براساس آمار اعلام شده از سوی محققان و متخصصان بیماری های تنفسی و ریوی در کودکان شایع است و حدود یک چهارم کودکان در بازدیدهای پزشکی علائم بیماری های تنفسی و ریوی را دارند. بنابراین اهمیت توجه به این بیماری، آشنایی با آن و همچنین درمان به موقع آن ضروری است. دو بیماری مهم از بیماری های تنفسی و ریوی کودکان که شایع است عبارت است از آسم و ذات الریه، که در ادامه بیشتر با سایر بیماری های تنفسی و ریوی به خصوص در حوزۀ کودکان آشنا خواهیم شد.
 

شایع ترین بیماری های تنفسی و ریوی کودکان کدام است؟

سیستم تنفسی کودکان به تعدادی از بیماری ها حساس است و ریه ها تحت تأثیر قرار می گیرند و مشکلاتی ایجاد می شود. مهم ترین و شایع ترین بیماری های تنفسی و ریوی کودکان عبارت است از:
 

آسم

جالب است بدانید که در ایالت متحدۀ آمریکا بیش از 20 میلیون نفر مبتلا به آسم هستند و نتیجۀ این عارضه این است که بیشتر کودکان حضور در مدرسه را از دست می دهند. در ایران نیز با کمی اختلاف همین آمار صادق است. آسم که در گروه بیماری های تنفسی و ریوی قرار می گیرد، یک بیماری مزمن التهابی ریه است که منجر به سفت و سخت شدن راه های تنفسی و هوایی می شود. محرک هایی مثل دود سیگار، آلودگی های هوا و… نیز باعث تشدید علائم این بیماری های تنفسی و ریوی در کودکان می شود و باعث می شود که هوا نتواند به راحتی در فضای ریه جریان پیدا کند و همین امر تنفس را سخت می کند و علاوه بر دشواری تنفس، خس خس هایی نیز در سینه ایجاد می کند. فرایند درمان بیماری های تنفسی و ریوی آسم معمولاً با اجتناب از قرار گرفتن در محیط های تشدید کنندۀ آسم و گاهی اوقات مصرف دارو شروع می شود. 

بیماری های تنفسی و ریوی کودکان
 

برونشیولیت

این بیماری های تنفسی و ریوی کودکان با التهاب برونشیول ها آغاز می شود، و با بیماری شایع برونشیت تفاوت دارد و نباید با آن اشتباه گرفته شود. برونشیولیت معمولاً جزو بیماری های تنفسی و ریوی ای است که نوزادان و کودکان را درگیر می کند و می تواند منجر به خس خس سینه و سوزش آن بشود و مشکلات جدی تنفسی ایجاد کند. این بیماری معمولاً به واسطۀ ویروس های خاصی در فصل زمستان منتقل می شود که مشهورترین این ویروس ها ویروس تنفسی سونسیتیال (RSV) است.
 

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)

این اصطلاح درواقع تشریح کنندۀ دو گونه از بیماری های تنفسی و ریوی یعنی آمفیزم و برونشیت مزمن است. سیگار کشیدن های طولانی مدت یکی از مهم ترین عوامل ایجاد کنندۀ این بیماری است. با اینکه این عامل معمولاً به ندرت در میان کودکان و نوجوانان دیده می شود، ولی بروز این بیماری های تنفسی و ریوی کودکان می تواند ریشه در سال های کودکی و نوجوانی داشته باشد. والدین می توانند با کودکان خود دربارۀ جلوگیری از مصرف سیگار و عوارض آن صحبت کنند و به این طریق از این بیماری جلوگیری کنند.

  در بیماری های تنفسی و ریوی کودکان، ریه ها به میزان زیادی موکوس تولید می کنند و به این ترتیب آلوئول ها آسیب می بینند و نفس کشیدن را دشوار می کنند و همچنین اجازه نمی دهند که اکسیژن کافی به خون بیمار برسد.

در برونشیت نیز که نوع دیگری از بیماری های تنفسی و ریوی کودکان به شمار می آید، غشاهای موجود در لوله های برونش بزرگ تر، حجیم تر و ملتهب می شوند و مقدار زیادی مخاط تولید می کنند. بدن برای خلاص شدن از شر این مخاط ها و خلط ها سرفه های پی در پی ایجاد می کند. این دسته از بیماری های تنفسی و ریوی نیز در میان کودکان و نوجوانان شایع است. 
 

