صلوات بر پیامبر صلى الله علیه و آله محدودیت زمانى و مکانى ندارد اما در احادیث و روایات تأکید شده است که مناسب ترین زمان براى درود و صلوات بر پیامبر صلى الله علیه و آله روز جمعه و شب جمعه است. پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند:«اذا کانَ یَوْمُ الجُمُعَةِ وَ لَیْلَةُ الجُمُعَةِ فَاَکْثِروُا الصَّلاةَ عَلىَّ»؛چون روز جمعه و شب جمعه شود، بسیار بر من صلوات و درود بفرستید.
همچنین در روایات سخت تأکید شده است که در هر روز جمعه بر محمد و اهل بیت او هزار مرتبه صلوات بفرستید و در روزهاى دیگر صد مرتبه و نیز امام محمد باقر علیه السلام فرمود:
«ما مِنْ شَى ءٍ یُعْبَدُ اللهُ بِهِ یَوْمَ الجُمُعَةِ اَحَبُّ اِلىَّ مِنَ الصّلاةِ عَلى مُحمّدٍ وَ آلِ محمّدٍ»؛
هیچ عبادتى در روز جمعه نزد من محبوب تر از صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام نیست.
همچنین در احادیث و روایات تأکید شده است که در تمام مکان ها (جز موارد محدود) زبان می تواند به ذکر صلوات مشغول باشد.
باز پیامبر صلى الله علیه و آله در این زمینه فرموده اند:
«حیثُما کُنْتُمْ فَصَلُّوا عَلىَّ فَاِنَّ صلاتَکُمْ تَبْلُغُنى»؛ هر کجا باشید بر من صلوات بفرستید؛ زیرا صلوات شما در هر مکانى به من مى رسد.
مهم ترین زمان ها و مکان‌هایى که به فرستادن صلوات در آنها تأکیده شده به شرح زیر است:
*. در هر مکانى که نام پیامبر صلى الله علیه و آله ذکر شود.
*. در ابتداى هر کلامى که داراى قدر و ارزش است؛ مثل خطبه ها، سخنرانی ها و که بهتر است با صلوات آغاز شود.
*. در ابتدا و انتهاى وضو.
*. هنگام ورود یا عبور از کنار مسجد.
*. در تعقیب نمازها، مخصوصاً نمازهاى صبح و مغرب.
*. قبل و بعد از دعا.
*. در خطبه هاى نماز جمعه، عیدین و روز عید غدیر.
*. در هر شبانه روز.
*. در ماه مبارک رجب، مخصوصاً روز عید مبعث.
*. در ماه هاى شعبان و رمضان.
*. هنگام بوییدن گل و ریحان.
*. بعد از عطسه کردن خود یا دیگرى.
*. هنگام ذکر و به یادآوردن نام خداوند.
*. هنگام اراده سفر.
*. هنگام سوارشدن بر مرکب.
*. هنگام طى مسیرى که به صورت سرازیرى است.
*. بعد از گفتن «اللّهم لبیک» در احرام حج.
*. هنگام داخل شدن در مسجدالحرام.
*. هنگام استلام حجر اسماعیل.
*. هنگام انجام طواف و سعى بین صفا و مروه.
*. هنگام وداع در میان رکن و باب در روز عرفه.
*. هنگام وقوف در مشعر.
*. هنگام ذکر و به یادآوردن نام خداوند متعال.
*. هنگام ذبح قربانى و بریدن سر حیوانات.
*. هنگام طى مسافت راه مدینه.
*. هنگام مشاهده مدینه منوّره و حرم رسول خدا صلى الله علیه و آله.
*. هنگام توجه به قبر مقدس رسول خدا در بین قبر و منبر.
*. در ابتداى درس حدیث.
*. در ابتداى موعظه، هدایت و راهنمایى دیگران.
*. هنگام برخاستن از مجلس.
*. هنگام مصافحه با برادر مسلمان.
هیچ عبادتى در روز جمعه نزد من محبوب تر از صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام نیست.
منابع:
آثارالصادقین، ج 11، ص 211.
اصول کافى، کلینى، ج 3،
کنزالعمال، ج 1، ص 489.