فشار خون ریوی

فشار خون ریوی نوعی فشار خون بالا است که در شریان های موجود در ریه ها و به سمت راست قلب تأثیر می گذارد. در نوعی از فشار خون ریوی، شریان های ریز در ریه ها به نام شریان های ریوی و مویرگ ها باریک، مسدود شده یا از بین می روند. این کار جریان انتقال خون را از طریق ریه ها سخت تر می کند و فشار داخل شریان های ریه را افزایش می دهد.

با افزایش فشار، بطن راست قلب باید برای پمپ کردن خون از طریق ریه ها سخت تر کار کند که درنهایت باعث ضعف عضله قلب می شود. برخی از اشکال فشار خون ریوی خطرناک هستند که به تدریج بدتر شده و شاید منجر به مرگ شوند.

اگرچه برخی از اشکال آن قابل درمان نیست، اما درمان می تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.1
 

انواع فشار خون ریوی

فشار خون شریانی ریوی ایدیوپاتیک (ناشناخته)

فشار خون ریوی ناشی از آمبولی ریوی

فشار خون ریوی همراه با سایر بیماری ها

فشار خون ریوی ناشی از بیماری های ریه

فشار خون ریوی ناشی از بیماری قلبی بطن چپ.1
 

علل فشار خون ریوی

قلب شما دو بخش فوقانی (دهلیز) و دو بخش تحتانی (بطن) دارد. هر بار که خون از قلب شما عبور می‌کند، محفظه تحتانی راست (بطن راست) از طریق یک رگ خونی بزرگ (شریان ریوی) خون را به ریه‌های شما پمپاژ می‌کند.

در ریه‌ها، خون دی اکسید کربن آزاد می‌کند و اکسیژن را می‌گیرد. خون به طور معمول از طریق رگ‌های خونی در ریه‌ها (شریان‌های ریوی، مویرگ‌ها و رگ‌ها) به سمت چپ قلب شما جریان می‌یابد.

با این حال، تغییراتی در سلول‌های شریان‌های ریوی شما وجود دارد که باعث سفت‌شدن، متورم شدن و ضخیم شدن دیواره رگ‌ها می‌شود. این تغییرات ممکن است جریان خون را از طریق ریه‌ها کند یا مسدود کند و باعث ایجاد فشار خون بالا در ریه شود.

فشار خون ریوی بسته به علت آن در پنج گروه طبقه‌بندی می‌شود.
 

گروه ۱: فشار خون شریانی ریوی (PAH)

علل آن عبارتند از:

علت ناشناخته (فشار خون شریانی ریوی ایدیوپاتیک)

جهشی ژنتیکی که از طریق خانواده‌ها منتقل می‌شود (فشار خون شریانی ریوی وراثتی)

استفاده از برخی از داروهای رژیمی تجویز شده یا داروهای غیرقانونی مانند مت آمفتامین و داروهای دیگر

مشکلات قلبی در بدو تولد (بیماری مادرزادی قلبی)

سایر موارد، مانند اختلالات بافت همبند (اسکلرودرمی، لوپوس و سایر موارد) عفونت HIV یا بیماری مزمن کبدی (سیروز)

گروه ۲: فشار خون ریوی ناشی از بیماری قلبی سمت چپ

علل آن عبارتند از:

بیماری دریچه سمت چپ قلب ، مانند دریچه میترال یا دریچه آئورت

نارسایی محفظه پایینی سمت چپ قلب (بطن چپ)
 

گروه ۳: فشار خون ریوی ناشی از بیماری ریه

علل آن عبارتند از:

بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)

فیبروز ریوی، وضعیتی که باعث ایجاد زخم در بافت بین کیسه‌های هوای ریه‌ها (بینابینی) می‌شود

آپنه انسدادی خواب (وقفه تنفسی در هنگام خواب)

قرار گرفتن مدتی طولانی در ارتفاعات در افرادی که ممکن است در معرض خطر بالاتر فشار خون ریوی باشند
 

گروه ۴: فشار خون ریوی ناشی از لخته شدن خون مزمن

علل آن عبارتند از:

لخته شدن خون مزمن در ریه‌ها (آمبولی ریوی)

سایر اختلالات لخته شدن خون
 

گروه ۵: فشار خون بالا در ریه که توسط سایر بیماری‌ها ایجاد می‌شود

علل آن عبارتند از:

اختلالات خونی، از جمله پلی‌سیتمی ورا و ترومبوسیتمی ضروری

اختلالات التهابی مانند سارکوئیدوز و واسکولیت

اختلالات متابولیکی، از جمله بیماری ذخیره گلیکوژن

بیماری کلیوی

فشار تومورها به شریان‌های ریوی.2
 

علایم فشار خون ریوی

علائم و نشانه های فشار خون ریوی به آهستگی پیشرفت می کند. ممکن است ماهها یا حتی سالها متوجه آنها نشوید. با پیشرفت بیماری علائم بدتر می شوند. علائم فشار خون ریوی شامل موارد زیر است:

تنگی نفس (تنگی نفس)، در ابتدا هنگام ورزش و درنهایت هنگام استراحت

خستگی

سرگیجه یا حمله های غش (سنکوپ)

فشار یا درد قفسه سینه

تورم در مچ پا، پاها و سرانجام در شکم (آسیت)

رنگ مایل به آبی لب و پوست شما (سیانوز)

تپش قلب.3
 

عوارض

عوارض فشار خون ریوی شامل موارد زیر است:
 

بزرگ شدن سمت راست قلب و نارسایی قلبی

 بطن راست قلب شما بزرگتر می شود و برای جابجایی خون از طریق شریان های ریوی تنگ یا مسدود شده، باید سخت تر از حد معمول پمپاژ کند.

در ابتدا قلب سعی می کند با ضخیم تر کردن دیواره های خود و انبساط بطن راست جبران کند تا میزان خونی که می تواند نگه دارد را افزایش دهد. اما این تغییرات فشار بیشتری روی قلب ایجاد می کند و سرانجام بطن راست ناموفق است.

لخته شدن خون

فشار خون ریوی احتمالاً باعث ایجاد لخته در عروق کوچک در ریه های شما می شود، اگر رگ های خونی تنگ یا مسدود شده داشته باشید خطرناک است.
 

آریتمی

 فشار خون ریوی می تواند ضربان قلب نامنظم (آریتمی) ایجاد کند، که می تواند منجر به تپش قلب، سرگیجه یا غش شود. برخی از آریتمی ها می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
 

خونریزی در ریه ها

فشار خون ریوی می تواند منجر به خونریزی خطرناک در ریه ها و خون سرفه کردن شود.
 

عوارض بارداری

 فشار خون ریوی برای یک زن و کودک در حال رشدِ او می تواند تهدید کننده زندگی باشد.3
 

درمان فشار خون ریوی

هیچ درمانی برای فشار خون ریوی بالا وجود ندارد؛ اما پزشکان می‌توانند برای کمک به شما در مدیریت بیماری، روش‌های درمانی تجویز کنند. درمان ممکن است به بهبود علائم شما کمک کند و پیشرفت فشار خون ریوی را کند کند.

یافتن مناسب‌ترین روش درمان فشار خون ریوی اغلب مدتی طول می‌کشد. درمان‌ها اغلب پیچیده هستند و نیاز به مراقبت‌های پیگیری گسترده دارند.

وقتی فشار خون ریوی بالا به دلیل بیماری دیگری ایجاد شود، پزشک در هر زمان که ممکن است علت اصلی را درمان می‌کند.
 

عمل جراحی

بسته به شدت وضعیت شما، پزشک ممکن است یک روش درمانی جراحی را به شما توصیه کند. سپتوستومی دهلیزی می‌تواند برای کاهش فشار در سمت راست قلب شما انجام شود و پیوند ریه یا قلب و ریه می‌تواند جایگزین ارگان‌(های) آسیب‌دیده شود.

گر مورد جدی فشار خون ریوی دارید که مربوط به بیماری شدید ریه است، پیوند ریه توصیه می‌شود. در این روش، پزشک یک یا هر دو ریه شما را برداشته و ریه‌های اهدا شده را جایگزین آنها می‌کند.

اگر بیماری قلبی یا نارسایی قلبی شدید نیز داشته باشید، ممکن است پزشک علاوه بر پیوند ریه، پیوند قلب را نیز توصیه کند.2
 

سبک زندگی و درمان خانگی فشار خون ریوی

اگرچه درمان پزشکی نمی تواند این بیماری را درمان کند، اما می تواند علائم را کاهش دهد.

همچنین تغییرات سبک زندگی می تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند. این نکات را در نظر بگیرید:
 

استراحت

استراحت می تواند خستگی ناشی از بیماری را کاهش دهد.
 

فعالیت بدنی

حتی خفیف ترین شکل فعالیت می تواند برای بعضی از افراد که این بیماری را دارند بیش از حد خسته کننده باشد. در برخی موارد، ورزش متوسط مانند پیاده روی می تواند مفید باشد. بیمار بهتر است در مورد محدودیت های خاص ورزش با پزشک صحبت کند. در بیشتر موارد، توصیه می شود اجسام سنگین را بلند نکند. پزشک می تواند در برنامه ریزی یک برنامه ورزشی مناسب به بیمار کمک کند.

ترک سیگار

اگر بیمار سیگار می کشد، مهمترین کاری که می تواند برای قلب و ریه های خود انجام دهد ترک آن است.
 

خودداری از بارداری و مصرف قرص های ضد بارداری در زنان

بارداری می تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. همچنین استفاده از قرص های ضد بارداری که می تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
 

پرهیز از رفتن به ارتفاعات

ارتفاع زیاد می تواند علائم فشار خون ریوی را بدتر کند.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drdr.ir
3.www.echocardiography.ir