامیلی. چون هر فردی تحت تأثیر محیط خانواده به دنیا آمده و رشد کرده است و از آن فضای فرهنگی و اجتماعی تأثیر پذیر بوده و هست. 2- تحقیق و شناسایی دوستان و نزدیکان و رفقای صمیمی در محل زندگی و سکونت، محل درس و محل کار. 3- گفتگوی مستقیم (ولی تحت نظارت خانواده های دو طرف) با یکدیگر و اطلاع یافتن از نقطه نظرات همدیگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آینده می تواند در زندگی مشترک تان تأثیرگذار باشد و کسب اطلاع از میزان اهتمام وی نسبت به ملاک ها و معیارهای معرفی شده. براى آگاهى بیشتر ر.ک: 1- جوانان و انتخاب همسر على اکبر مظاهرى انتشارات پارسایان. 2- ازدواج آسان و شیوه همسردارى محمد محمدى اشتهاردى. 3- ازدواج آسمانى على اکبر مظاهرى. 4- ازدواج پایدار کاظمى حقیقى. 5- ازدواج در اسلام مصطفى کاشفى خوانسارى. 6- ازدواج و روابط زن و مرد نجفى یزدى. 7- پیوند دو قلب یا راهنماى ازدواج مهدى پاکزاد. 8- جوانان و ازدواج – زندگى بهتر سید احمد واحدى. 9- جوانان، ازدواج و مسایل جنسى روح اللّه خالقى. 10- راهنمایى ازدواج بهزاد رحمتى. 11- همسران برتر، غلامعلى افروز. 12- انتخاب همسر، ابراهیم امینى انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی. 13- ازدواج مکتب انسان سازى، دکتر پاک نژاد.