به اعتقاد شیعه، امامت عبارت است از ریاست همگانى و فراگیر
بر جامعه اسلامى در همه امور دینى و دنیوى. از دیدگاه شیعه چنین ریاستى فقط هنگامى مشروع و پذیرفته است که از طرف خداى متعال باشد و حتى شخص پیامبر نیز نقش استقلالى در تعیین جانشین خود نداشته آن را به امر الهى انجام داد. از این جهت امامت همانند نبوت یک منصب الهى است و همان گونه که پیامبر فقط از جانب خدا تعیین مى گردد امام نیز تنها از سوى خدا به امامت منصوب مى شود. از دیدگاه شیعه کسى که اصالة داراى چنین مقامى باشد معصوم از خطا در بیان احکام و معارف اسلامى و نیز مصون از گناهان خواهد بود. در واقع امام معصوم همه منصب هاى پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به جز نبوت و رسالت را دارد و هم سخنان او در تبیین حقایق و قوانین و معارف اسلام، حجّت است و هم فرمانهاى وى در امور مختلف حکومتى، واجب الاطاعة مى باشد.
تنها خداوند است که مى تواند مقام امامت را براى امام تعیین و او را براى چنین کارى نصب کند، زیرا تنها خداوند مى داند کدام یک از بندگانش از چنین علم و عصمتى بهره مند است و این بدان خاطر است که علم و ملکات نفسانى از امور غیر محسوس است و مستقیماً به تجربه بشر در نمى آید. اما مصداق یابى مقام امامت با استفاده از برخى آیات قرآن و روایات به نحوى بر شایستگى آنها در اثر حسن اختیارهای عوالم قبل از این عالم دارد. که با فرصت مساوی در این دنیا به همه مردم فقط آن بزرگواران توانسته اند مقام فعلی از امکانات خدادادی را حاصل نمایند .
آموزش عقاید، استاد محمدتقى مصباح یزدى
درسنامه عقاید، همو ،
منابع بیشتر :
1. حیات فکرى و سیاسى امامان شیعه، نوشته ى رسول جعفریان، از انتشارات انصاریان، قم.
2. امامان شیعه و جنبش هاى مکتبى، محمدتقى مدرسى، ترجمه حمیدرضا آژیر
3. سیره ى معصومان، سید محسن امین، ترجمه على حجتى کرمانى.
4. سیره ى پیشوایان، مهدى پیشوائى
5. زندگى دوازده امام، هاشم معروف حسینى، ترجمه محمد رخشنده.
6. منتهى الآمال، چاپ هجرت.
7. امامت و رهبری، شهید مرتضی مطهری
8. اهل بیت علیهم السلام در کتاب و سنت، محمد محمدی ری شهری
9. امام شناسی(17 جلد) علامه حسین طهرانی
10. رهبری امامت، آیت الله جعفر سبحانی
11. پژوهشی در باب علم امام(ع) دکتر علی شیروانی