خانه » همه » مذهبی » رابطه ایمان و بلاهای دنیایی

رابطه ایمان و بلاهای دنیایی


رابطه ایمان و بلاهای دنیایی

۱۳۹۷/۰۵/۱۵


۱۴۸۱ بازدید

با سلام . معنی این حدیث چیست ( مومن مانند کفه ترازوست هرچه بر ایمانش افزوده شود بلایش بیشتر می شود)؟ اگر چنین باشد هیچ کس تمایلی به افزایش ایمانش نخواهد داشت !

ابتدا خدمت شما عرض شود که متن حدیث در کتاب های روایی از وجود مبارک امام صادق و امام کاظم (علیهما السلام) با اختلاف خیلی کمی در متن، نقل شده است. متن حدیث به این شرح است:« امام کاظم(عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ) : اَلْمُؤْمِنُ مِثْلُ کَفَّتَیِ اَلْمِیزَانِ کُلَّمَا زِیدَ فِی إِیمَانِهِ زِیدَ فِی بَلاَئِهِ.»(1) مؤمن چون دو کفه ترازو است،هر آنچه در ایمانش فزاید در بلایش بیفزاید.در ادامه باید به حکمت و رابطه میان ابتلا و ایمان پرداخته شودحقیقت این است که جهانی که ما در آن زندگی می کنیم، عالم ماده و اسباب مادی است که آفریننده آن، ساختارش را بر اساس نظام علیت و معلولیت، و نظام سبب و مسبّب بنیان نهاده است؛ یعنی هر چیز بر اساس علت های مشخص و شناخته شده یا ناشناخته ایی تحقق می یابد. محال است معلولی بدون علت پدید آید. و حوادث بر اساس ضابطه ی معینی، نظام عالم را تشکیل می دهند.بنابراین معلولات عالَم بر اساس نظام علت و معلول است که بر تمام عالم هستی و از جمله زندگی انسان ها حکمفرما است. بر این اساس در یک نگاه کلی می توان گفت حوادثی که در جهان طبیعت روی می دهد،چند گونه است:
1. مصایب خود ساخته:
برخی بلاها به دست خود انسان ساخته میشود، اگر بیماری فراگیر یا قحط سالی همه گیر، تنها از افراد بینوا و از پا افتاده قربانی میگیرد، بر اثر عملکرد انسان، تحت تأثیر عوامل اجتماعی است. بنابراین، طبق نظام علت و معلول که بر عالم حاکم است، هر کس زمینه های لازم برای رویارویی با حوادث طبیعی) مثلاً زلزله برای کسانی که روی خط زلزله زندگی می کنند) را فراهم نکند، آسیب پذیر خواهد بود. قرآن کریم میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ لاَ یَظْـلِمُ النَّاسَ شَیئا وَ لَـَکِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ یَظْـلِمُونَ » (2) خداوند هیچ بر مردم ستم نمی کند؛ ولی این مردمند که بر خویشتن ستم میکنند».
2. کفاره گناهان:
گاهی خدا برای از بین بردن آثار گناهان، برخی بلاها و مصیبتها را متوجه انسانها می کند تا به لطف و کرمش، بخشی از گناهانِ برخی گنهکاران را در دنیا بشوید تا پس از مرگ، گرفتار عذابهای دردناک نشوند. قرآن کریم میفرماید: «اگر مردمی که در شهرها و آبادیها زندگی می کنند، ایمان آورند و تقوا پیشه کنند، درهای برکات آسمان و زمین را به روی آنها می گشاییم، ولی آنها آیات ما را تکذیب کردند، پس ما هم آنها را به مجازات اعمالشان گرفتیم».(3)
3. امتحان:
برخی بلاها و ابتلائات برای آزمایش کردن مردم رخ می دهد آن چنانکه در قرآن کریم آمده است: «وَلَنَبْلُوَنَّکُم بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الاْمْوَ َلِ وَ الاْنفُسِ وَ الثَّمَرَ َتِ وَبَشِّرِ الصَّـَبِرِین» (4) قطعاً شما را به چیزی از قبیل ترس و گرسنگی و کاهشی در اموال و جانها و محصولات می آزماییم و شکیبایان را مژده باد».
4. ترفیع و ارتقاء درجه ایمان:
بخش دیگر از بلاها و ابتلائات که هم مؤمنین دارند و هم اولیای خدا، ترفیع درجه است که ابتلائات انبیاء، چهارده معصوم (علیهم السلام) و برخی مؤمنین و اولیای خاص، از این نوع است. مانند ابتلائات و بلاهای حضرت ابراهیم (علیه السلام) از سوزندانش در آتش تا ذبح فرزند خود، و ابتلائاتی که برای پیامبر و ائمه معصومین (علیهم السلام) در طول زندگی شان اتفاق افتاده است.
بنابراین ابتلائات و بلاها، دلائل و علل متعددی دارند که برخی برای انسان شناخته شده و برخی ناشناخته است. اما نمی توان همه آنها را ناشی از «ایمان»دانست و چه بسا شخص غیر مومنی به جهات مطرح شده مانند مصائب خود ساخته و… بیشتر در معرض بلا باشد که ما از آنها بی خبریم.
در پایان لازم است بدانیم ما هیچگاه نزول بلای خاص به جهت امتحان، ترفیع درجه و … برای مومنین به جهت تقویت ایمان را نفی نمی کنیم و معتقدیم آیات و روایات حاکی از آن است که بین میزان ایمان افراد با میزان امتحان آنها رابطه ای منطقی وجود دارد و خداوند به اندازه ایمان و توان شخص آنها را با بلاهای متعدد امتحان می کند.
اما توجه داشته باشید مطابق آنچه بیان شد عوامل بلا برای هر انسان مختلف است؛ گرچه مومنین بخاطر ایمان خود در معرض بلا قرار می گیرند، همین احتمال برای برخی افراد گناهکار هم به خاطر پاک شدن شان از گناه و… وجود دارد و این امر منحصر در افراد با ایمان نیست.
در نتیجه این تصور کاملا نادرست است که افراد با ایمان به جهت ایمانشان بیشتر در معرض نزول بلا بوده تا بدین جهت شخص خود را منتظر نزول بلا بداند. البته طبیعی است که دینداری همواره با محدودیت ها و سختیهایی همراه است. اما محدویت و سختی به گونه ای نیست که عرصه دنیوی را بر انسان تنگ کرده و شخص نتواند خوشی دنیا را با خوشی آخرت جمع کند و آنچه از نزول بلا و… بیان شد، امور طبیعی دنیوی بوده که امکان آن برای همه افراد دیندار و بی دین ، فراهم است.
پاورقی:
(1) تحف العقول عن آل الرسول (علیهم السلام)،ج، 1 ص 408. و همچنین کتاب اصول کافی، ج ، 2، ص 253 .
(2) سوره یونس، آیه 44.
(3) سوره اعراف، آیه 96.
(4) سوره بقره، آیه 155.

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد