رونمایی از یک پدیده عجیب در فضای سیاسی-اجتماعی آمریکای لاتین

فرارو– “اکونومیست” در گزارشی، به یک پدیده عجیب سیاسی-اجتماعی در منطقه آمریکای لاتین پرداخته است. این نشریه به طور خاص به استفاده روزافزون و قابل توجه مردم منطقه آمریکای لاتین از شبکه های اجتماعی و اقبال فراوان مردم این منطقه به اینفلوئنسرهای فعال در شبکه های اجتماعی اشاره کرده و تاکید می کند که بر اساس شواهد و آمارهای مختلف، بسیاری از سیاستمداران منطقه آمریکای لاتین جهت جلب توجه توده های مردم و کسب پیروزی در رقابت های سیاسی و انتخاباتی، تا حد زیادی به به اینفلوئنسرها و فعالان حاضر در فضای مجازی گرایش دارند.

از این چشم انداز، عملا اینفلوئنسرها، تعیین کننده تر از سیاستمداران آمریکای لاتین هستند. موضوعی که جدای از به همراه داشتنِ برخی امتیازات برای سیاستمداران، در عمل می تواند حامل زیان ها و آفات فراوانی نیز برای آن ها باشد.

اکونومیست در این رابطه می نویسد: «سال گذشته، “دئولین بزِرای”33 ساله، سه ماه پس از آنکه همسرش از بالکون یک هتل به پایین سقوط کرد و جان داد، یک “رئالیتی شو” را در شبکه اجتماعی یوتیوب آغاز کرد(دئولین بزِرا یک وکیل دادگستری است). تراژدی زندگی شخصی او که همان مرگ همسرش بود، جنجال ها و توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرد زیرا شوهر وی “ام سی کوین” یک خواننده سرشناس بود که با مشکلاتی نظیر مصرف الکل و همچنین روابط جنسی نامشروع مواجه بود و رسانه ها هم در مورد آن گزارش های مختلفی را منتشر کردند.

در این راستا، بسیاری از برزیلی ها مایل بودند تا زندگی روزانه دئولین بزِرا و خواهرانش را دنبال کنند. اکنون وی بیش از 14 میلیون دنبال کننده در شبکه اجتماعی اینستاگرام دارد. وی مدعی شده که برای پروژه های تبلیغاتی، مبلغی میان 400 هزار(73 هزار دلار) تا 1.8 میلیون رئال(واحد پول برزیل) را دریافت می کند.

این پرداختی عملا وی را به یکی از گران ترین سلبریتی های حاضر در فضای مجازی در کشور برزیل تبدیل کرده است. اخیرا از وی دعوت شده بود تا با “لولا ایناسیو داسیلوا” مشهور به “لولا” رئیس جمهور سابق برزیل از حزب کارگران این کشور ملاقات کند. بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که لولا داسیلوا شانس زیادی جهت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ماه اکتبر کشور برزیل و بازگشت مجدد به صحنه قدرت سیاسی این کشور دارد. دئولین بزِرا پس از ملاقات با لولا داسیلوا در پُستی که در شبکه های اجتماعی گذاشت گفت “خوشحالم که می بینم هر آنچه برای کشورم برزیل امید به آن داشته و دارم، در مانیفست کاری شما وجود دارد”. وی با این پیام عکسی از خود و لولا داسلیوا را نیز در صفحه اش در شبکه های اجتماعی قرار داده است.

به گزارش فرارو، دئولین بزِرا یک اینفلوئنسر است. یک سلبریتی اینترنتی که دنبال کنندگان خود را قانع می سازد تا راه و مسیر مشخصی را دنبال کنند. یک حقیقت در مورد منطقه آمریکای لاتین وجود دارد و آن این است که اینفلوئنسرها در این مطنقه بیش از دیگر مناطق جهان از نفوذ و قدرت تاثیرگذاری برخوردارند و درست به همین دلیل است که تولید کنندگان عطر و البته سیاستمداران، شدیدا و قویا به دنبال جلب آن ها به سمت خودشان و شکل دهی به افکار عمومی از طریق آن ها هستند.

میزان کاربران اینترنتی که اینفلوئنسرها را دنبال می کنند(به درصد و در سال 2021)

یافته های یک نظرسنجی که توسط موسسه رسانه ای We Are Social منتشر شده نشان می دهد 22 درصد از کاربران اینترنت در سطح جهان یک اینفلوئنسر را دنبال می کنند(اگرچه که تعاریف مختلفی از اینفلوئنسرها وجود دارد). در برزیل این آمار چیزی در حدود 44 درصد است. در آرژانتین و کلمبیا این میزان بیش از 30 درصد و در آمریکا این رقم به 20 درصد می رسد.

