خانه » همه » مذهبی » عبادت علی ع

عبادت علی ع


عبادت علی ع

۱۳۹۷/۰۴/۲۴


۱۶۵ بازدید

عبادت عارفانه علی(ع) چگونه بود؟

چون ایمان علیّ بن ابیþطالب(ع) براساس شناخت شاهدانه او ایمان به شهادت بود نه ایمان به غَیْب، عبادت خدا را به عنوان زیارت او تلقی میþکرد و در تفسیر «قد قامت الصلاة» چنین فرمود: «حانَ وَقتُ الزیاره و المناجاة و قَضاء الحَوائج و دَرک المُنی و الوُصول إِلی الله عزّ و جلّ و إلی کَرامته و غفُرانه و عَفوه و رِضوانه؛ (توحید صدوق، ص124، ح1) هنگام زیارت معبود و شهود او فرا رسیده است؛ زیرا در نماز، بنده با خدا سخن میþگوید و او را مخاطب خود میþیابد».
علیّ بن ابیþطالب(ع) که خود عمود دین است، نماز را که مصداق دیگری از عمود دین است، شهود الهی و زیارت معبود میþداند. کسی که به زیارت جمیل محض نایل میþشود هرگز خود را نمیþبیند، چه رسد به شهود خود. قهراً موجودات دیگر در منظر او در محاقند.
چنین عارف شاهدی نه سوادگرانه خدا را میþپرستد، و نه بردگانه او را عبادت میþکند، بلکه آزادانه وی را میþپرستد به طوری که نه تنها از هر چه رنگ «تعلق» دارد آزاد است، بلکه از هر چه صِبغه «تعیّن» دارد حُرّ است: «إنّ قوماً عَبدوا الله رغبةً فَتِلک عِبادة التُجّار وَ إِنَّ قوماً عَبدوا الله رَهبة فتِلک عِبادة العبید و إنّ قوماً عبدوا الله شکراً فتلک عبادة الأحرار»؛ (نهج البلاغه، حکمت 237.)؛ «لو لم یتوعّد الله علی معصیته لکان یَجِب أَن لا یَعصی شُکراً لنِعمه»؛ (همان، حکمت 290) چون عبادت علیّ بن ابیþطالب(ع) شاهدانه بود نه عابدانه، یا زاهدانه یا تاجرانه و مانند آن، و شاهد کاملْ هر چیزی را از منظر شهود میþنگرد، نه از منظر اراده خود یا میل دیگران؛ در هر مورد که شهود وی عنایت دارد آن جا را مشاهده میþکند و میþبیند و میþشنود و توجّه دارد و در هر موردی که شهود وی عنایت ندارد، بیþتوجّه است.
از اینþرو کاملاً بین دو قضیه تاریخی مأثور درباره آن حضرت(ع) میþتوان جمع کرد: یکی آن که پیکان تیر را از پای آن حضرت در سجده نماز بیرون آوردند و آن حضرت عنایت نداشت و دیگری آن که مستمندی در حال رکوعِ آن حضرت درخواست کمک کرد و آن حضرت(ع) توجّه کرد و شنید و اشارت کرد و انگشتر از دست مبارک آن حضرت به دست سائل رسید. این اثبات و آن نفی، و آن عدم توجّه و این عنایت هر دو از منظر شهود معبود بود. از اینþرو جای تعجّب یا سؤال نیست؛ زیرا نماز که عمود دین است، ستون خیمه معراج و مناجات خواهد بود و نمازگزار در عروج به سوی معبود و در نجوای با اوست. بنابراین، مجاری ادارکی او مانند چشم و گوش، و مجاری تحریکی وی مانند دست و پا در اختیار معبود است، نه در اختیار خود عابد. از اینþرو هر چه جنبه خَلْقی دارد مغفول است و هر چه صِبْغه الهی دارد معقول و مقبول و معمول.
شاهد تحلیل یاد شده داستان مبسوطی است که عصاره آن این است: دو شتر فربه برای رسول اکرم(ص) به عنوان هدیه فراهم شد. آن حضرت … به اصحاب فرمود: آیا در بین شما کسی است که دو رکعت نماز با وضو و خشوعِ تمام، اجزا و شرایط آن را به جا آورد و به هیچþوجه درباره دنیا نیندیشد، تا من یکی از دو ناقه را به او بدهم. فقط علیّ بن ابیþطالب(ع) مدعی شد و … چنین نمازی را انجام داد. جبرئیل نازل شد و عرض کرد: خدا بر تو سلام میþکند و میþگوید یکی از دو شتر را به علی(ع) عطا کن. رسول اکرم(ص) فرمود: شرط، آن بود که به چیزی از امور دنیا فکر نکند و علی(ع) در تشهد به فکر این بود که کدام شتر را دریافت کند. جبرئیل گفت… فکر علی(ع) آن بود که فربهþتر و بزرگþتر را بگیرد و نحر کند و برای وجه الله صدقه دهد و این فکر الهی بود، نه دنیایی و رسول گرامی(ص) گریست و هر دو شتر را به علیّ بن ابیþطالب(ع) داد. آن حضرت نیز هر دو شتر را نحر کرد و هر دو را صدقه داد.(مناقب ابن شهر آشوب 2/20)
خلاصه آن که، عبادت علی بن ابی طالب عارفانه بود، نه حکیمانه و نه متکلّمانه، و چون عبادت عارفانه فوق عبادتهای دیگر است نه در عرض آنها، همة کمالات عبادی آنها را داراست، با افزایش ویژه.
آیة الله جوادی آملی،حیات عارفانة امام علی(ع)
به نقل از سایت تبیان

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد