خون قرمز روشن در مدفوع نشانه چیست؟
اصطلاح «هماتوشزی» به دفع مدفوع همراه با خون اطلاق میشود. هماتوشزی میتواند در نتیجه خونریزی در هر ناحیه از دستگاه گوارش باشد. رنگ خون در مدفوع میتواند به تعیین محل خونریزی کمک کند. در صورتی که خون مایل به سیاه باشد، نشان دهنده آن است که خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی رخ داده است. در حالی که خون از ایلئوم یعنی آخرین بخش روده باریک و کولون (روده بزرگ) عبور میکند، اکسیداسیون آهن در هموگلوبین موجب سیاه شدن آن میشود. تحت چنین شرایطی، فرد مدفوع قیری رنگ دفع میکند. در اصطلاح پزشکی، عارضه همراه با دفع مدفوع مایل به سیاه یا قیری ناشی از خونریزی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش را ملنا (melena) گویند. با این حال، در صورتی که رنگ خون قرمز روشن باشد، نشان دهنده خونریزی در دستگاه گوارش تحتانی است. از آنجا که رکتوم قسمت پایانی روده بزرگ است که مواد زائد را دخیره میسازد، به نظر میرسد هماتوشزی نشانهی خونریزی وابسته به مقعد است. در این مقاله، در مورد شرایطی که تحت آن فرد دچار هماتوشزی میشود اطلاعاتی به دست میآوریم.
علل بروز هماتوشزی
هماتوشزی با خونریزی در کولون، رکتوم یا مقعد مشخص میشود. نزدیکی محل خونریزی به مقعد تعیین کننده رنگ مدفوع است. خونریزی در اطراف مقعد ممکن است دلیل وجود خون قرمز روشن در مدفوع باشد. خونریزی دستگاه گوارش ممکن است به دلیل بروز عوارض پزشکی بی خطر و یا خطرناک باشد. در این بخش چند عامل مؤثر در هماتوشزی را ارائه میدهیم.
هموروئید
هموروئید که همچنین تحت عنوان بواسیر شناخته میشود، یکی از عوامل مؤثر معمول به حساب میآید. بواسیر با درد یا ناراحتی ناشی از تورم رگهای رو یا داخل اسفنکتر مقعد مشخص میشود. افرادی که از یبوست مزمن رنج میبرند بیشتر در معرض ابتلا به بواسیر قرار دارند. دفع مدفوع سفت شده، فشاری بر این رگها وارد ساخته و موجب تورم آنها میشود. هنگامی که رگهای اطراف ناحیه رکتوم متورم میشوند، مقعد دچار التهاب میگردد. این وضعیت به احتمال زیاد موجب ایجاد خون قرمز روشن در مدفوع میشود.
فشار افزایش یافته در ناحیه شکم در طول دوران بارداری میتواند زنان را در معرض ابتلا به هموروئید قرار دهد. هموروئید بزرگ همچنین میتواند فرد را در معرض خطر بیشتری جهت ابتلا به پرولاپس یا پایین افتادگی رکتوم قرار دهد. پرولاپس رکتوم عارضهای است که در آن پوشش بافت رکتوم از محل خود تغییر وضعیت داده از مدخل مقعد بیرون میزند. تخلیه خون از بافت بیرون زده، بی اختیاری مدفوعی و درد در طول اجابت مزاج برخی از علائم پرولاپس رکتوم است.
شقاق مقعد
شقاق مقعد به وجود پارگی در مقعد یا پوشش رکتوم اشاره دارد. هر عاملی که موجب بروز آسیب به پوشش مقعد شود میتواند مسبب بروز شقاق مقعدی باشد که به نوبه خود ممکن است موجب خونریزی شود. پروکتیت که به التهاب پوشش رکتوم اشاره دارد، نیز میتواند به دلیل فرو کردن اشیاء به ناحیه آنورکتال رخ دهد. درد رکتوم و خونریزی از علائم معمول پروکتیت به شمار میروند. شقاق مقعد معمولاً زمانی رخ میدهد که فرد مدفوع بزرگ، خشک و سخت دفع نماید. این امر موجب آسیب رسیدن به بافتهای بافت پوششی مقعد میشود. افرادی که از این عارضه رنج میبرند احتمالاً دچار درد یا احساس سوزش در طول و یا پس از اجابت مزاج خواهند شد. خونریزی همچنین میتواند به دلیل فیستول مقعدی رخ دهد. فیستول مقعدی، کانال یا تونل کوچک و تنگی است که میان کانال مقعدی و پوست نزدیک به مقعد به وجود میآید. که میتواند موجب درد و خونریزی در طول اجابت مزاج شود.
دیورتیکولوز
اجابت مزاج همراه با خون همچنین میتواند به دلیل بروز دیورتیکولوز رخ دهد. دیورتیکولوز به وجود کیسههای انگشتی شکل در کولون اشاره دارد. این کیسهها ممکن است راه اجابت مزاج را مسدود کرده و موجب بروز خونریزی شوند. دیورتیکولوز به التهاب دیورتیکولا اشاره دارد که ممکن است بر روی دیوارههای روده بزرگ شکل گیرند. گاهی اوقات، مدفوع میتواند در میان این کیسهها به دام افتد. در صورتی که این کیسهها پاره شوند، به احتمال زیاد التهاب ایجاد شده، در نتیجه موجب پخش شدن باکتری درون کولون به داخل و اطراف این کیسهها میشود. جراحت ایجاد شده در رگهای خونی اطراف این کیسهها نیز میتواند منجر به خونریزی شود. دیورتیکول مکل (Meckel’s diverticulum) عارضهای است که در آن کیسهای بر روی دیواره روده کوچک در زمان تولد به وجود میآید. این نقص مادرزادی احتمالاً موجب بروز دل درد و هماتوشزی میشود.