بر اساس یافته های نظرسنجی موسسه استاتیستا، دو پنجم از مردم برزیل می گویند که یک محصول را به دلیل اینکه یک اینفلوئنسر آن را تبلیغ کرده، خریداری کرده اند. این مساله عملا به برزیل در میان چیزی در حدود 56 کشور، موقعیتی خاص بخشیده است(آمار برزیل از همگی آن ها بالاتر بوده است). موسسه نیلسِن(یک موسسه که به جستجو و تحقیق در مورد بازارها می پردازد) تخمین می زند که در برزیل چیزی در حدود نیم میلیون اینفلوئنسرِ بالقوه در شبکه های اجتماعی وجود دارد(اینفلوئنسرها در این چهارچوب بایستی بیش از 10 هزار دنبال‌کننده داشته باشند). این آمارها بیش از هر جای دیگری در جهان هستند.

اینفلوئنسرهای منطقه آمریکای لاتین می توانند مردم عادی و یا سلبریتی ها در این کشور باشند. با این حال آن ها می توانند کارهایی که به مراتب بالاتر از توان آن ها به نظر می رسد را نیز انجام دهند. “لانچمتریکس” یک شرکتِ تحلیل داده، معیاری را تعریف کرده که توسط یادگیری ماشینی پالایش شده و در قالب آن تلاش می شود تا ارزش تاییدِ یک اینفلوئنسر (در مورد یک موضوع) در قیاس با هزینه های راه اندازی یک کارزار تبلیغاتیِ معمولی سنجیده شود.  

در این راستا این نکته روشن شده که وقتی “ژان کارلو لئون” یک اینفلوئنسر 25 ساله کلمبیایی، یک پُست تبلیغاتی را برای یک برند صنعت مد ایتالیا پُست کرده، این مساله درآمدی بالغ بر 620 هزار دلار را ظرف شش ماه برای شرکت مذکور تولید کرده است. این میزان شاید در مقایسه با اقدامات اینفلوئنسر و مدلِ آمریکایی “کندال جانر” که در جریان تبلیغ خود برای یک شرکت، درآمدی بالغ بر 3.7 میلیون دلار را برای آن ایجاد کرد، ناچیز باشد. البته که باید توجه داشت که جانِر حدودا 250 میلیون دنبال کننده دارد که این میزان چیزی در حدود 40 برابر تعداد دنبال کنندگانِ ژان کارلو لئون است.

یکی از دلایل موقعیت خوب و پُرنفوذ اینفلوئنسرها در آمریکای لاتین این است که اساسا مردم آمریکای لاتین شدیدا عاشق شبکه های اجتماعی هستند. کلمبیایی ها، برزیلی ها، آرژانتینی ها، و مکزیکی ها به صورت میانگین روزانه سه و نیم ساعت را با شبکه های اجتماعی می گذرانند. آرژانتینی هایی که از اینستاگرام روی گوشی های اندروید استفاده می کنند،  قریب به 17 ساعت را به صورت ماهانه در این شبکه اجتماعی می گذرانند. در مقابل، آمریکایی هایی که از گوشی های اندروید استفده می کنند، کمتر از هشت ساعت را(ماهانه) با این شبکه اجتماعی می‌گذرانند. یافته های یک نظرسنجی نشان داده که چیزی در حدود 99 درصد از افرادی که در برزیل گوشی‌های هوشمند دارند، واتساپ و اینستاگرام را روی گوشی های تلفن همراه خود نصب می کنند.

اینفلوئنسرها در فضای مجازی عمدتا دنبال کنندگان خود را ترغیب می کنند تا به ظاهرِ خود برسند. مساله ای که در نوع خود یک کسب و کار بسیار پُر رونق، در منطقه آمریکای لاتین است. در آرژانتین، یکی از بزرگترین شرکت های خصوصی بیمه سلامت، زمینه را برای انجام یک عمل جراحی پلاستیک در سال فراهم می کند. در برزیل یعنی همان جایی که چیزی در حدود 13 درصد از جراحی های زیبایی جهان انجام می شود( بر اساس داده های انجمن بین المللی جراحی پلاستیک)، از سال 2010 شاهد ارائه تخفیف های مالیاتی بابت انجام جراحی پلاستیک بوده ایم. تمامی این مسائل که البته در دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیز می توان رگه های عینی آن‌ها را مشاهده کرد، همه و همه حاکی از اهمیتی هستند که مردم آمریکای لاتین برای ظاهر خود قائل هستند.

انسان های جوان به اینفلئونسرها بیش از احزاب سیاسی اعتماد می کنند. این مساله البته به تایید برخی تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی نیز رسیده است. “خاویرا میرِز” یک اینفلوئنسر حوزه مد در شیلی فکر می کند که به دلیل اینکه اینفلوئنسرها به صورت روزانه با مخاطبان خود سخن می گویند و پُست می گذارند، مردم اینطور فکر می‌کنند که انگار با یک دولت در حال تعامل هستند. درست به همین دلیل است که وقتی اینفلوئنسرها در مورد سیاست سخن می گویند، دنبال کنندگان آن ها نیز با دقت گوش می دهند.

