قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۶/۰۹/۲۷
–
۸۴۵ بازدید
با سلام بارها پرسیدم که لیله المبیت در کدوم کتاب های تاریخی و صحاح سته اومده با ذکر منبع جلد و صفحه … اما بزرگواران درست به من جواب نمیدن … لطف بفرمایید ممنون میشم
مفسر معروف اهل تسنن” ثعلبى” مى گوید: هنگامى که پیغمبر اسلام تصمیم گرفت مهاجرت کند براى اداى دینهاى خود و تحویل دادن امانتهایى که نزد او بود على ع را به جاى خویش قرار داد و شب هنگام که مى خواست به سوى غار” ثور” برود و مشرکان اطراف خانه او را براى حمله به او محاصره کرده بودند دستور داد على ع در بستر او بخوابد و پارچه سبز رنگى (برد حضرمى) که مخصوص خود پیغمبر بود روى خود بکشد در این هنگام خداوند به” جبرئیل” و” میکائیل” وحى فرستاد که من بین شما برادرى ایجاد کردم و عمر یکى از شما را طولانى تر قرار دادم کدام یک از شما حاضر است ایثار به نفس کند و زندگى دیگرى را بر خود مقدم دارد هیچکدام حاضر نشدند. به آنها وحى شد اکنون على ع در بستر پیغمبر خوابیده و آماده شده جان خویش را فداى او سازد به زمین بروید و حافظ و نگهبان او باشید.
هنگامى که جبرئیل بالاى سر و میکائیل پایین پاى على ع نشسته بودند جبرئیل مى گفت:” به به آفرین بر تو اى على! خداوند بواسطه تو بر فرشتگان مباهات مى کند”.
در این هنگام آیه فوق نازل گردید و به همین دلیل آن شب تاریخى به نام” لیلة المبیت” نامیده شده است.
” ابن عباس” مى گوید این آیه هنگامى که پیغمبر از مشرکان کناره گرفته بود و با ابو بکر به سوى غار مى رفت در باره على ع که در بستر پیغمبر خوابیده بود نازل شد.
” ابو جعفر اسکافى” مى گوید: (همانطور که” ابن ابى الحدید” در شرح نهج البلاغه جلد ۳ صفحه ۲۷۰ ذکر کرده است) جریان خوابیدن على ع در بستر پیغمبر ص به تواتر ثابت شده و غیر از کسانى که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز آن را انکار نمى کنند در جلد دوم” الغدیر” ذیل آیه مورد بحث (صفحه ۴۸ به بعد) مى نویسد:” غزالى” در کتاب” احیاء العلوم” جلد سوم صفحه ۲۳۸ و” گنجى” در کتاب” کفایة الطالب” صفحه ۱۱۴ و” صفورى” در” نزهة المجالس” جلد دوم صفحه ۲۰۹ و ابن” صباغ مالکى” در کتاب” الفصول المهمة” صفحه ۳۳،” سبط ابن جوزى حنفى” در” تذکرة الخواص” صفحه ۲۱” شبلنجى” در” نور الأبصار” صفحه ۸۶ و احمد در” مسند” جلد یک صفحه ۳۴۸ و” تاریخ طبرى” جلد دوم صفحه ۹۹ تا ۱۰۱ و” ابن هشام” در” سیرة” جلد دوم صفحه ۲۹۱ و” حلبى” در” سیره” خود و” تاریخ یعقوبى” جلد دوم صفحه ۲۹ جریان” لیلة المبیت” را نقل کرده اند.
به نقل ازپایگاه شهر سوال مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آیه 207 سوره بقره معروف به «لیلة المبیت» مربوط به شبی است که مشرکین مکه قصد قتل پیامبر(ص) را داشتند ولی امام علی(ع) با جان فشانی، پا در این مهلکه گذارد و با خوابیدن در بستر پیامبر(ص)، جان ایشان را حفظ نموده و مقدمه هجرت را فراهم کرد. علاوه بر مفسران شیعه، مفسران برجسته اهل سنت نیز معتقدند این آیه در شأن امام على(ع) نازل شده است و ثعلبى، ابن صباغ مالکى، حاکم نیشابورى، احمد حنبل و دیگران احادیث مربوط به این واقعه را نقل کرده اند.
