امروزه استفاده از لیزر برای حذف موهای زائد بر سایر روش‌های موزدایی همچون اپیلاسیون، کرم‌های موبر، وکس کردن، اصلاح کردن و … پیشی گرفته است. اکثر طرفداران لیزر را زنان تشکیل می‌دهند. همانطور که می‌دانید عوامل جهش‌زا در زنان بسیار خطرناک‌تر از مردان است. بنابراین مطالعات بسیاری در همه کشورها برای بررسی آثار لیزر انجام شده است.
 

لیزر چیست و چگونه باعث از بین بردن موهای زائد می‌شود؟

لیزر نوعی نور تک‌ رنگ و تک طول موج است که کاربردهای فراوانی دارد. از جمله استفاده‌های لیزر رفع موهای زائد است. برای این منظور با استفاده از دستگاهی امواج لیزر به پوست تابیده می‌شود.

در طول لیزر مو‌های زائد، لیزر نور را منتشر می‌کند که توسط رنگدانه (ملانین) در مو جذب می‌شود. انرژی نور به گرما تبدیل می‌شود که باعث آسیب رساندن به کیسه‌های لوله‌ای داخل پوست (فولیکول‌های مو) که مو‌ها را تولید می‌کنند، می‌شود. این آسیب باعث جلوگیری یا تاخیر در رشد مو می‌شود.

اگر چه لیزر مو‌ها به مدت طولانی موجب تاخیر در رشد مو می‌شود، اما معمولا باعث حذف دائمی مو نمی‌شود؛ بنابراین نیاز به چند بار لیزر برای حذف مو‌های اولیه است. لیزر مو‌های زائد برای افرادی که پوست روشن و مو‌های تیره دارند موثرتر است.

نور لیزر توسط رنگ‌دانه‌های (ملانین) پوست جذب شده و درنتیجه سلول‌های مو یا به اصطلاح فولیکول‌های مو از بین می‌روند. به همین دلیل است که گفته می‌شود در لیزر موهای کلفت‌تر و مشکی‌تر بهتر از بین می‌روند و پاسخ بهتری به لیزر می‌دهند. (چون ملانین بیشتری دارند)

کدام نوع لیزر برای هر نیاز خوب است؟

سه نوع محبوب لیزر عبارتند از:

۱. لیزر دیود:

لیزر دیود برای پوست روشن و تیره بسیار موثر است. نکته کلیدی در لیزر دایود، موفقیت در انتقال انرژی بالا به پوست است. انرژی توسط ملانین اطراف فولیکول مو جذب می‌شود، اما به بافت اطراف تاثیر نمی‌گذارد. لیزر دایود از یک طول موج نور استفاده می‌کند که دارای نرخ جذب بالای ملانین می‌باشد. همانطور که ملانین گرم می‌شود، ریشه و جریان خون به فولیکول‌ها را از بین می‌برد و رشد مو را به صورت دائمی متوقف می‌کند.

لیزر دایود فرکانس بالا و پالس کم ارائه می‌کند و برای انواع پوست استفاده می‌شود. لیزر دایود برای پوست‌های تیره‌تر موثرتر است. این لیزر برای مو‌های نازک‌تر و روشن‌تر کمتر تاثیر دارد. این لیزر نرخ تکرار سریعی دارد و مناطق بزرگی را پوشش می‌دهد و به درمان سریع مناطق بزرگتر می‌پردازد.
 

۲. الکساندریت:

این لیزر سریع‌ترین نوع لیزر است و برای درمان مناطق بزرگتر در میان بیمارانی که لکه‌های سبز زیتونی دارند موثر است. این لیزر سریع‌ترین نوع لیزر است. این لیزر برای حذف مو از مناطق بزرگتر بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لیزر یکی از رایج‌ترین روش‌های حذف مو است.
 

۳. Nd YAG:

این لیزر پالس بلند را می‌توان با خیال راحت برای تمام انواع پوست، از جمله برنزه استفاده کرد. این لیزر در مقایسه با انواع دیگر لیزر‌ها برای مو‌های نازک یا روشن کمتر تاثیر دارد.
 

۴. لیزر IPL

تکنولوژی IPL (نور پالسی شدید) به طور فنی درمان لیزری نیست. این تکنولوژی از طیف گسترده‌ای از نور با طول موج‌های متفاوت استفاده می‌کند که منجر به انرژی غیرمتمرکز در اطراف مو و پوست می‌شود. در نتیجه انرژی زیاد و جذب کمتر در فولیکول منجر به تخریب موثر مو می‌شود. استفاده از نور باعث افزایش احتمال عوارض جانبی مانند سوختگی یا تغییر رنگ پوست می‌شود. IPL‌ها معمولا برای انواع پوست‌های نازک‌تر مناسب هستند.