“ژائیر بولسانورو” رئیس جمهور پوپولیست برزیل از شبکه های اجتماعی استفاده فراوانی کرد تا بتواند در انتخابات ریاست جمهوری سال 2018 کشورش پیروز شود. گروه های حامی بولسانورو میلیون ها دلار را روانه شبکه های اجتماعی کردند تا زمینه را جهت پیروز شدن وی در انتخابات فراهم کنند. این موضوع حتی موجب شده تا اخیرا لولا داسلیوا نیز در پیامی اعلام کند که قصد دارد در تمامی شبکه های اجتماعیِ مطرح، حضوری فعال داشته باشد و از طریق آن ها، دولت مستقر برزیل را در انتخابات اکتبر آتی این کشور به چالش بکشد.

با این حال اینفلوئنسرها از این قابلیت برخوردارند که متحدانی حیله گر نیز باشند. در 13 جولای سال جاری میلادی، آنیتا یک ستاره پاپ که 63 میلیون دنبال کننده نیز در شبکه اجتماعی اینستاگرام دارد، در حساب های کاربری مختلف خود اقدام به تبلیغ برای لولا داسیلوا کرد. وی گفت این کار را به این دلیل که در راستای اعتقادات وی است انجام می دهد اما تنها اندکی بعد از موضع خود عقب نشینی کرد و تاکید نمود که کارزار تبلیغاتی لولا داسیلوا حق ندارد از تصاویر وی استفاده تبلیغاتی کند.

از طرف دیگر، استفاده از اینفلوئنسرها توسط سیاستمداران می تواند موجب این شود که سیاستمداران، افرادی احمق و ساده لوح به نظر برسند. در این راستا به عنوان مثال “خوزه آنتونیو کاست” که سال گذشته در جریان رقابت های انتخاباتی سعی داشت تا رئیس جمهور شیلی شود، از “دانیلا چاوزِ” اینفلوئنسر درخواست کرد تا در کارزار انتخاباتی وی حضوری فعال داشته باشد. این مساله موجب شد تا برخی از حامیان جدی کاست شدیدا گیج شوند. کاست یک شخصیت مذهبی داشت و انتخاب فردی که در چهارچوب ها و ساختارهای نَه چندان سالم و اخلاقی فعالیت می کند به عنوان یک عضو کارزار تبلیغاتی وی، تا حد زیادی موجب شد تا اعتبار کاست تضعیف شود.

به نحو مشابهی در آرژانتین رئیس جمهور این کشور “آلبرتو فرناندز” از “ال گانته” یک خواننده 21 ساله دعوت کرد تا قبل از انتخابات میاندوره ای کشورش، به محلا اقامت وی بیاید. فرناندز شاید امید داشت که دیدار آن ها و ویدئویی که در نتیجه این دیدار در شبکه های اجتماعی پُست خواهد شد، بتواند توده های جوان را به سمت وی جذب کند. فرناندز تاکید داشت که به نفع مردم فقیر و ضعیف در کشورش کار می کند. با این حال، ال گانته واژه “ثروتمند/Rich” را روی صورتش تتو کرده بود. مساله ای که تا حد زیادی موجب شد تا فرناندز و اعتبار وی آسیب ببیند.

برخی اینفلوئنسرها مایل نیستند که در مورد سیاست و مسائل سیاسی اقدام به پُست کردن محتوا کنند. آن ها می ترسند که شاید این مساله منجر به از دست رفتن پول و درآمد برای آن ها شود. در واقع آن ها می ترسند که به محض اینکه به ان ها برچسب سیاسی بخورد، فرصت های درآمدیِ دیگر خود و تبلیغات برای برندهای مشهور را از دست بدهند.

البته که خیلی از اینفلوئنسرها را می توان به راحتی جهت فعالیت به نفع یک سیاستمدار  یا حزب سیاسی متقاعد کرد. به عنوان مثال در کلمبیا و در جریان انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن این کشور، “رادُلفو هرناندز” یک کاندیدای 77 ساله این انتخابات، بواسطه پُست کردن های متعدد خود در شبکه اجتماعی “تیک تاک” توانست توجهات زیادی را به سمت خود جلب کند. شعار او نیز این بود: “قدیمی اما خوشمزه! “وی توانست چیزی در حدود 5 میلیون لایک را نیز به خود جلب کند. اگرچه که این میزان برای به ارمغان آوردن پیروزی برای وی کافی نبود اما موجب شد تا او با پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا فاصله چندانی نداشته باشد.»