بیماری های تنفسی و ریوی کودکان

سرماخوردگی

بیش از 200 ویروس مختلف برای سرماخوردگی شناخته شده است که باعث ایجاد التهاب در دستگاه تنفسی فوقانی و ایجاد بیماری های تفسی و ریوی کودکان می شود. درواقع سرماخوردگی رایج ترین عفونت تنفسی و بیماری های تنفسی و ریوی است. علائم این بیماری عبارت از تب خفیف، سرفه، سردرد، عطسه، گلودرد و آبریزش بینی است. 

نکته ای که ذکر آن در زمینۀ بیماری های تنفسی و ریوی کودکان ضروری به نظر می رسد این است که سرفه علامت یک بیماری است و خودش به تنهایی بیماری به حساب نمی آید. سرفه انواع مختلفی دارد و علت های ایجاد کنندۀ آن در کودکان بعضی بسیار مهم و جدی است و بعضی پس از چند روز استراحت رفع خواهد شد. برخی از مهم ترین علل شایع سرفه که از نتایج وجود بیماری های تنفسی و ریوی به خصوص در کودکان است، عبارت است از:

1.سرماخوردگی 
2. آسم 
3. سینوزیت 
4. آلرژی فصلی 
5. کراوپ 
6. سل
 

فیبروز کیستیک (CF)

این دسته از بیماری های تنفسی و ریوی کودکان جزو شایع ترین بیماری های ارثی ریه است و تأثیر مستقیمی بر روی سیستم تنفسی و گوارشی بیمار می گذارد. فیبروز کیستیک مخاط موجود در بدن را غیر طبیعی، غلیظ و چسبنده می کند و راه های هوایی و تنفسی ریه ها را به مرور مسدود و تنفس را دشوار می سازد.
 

سرطان ریه

مهم ترین زیرگروه از گروه بیماری های تنفسی و ریوی است و معمولاً دلیل اصلی آن سیگار کشیدن و یا در معرض دود مداوم سیگار قرار گرفتن است. سرطان ریه که جزو بیماری های تنفسی و ریوی کودکان است در ابتدا در پوشش برونشیت ظاهر می شود و توسعۀ آن به زمان احتیاج دارد. سرفه های طولانی مدت که معمولاً با خون، حس درد در قفسۀ سینه، حس خفگی و تنگی نفس همراه است، از علائم سرطان ریه هستند. قرار گرفتن در معرض گاز رادون (گازی که مخصوص خاک و سنگ است) نیز موجب است ایجاد کنندۀ سرطان ریه باشد.
 

بیماری های تنفسی و ریوی کودکان

ذات الریه

علت ایجاد  این دسته از بیماری های تنفسی و ریوی کودکان ورود عفونت های باکتریایی و ویروسی به داخل بدن است. ذات الریه معمولاً جزو بیماری های تنفسی و ریوی ای است که باعث ایجاد تب و ملتهب شدن بافت ریه می شود و به همین دلیل هم فرایند تنفس را دشوار می کند. این بیماری معمولاً پس از یک دوره سرفه، سردی و یا گلو درد آغاز می شود و می تواند به راحتی از یک فرد به فرد دیگر و یا از طریق سطوح آلوده و هوای آلودۀ محیط ها منتقل شود. آنتی بیوتیک ها می توانند معمولاً برای کشتن باکتری ها در بیماری های تنفسی و ریوی کودکان مورد استفاده قرار بگیرند، ولی برای کشتن ویروس ها مناسب نیستند.
 

پر فشاری خون ریوی

این مشکل و بیماری تنفسی و ریوی کودکان زمانی ایجاد می شود که فشار خون به طور غیر طبیعی در شریان های ریه بالا باشد. در این مواقع  قلب مجبور است به سختی فعالیت کند تا در مقابل فشار بالایی که وجود دارد بتواند خون را پمپاژ کند. این بیماری های تنفسی و ریوی ممکن است به علت نقص قلب مادرزادی در کودکان ایجاد شده باشد یا یکی از عارضه های ورود ویروس HIV به بدن بیمار باشد.
 

دیسپلاز (BPD)

 نهمین مورد از بیماری های تنفسی و ریوی کودکان و نوزادان دیسپلاز است که عبارت از توسعۀ غیر طبیعی بافت های ریه است. این بیماری گاهی اوقات بیماری مزمن ریوی یا CLD نیز نامیده می شود. در نوزادان این بیماری های تنفسی و ریوی معمولاً با التهاب و زخم شدن ریه ها همراه است. این بیماری معمولاً خاص نوزادان نارس است که با نقص ریه های توسعه نیافته متولد می شوند.

منبع: www.europeanlung.org