آیا IPL دائمی است؟ بر خلاف آنچه که اغلب ادعا می‌شود، IPL روش دائمی حذف موی نیست بلکه یک روش دائمی در کاهش مو است. اگر چه IPL به طور دائم مو‌های بدن را کاهش می‌دهد، اما به طور دائمی باعث از بین رفتن مو‌ها نمی‌شود.

آیا IPL مانند لیزر مو‌های زائد است؟ اغلب IPL و لیزر اشتباه گرفته می‌شوند. IPL یک نور پالسی شدید است که با استفاده از طیف کامل نور با طول موج‌های مختلف عمل می‌کند، در حالی که لیزر از یک طول موج خاص نور استفاده می‌کند…. هدف رنگ فولیکول مو است.
 

تفاوت بین لیزر دایود و IPL چیست؟

تکنولوژی IPL نیاز به درمان منظم و طولانی مدت برای کاهش مو دارد. لیزر دایود به طور موثر با ناراحتی کمتر و درمان بیشتر پوست و مو نسبت به IPL عمل می‌کند.

فواید لیزر مو‌های زائد چیست؟

لیزر برای از بین بردن مو‌های ناخواسته صورت، پا، بازو، زیر بغل، خط بیکینی و دیگر مناطق مفید است. فواید لیزر مو‌های زائد عبارتند از:

۱- دقت. لیزر می‌تواند به طور انتخابی مو‌های تیره و درشت را هدف قرار دهد و پوست اطراف را بدون آسیب می‌گذارد.

۲- سرعت. هر پالس لیزر یک ثانیه طول می‌کشد و می‌تواند مو‌های بسیاری را به صورت همان زمان تحت تاثیر قرار دهد. مناطق کوچک مانند بالای لب را می‌توان در کمتر از یک دقیقه درمان کرد و درمان مناطق بزرگ مانند پشت و یا پا‌ها ممکن است یک ساعت طول بکشد.

۳- پیش بینی پذیری. اکثر بیماران معمولا پس از سه تا هفت جلسه حذف دائمی مو را مشاهده می‌کنند.
 

عوارض لیزر برای چه افرادی بیشتر است؟

افرادی که پوست روشن و موهای تیره و کلفت دارند بیشترین بهره را از لیزر می‌برند و کمترین آسیب متوجه این افراد است. به همین نسبت هر چه پوست افراد تیره‌تر باشد و یا موهای روشن‌تر و نازک‌تر داشته باشند؛ احتمال آسیب دیدن بر اثر لیزر افزایش می‌یابد.

پوست‌های تیر‌ه‌ ملانین بیشتری دارند و نسبت به پوست‌های روشن‌ امواج بیشتری را جذب می‌کنند.
 

چه افرادی برای انجام لیزر مناسب نیستند؟

۱-وجود اختلالات هورمونی

از آنجا که اختلالات هورمونی مانند سیکل قاعدگی، ریزش موی سر، جوشهای مکرر صورت و سابقه نازایی در بسیاری از بیماران پرمو دیده می شود حتما بیمار باید از این جهت بررسی شود و گرنه درمان با لیزر تاثیر نداشته و به درازا خواهد کشید.

۲-مصرف دارو های خاص
بعضی داروها مانند کورتونها، هورمونها و مینوکسیدیل باعث رشد موهای زائد می شوند. در این بیماران لیزر اثر مناسب را نخواهد داشت.

۳-وجود بعضی بیماریها
در بعضی بیماری ها مثل پسوریازیس، لیکن پلان، ویتلیگو (برص) احتمال پیدایش ضایعات در محل لیزر وجود دارد.

۴-سابقه گوشت اضافه در محل عمل
انجام لیزر در این بیماران احتمال دارد ،سبب ایجاد اسکار هیپرتروفیک شود و بهتر است انجام نگیرد.
۵-سابقه تبخال مکرر
در این بیماران از ۲۴ ساعت قبل تا یک هفته بعد از لیزر باید داروهای ضدتبخال مثل آسایکلوویر استفاده شود.

۶-سابقه عفونت فعال مثل جوشهای چرکی
در صورتی که بیمار جوش چرکی یا هر کانون عفونی دیگری در محل لیزر مو داشته باشد باید تا زمان درمان آن عفونت لیزر به تعویق بیفتد.