بیماری التهابی روده
بیماری التهابی روده به گروهی از بیماریها اشاره دارد که با التهاب بخشی از دستگاه گوارش مشخص میشود. بیماری کرون و کولیت اولسراتیو عوارضی هستند که تحت بیماری التهابی روده طبقه بندی میشوند. در حالی که ممکن است در بیماری کرون هر ناحیه از دستگاه گوارش ملتهب شود، التهاب ایجاد شده در بیماری کولیت اولسراتیو تنها به روده بزرگ محدود میشود. مشخص شده است که این عوارض موجب بروز خونریزی میشوند. فرد مبتلا به بیماری التهابی روده ممکن است مخلولی از مخاط و خون قرمز روشن در مدفوع خود داشته باشد.
تومور یا پولیپ در کولون
پولیپها، تودههای غیر طبیعی از بافت هستند که در سطح داخلی یا پوشش روده بزرگ یا رکتوم به وجود میآیند. پولیپهای التهابی و پولیپهای آدنوماتوز دو نوع پولیپ هستند که ممکن است در کولون و رکتوم به وجود آیند. پولیپ التهابی در نتیجه التهاب ناشی از بیماری التهابی روده رخ میدهد. این انواع پولیپ معمولاً به غدههای سرطانی تبدیل نمیشوند. با این حال، پولیپهای آدنوماتوز ممکن است به انواع بدخیم تبدیل شوند. رشد تومور یا پولیپ در کولون یا رکتوم میتواند از عوامل مؤثر به حساب آید.
تشخیص و درمان
در حالی که خونریزی خفیف ممکن است جای نگرانی نداشته باشد خونریزی شدید را نباید نادیده گرفت. از آنجا که خونریزی رکتوم میتواند نشان دهنده بروز عوارض جدی پزشکی باشد، فرد بایستی در صورت مشاهده خونریزی مداوم به پزشک مراجعه نماید. پزشکان معمولاً آزمایشات و روشهای تشخیصی مانند معاینه رکتوم، آندسکوپی، کولونوسکوپی، سیگموئیدسکوپی یا تنقیه باریم را به منظور تعیین علت اصلی بر روی بیمار انجام میدهند. از آنجا که یبوست مزمن به احتمال زیاد موجب بروز شقاق مقعد و هموروئید میشود، در اولین فرصت بایستی یبوست درمان شود. این کار میتواند از طریق پیروی از یک رژیم غذایی سالم انجام شود. شما باید غذاهای سرشار از فیبر مصرف کنید. مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده یکی از متداولترین علل بروز یبوست است. بهتر خواهد بود که مصرف چنین مواد غذایی را کاهش دهید. اطمینان حاصل کنید که میوه و سبزیجات تازه را وارد رژیم غذایی خود میسازید.
آب به دفع مواد سمی کمک میکند. بنابراین فرد بایستی مصرف آب خود را افزایش دهد. از آنجا که دفع مدفوع سخت شده میتواند موجب بروز خونریزی شود، استفاده از مسهلهای طبیعی یا مواد نرم کننده مدفوع ممکن است مفید باشد. بکار بردن پمادهای رکتال یا کیسه یخ در اطراف مقعد میتواند همچنین احساس سوزش را کاهش داده و به آرام ساختن احساس ناراحتی کمک نماید. مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده یکی از متداولترین علل بروز یبوست است. نشستن برای مدت زمان طولانی میتواند بر ناحیه مقعد فشار وارد سازد، بنابراین به قدر کافی استراحت کنید. از آنجا که خونریزی در ناحیه رکتال میتواند به دلیل عوارض مختلف پزشکی رخ دهد، درمان آن به علت زمینهای بستگی خواهد داشت. در حالی که پزشکان ممکن است داروهای ضد التهابی، داروهای کورتیکواستروئید یا آنتی بیوتیک جهت درمان التهاب یا عفونت تجویز کنند، در صورتی که علت التهاب، پاسخ خود ایمنی باشد، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی ممکن است تجویز شود. به منظور برداشتن غدههای غیر طبیعی در کولون یا رکتوم ممکن است توصیه به انجام عمل جراحی شود.
از آنجا که عوارض جدی پزشکی میتوانند موجب بروز هماتوشنز شوند، کسانی که در مدفوع خود خون مشاهده میکنند، بایستی بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. پزشکان ممکن است برخی آزمایشات تشخیصی را به منظور تعیین علت اصلی این خونریزی بر روی بیمار انجام دهند. در حالی که دارو درمانی یا سایر درمانها ممکن است به درمان علت زمینهای کمک کنند، فرد همچنین بایستی از دستورالعملهای رژیم غذایی پیروی کرده تا دستگاه گوارش خود را در شرایط مطلوب نگاه دارد.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی داشته و نباید به منظور جایگزین توصیههای پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
منبع: سایت هلث هارتی