۷-برنزه بودن
به هر روشی که فرد باعث برنزه شدن پوست خود شده باشد، اعم از آفتاب گرفتن یا سولاریم، احتمال سوختگی پوست و ایجاد لک به دنبال لیزر بسیار زیاد است. در این بیماران بهتر است درمان تا زمان از بین رفتن رنگ به تعویق بیفتد و در این مدت بیمار از ترکیبات ضدلک و ضدآفتاب استفاده کند.

۸-وجود تاتو یا خال یا کک و مک در محل لیزر
از آنجا که انجام لیزر مو می تواند باعث کمرنگ شدن این ضایعات شود باید از قبل به بیمار در مورد این مسئله تذکر داد.

۹-مصرف ایزوترتینویین
ایزوترتینویین نوعی ترکیب vita مثل راکوتان است که برای درمان جوشهای مقاوم به کار میرود. اگر بیمار از این دارو استفاده می کند چون باعث حساس شدن شدید پوست به نور لیزر و افزایش احتمال سوختگی و اسکار و لک میشود حداقل ۶ ماه باید لیزر مو را به تعویق انداخت.

۱۰-مصرف داروهای حاوی طلا
این داروها در بعضی بیماران رماتیسمی به کار می روند و نباید در این بیماران لیزر انجام داد.

۱۱-سابقه بیماریهایی مثل لوپوس
این بیماریها پوست را به نور حساس می کنند و بهتر است لیزر در آنها انجام نشود.

۱۲-افراد باردار
هرچند که هیچ مدرکی دال بر صدمه به جنین در لیزر مو وجود ندارد اما بهتر است در بیماران باردار لیزر را به تعویق بیندازیم.
 

عوارض لیزر موهای زائد در خانم‌های باردار

مجله بین‌المللی پوست و موی زنان در سال ۲۰۱۷ مقاله‌ای در مورد ایمن بودن فرایندهای زیبایی برای زنان باردار منتشر کرد.

محققان عقیده دارند که درمان با لیزر در مورد سنگ کلیه و زگیل ناحیه تناسلی در زنان باردار مشکلی ندارد، اما اطلاعات کاملی در مورد ایمنی لیزر موهای زائد در خانم‌های باردار وجود ندارد.

کمبود اطلاعات در این مورد احتمالا به زودی نیز تغییر نخواهد کرد. چرا که پزشکان قصد ندارند مادر و فرزند را به اختیار خود در معرض این فرایندی که به صورت بالقوه مضر است، قرار دهند.

اگرچه به صورت کلی لیزر موهای زائد فرایندی ایمن تلقی می‌شود، اما پزشکان و متخصصان پوست، مو و زیبایی معمولا به خانم‌ها توصیه می‌کنند از انجام این کار در زمان بارداری پرهیز کنند. چرا که هیچ تحقیقاتی انجام نشده است که ثابت کند این فرایند برای مادر و فرزند خطری ندارد. از این رو که اطلاعات کاملی در این زمینه وجود ندارد، پزشکان سعی می‌کنند جانب احتیاط را رعایت کنند.

نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که شواهدی دال بر این که لیزر موهای زائد بر شانس حاملگی تاثیر می گذارد یا نه، وجود ندارد. اگر قصد بارداری دارید، قبل از شروع فرایند لیزر حتما با پزشک خود مشورت کنید.
 

انواع عوارض لیزر

قرمزی و التهاب: قرمزی پوست بعد از انجام لیزر در اطراف ناحیه تحت عمل، عارضه‌ای طبیعی است که در اکثر موارد رخ می‌دهد و بعد از چند روز خود به خود برطرف می‌شود.

پوسته پوسته شدن: کبودی خفیف و پوسته پوسته شدن پوست اطراف محل درمان؛ که بعد از چند روز ناپدید می‌شود. همچنین درد، احساس سوزن سوزن شدن و بی حسی در اطراف محل لیزر شده طبیعی است و در روزهای اول بروز می‌کند. البته جای نگرانی خاصی نیست چرا که همه‌ این موارد به دلیل تحریکات پوستی بوده و نیاز به اقدام خاصی ندارند و خود به خود بهبود پیدا می‌کنند.

تغییر در رنگ پوست: بعد از انجام لیزر ممکن است در اطراف محلی که آفتاب‌سوخته و به رنگ قهوه‌ای در آمده بوده است؛ پوست بنفش رنگ شود.

آسیب دیدن چشم: لیزر در موارد نادری ممکن است سبب آسیب به چشم‌ها شود. بنابراین لازم است که فرد مراقبت‌های ضروری را حین لیزر انجام دهد. مثلا فرد باید از عینک‌های مخصوص برای محافظت چشم استفاده کند.

عفونت پوست: عارضه‌ای بسیار نادر که اهمیت زیادی دارد؛ عفونت در منطقه‌ای است که تحت لیزر قرار گرفته است. عفونت پوست می‌تواند بسیار خطرناک باشد. بنابراین افراد باید ناحیه‌ای که لیزر شده است را به خوبی تمیز نگه دارند و برای شست و شوی محل در صورتی که پوست حساسی دارند از شوینده مخصوص، تجویز پزشک متخصص پوست، مو و زیبایی استفاده کنند.

سوختگی و تاول: هنگام استفاده از لیزر همراه امواج تابیده شده گرمای زیادی هم به پوست تحمیل می‌شود. بنابراین احتمال سوختن پوست در برخی موارد خصوصا در پوست‌های حساس وجود دارد. در اکثر موارد این سوختگی سطحی است ولی گاهی اوقات شدید و عمیق می‌شود که بسیار خطرناک است.

خارش پوست: خارش پوست یک عارضه جانبی شایع است که هنگام انجام لیزر و یا بعد از آن ممکن است رخ دهد.

هایپرپیگمانتاسیون و هایپوپیگمانتاسیون: لیزر ممکن است باعث افزایش رنگدانه‌های پوست (هیپرپیگمانتاسیون) و یا کاهش رنگ‌دانه‌های پوست (هیپرپیگمانتاسیون) شود.

تورم اطراف فولیکول‌های مو: تورم در ناحیه‌ای که تحت لیزر قرار گرفته است؛ ممکن است رخ دهد که بروز آن تا چند روز بعد از لیزر طبیعی است. درصورت طولانی شدن تورم فولیکول‌ها باید به متخصص مراجعه شود.
 

عوارض لیزر موهای زائد و سرطان

اینکه گفته می‌شود لیزر موهای زائد باعث سرطان می‌شود، باوری نادرست است. لیزرها به گونه‌ای طراحی شدند که از سلول‌های پوست عبور کنند و روی سلول‌های هدف خود که فولیکول‌های مو هستند اثر بگذارند.

لیزرهایی که برای موهای زائد به کار برده می‌شوند میزان بسیار کمی اشعه تولید می‌کنند. با این حال، این اشعه مضر نیست و مدرکی دال بر اینکه لیزر موهای زائد سبب سرطان پوست شود وجود ندارد.
 

چه اقداماتی قبل از انجام لیزر برای کاهش عوارض لیزر می‌توان انجام داد؟

تا ۶ هفته قبل از انجام لیزر فرد باید تا حد امکان خود را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهد. در صورتی که مجبور است طی روز در فضای سرباز باشد، از ضد آفتاب‌هایی با SPF  بالا استفاده کند. (برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی و عوارضی که به دنبال آن در محل‌های آفتاب‌سوخته رخ می‌دهد.)

اگر فرد سابقه‌ی تبخال دارد باید قبل از لیزر و بعد از آن از درمان‌های ضد ویروسی استفاده کند تا از عود تبخال و شدید شدن وضعیت آن جلوگیری کند.

حداقل ۳ تا ۸ روز قبل درمان، محلی که قرار است تحت لیزر قرار بگیرد را اصلاح نکنید. برای تاثیر بهتر ۱ تا ۲ هفته قبل از انجام لیزر اصلاح نکنید. هدف از این کار این است که پزشک بتواند رشد موها را به خوبی ببیند.

اگر قصد لیزر دارید حداقل ۴ تا ۶ هفته قبل از آن از انجام وکس، اپیلاسیون و نخ اصلاح در ناحیه‌ای که قرار است تحت لیزر قرار گیرد اجتناب کنید.
حداقل ۲۴ ساعت قبل از انجام لیزر از مصرف داروهای گیاهی و یا داروهایی که حساس به نور هستند خودداری کنید.
 

چه اقداماتی بعد از لیزر برای کاهش عوارض لیزر می‌توان انجام داد؟

همان طور که قبلا اشاره شد؛ قرمزی پوست و سوزش آن در ناحیه‌ای که تحت لیزر قرار گرفته تا چند ساعت طبیعی است. این مشکل در افرادی با پوست‌های تیره اندکی شدیدتر است. برای رفع این مشکل فرد می‌تواند از ژل آلوئه‌ورا استفاده کند که مدت استفاده از این ژل در افراد داری پوست تیره باید کمی طولانی‌تر باشد.

پس از انجام لیزر حداقل تا ۳ روز فرد نباید حمام آفتاب بگیرد. زیرا این کار موجب تحریک پوست شده و عوارض احتمالی را برای او به همراه دارد.

اگر تا ۲۴ ساعت بعد از انجام لیزر در منطقه تحت درمان احساس گرما کردید؛ از یخ و کمپرس یخ برای کاهش گرما، تورم و التهاب در محل استفاده کنید.

بعد از درمان با لیزر، تا چند روز از انواع لوازم آرایش در محلی که تحت درمان قرار گرفته استفاده نکنید.

تا چند روز بعد از انجام لیزر سعی کنید در معرض نور مستقیم خورشید نباشید ولی با این حال؛ در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشید از ضدآفتاب‌هایی با SPF بالا استفاده کنید.

آیا می‌توان قبل از لیزر از وکس استفاده کرد؟

حداقل چهار هفته قبل از لیزر مو، از وکس استفاده نکنید. مو هدف اصلی تمام دستگاه‌های لیزر است، و اپیلاسیون / وکس و بند انداختن مو را از پوست حذف می‌کند. بهترین راه پیش از لیزر استفاده از تیغ می‌باشد.

آنچه در طول لیزر مو‌های زائد انتظار می‌رود:
تجهیزات لیزری با توجه به رنگ، ضخامت و و رنگ پوست شما تنظیم می‌شود. بسته به لیزر یا منبع نور مورد استفاده، شما و تکنسین باید از محافظ مناسب چشم استفاده کنید. همچنین لازم است لایه بیرونی پوست خود را با ژل سرد یا دستگاه خنک کننده ویژه محافظت کنید. این کار به نفوذ لیزر به پوست کمک می‌کند. بسته به نوع لیزر، یک دستگاه خنک کننده در نوک دستگاه یا یک ژل خنک ممکن است برای محافظت از پوست شما و کاهش خطر عوارض جانبی استفاده شود.

هنگامی که دکتر لیزر را فعال می‌کند، پرتو لیزر از طریق پوست شما به فولیکول‌های مو منتقل می‌شود. گرمای شدید از پرتو لیزر باعث آسیب به فولیکول‌های مو می‌شود که مانع رشد مو می‌شود. درمان ناحیه کوچک مانند بالای لب ممکن است چند دقیقه طول بکشد. درمان منطقه بزرگتر، مانند پشت، ممکن است بیش از یک ساعت طول بکشد.

سپس، تکنسین یک پالس نور را به منطقه درمان می‌فرستد و چندین دقیقه منطقه را نگاه می‌کند تا اطمینان حاصل کند بهترین تنظیمات برای بررسی واکنش‌های بد انجام شده است. هنگامی که لیزر درمانی کامل شود، پک‌های یخ، کرم ضد التهاب یا لوسیون، یا آب سرد برای کاهش هر گونه ناراحتی به شما داده می‌شود. جلسه بعدی معمولا چهار تا شش هفته بعد برنامه ریزی می‌شود. جلسات درمان تا زمان متوقف شدن رشد مو ادامه می‌یابد.
 

سخن آخر

امروزه لیزر به عنوان روشی محبوب برای حذف موهای زائد شناخته می‌شود. البته عوارض لیزر نیز باید پیش از اقدام در نظر گرفته شود.

لیزر در افراد با جنس پوست و موی مختلف، اثرات و نتیجه متفاوتی دارد؛ بنابراین قبل از هر اقدامی توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد. اما به طور کلی لیزر برای بسیاری از افراد گزینه مناسبی است و اثرات جانبی وحشتناک به دنبال ندارد.

در خانم‌هایی که به هر دلیلی همچون هایپراندروژنیسم یا سندروم تخمدان‌ پلی‌کیستیک و … مبتلا به هیرسوتیسم هستند؛ انجام دادن لیزر برای رفع موهای زائد چندان سودمند به نظر نمی‌رسد. فقط در این صورت افراد یک هزینه اضافی را بر خود تحمیل کرده‌اند. این افراد ابتدا باید در صدد درمان عامل زمینه‌ای برآمده و مشکل زمینه‌ای خود را با مشورت پزشک متخصص غدد برطرف کنند سپس می‌توانند نسبت به انجام لیزر اقدام کنند.

در صوررتی که بعد از خواندن این مقاله هرگونه سوالی در مورد عوارض لیزر دارید که هنوز پاسخی برای آن پیدا نکرده‌اید؛ در بخش پرسش و پاسخ انتهای همین مطلب با ما در میان بگذارید. پزشکان مجله دکتردکتر آماده پاسخ‌گویی به شما عزیزان هستند.

همچنین شما می‌توانید تجربیات خود در مورد لیزر و سایر روش‌های حذف موهای زائد را با سایر علاقه‌مندان و خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید. نظرات شما در به‌روزرسانی محتوای این مقاله به ما کمک بسیاری خواهد کرد.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت برترینها
سایت عصرایران2