پاسخ تفصیلی: در آیه207 سوره«بقره» مى خوانیم: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ وَ اللهُ روفُ بِالْعِباد»؛ (بعضى از مردم [با ایمانو فداکار همچون على(علیه السلام) در «لیله المبیت» با خفتن در جایگاه پیغمبر(صلى اللهعلیه وآله)] جان خود را بخاطر خشنودى خدامى فروشند و خداوند نسبت به همه بندگان مهربان است). در شان نزول آیه«لیله المبیت» روایات زیادى در منابع معروف اسلامى آمده است از جمله:
1ـ مفسّر معروف اهل سنتثعلبى در تفسیرخودش در شان نزول این آیهچنین نقل مى کند: «پیامبر اکرم(صلى اللهعلیه وآله) هنگامى که تصمیم به هجرت به سوى مدینه گرفت على بن ابیطالب(علیه السلام) را در مکه، براى اداى دیون و امانت هایی که نزد او بود، گذارد و آن شب که به سوى غار حرکت مى کرد در حالى که مشرکین اطراف خانه او را گرفته بودند دستور داد که على(علیه السلام) در بستر او بخوابد و به او فرمود: پارچه سبز رنگى که من دارم به روى خود بینداز و در بستر من بخواب، انشاء اللههیچ امر ناگواری به تو نمى رسد. على(علیه السلام) این کار را انجام داد، در این موقع خداوند به جبرئیل و میکائیل وحى فرستاد که من در میان شما پیمان برادرى ایجاد کردم و عمر یکى را طولانى تر از دیگرى قرار دادم، کدام یک از شما دو نفر، زندگى دیگرى را بر خود مقدم مى شمرید [و عمر طولانى را براى دیگرى مى خواهید] هر یک از آن دو، حیات خویش را برگزیدند، در این هنگام خداوند به آنها وحى فرستاد چرا شما همانند على بن ابیطالب(علیه السلام) نبودید من میان او و محمد(صلى اللهعلیه وآله) برادرى برقرار ساختم و او در بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابید و جان او را بر جان خویش مقدم شمرد، به زمین فرود آیید و او را از دشمنانش حفظ کنید. آنها هر دو فرود آمدند جبرئیل بالاى سرش و میکائیل پایین پایش بود و جبرئیل صدا مى زد: آفرین آفرین! چه کسى همانند تو است اى على؟! خداوند متعال با تو نزد فرشتگان مباهات کرد. در این هنگام که پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) به سوى مدینه در حرکت بود این آیهدر شان على(علیه السلام) نازل شد: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ». این حدیثثعلبى را با همین تفصیل، غزالى در «احیاء العلوم» و گنجى در «کفایه الطالب» و ابن صباغ مالکى در «الفصول المهمّه» و سبط بن جوزى حنفى در «تذکره الخواص» و شبلنجى در «نور الابصار» نقل کرده اند.(1)
2ـ حاکمحسکانى در «شواهد التنزیل» از ابو سعید خدرى، همین مضمون را با تفاوت بسیار مختصرى، نقل مى کند.(2)
3ـ در همان کتاب «شواهد التنزیل» از ابن عباسنقل مى کند که على(علیه السلام) نخستین کسى بود که بعد از خدیجه(علیها السلام) به رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) ایمانآورد و لباس او را پوشید و در بستر او خوابید …(ولى در این نقل اشاره اى به آیهشریفه نمى کند).(3)
4ـ و نیز در همان کتاب از عبدالله بن سلیمان (و در نسخه اى از عبدالله بن عباس) همین معنى نقل شده که پیامبر(صلى اللهعلیه وآله)، در آن شب که به سوى غار مى رفت على(علیه السلام) را در بستر خود خواباند. ابوبکربه دنبال پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) رفت و قریشبه على(علیه السلام) نگاه مى کردند [و گمان مى کردند پیامبر است] هنگامى که صبح شد ناگهان نگاه کردند و دیدند على(علیه السلام) است گفتند: محمد(صلى اللهعلیه وآله) کجا است؟ فرمود: من آگاهى ندارم، گفتند: ما تعجب مى کردیم هنگامى که سنگ به سوى تو مى انداختیم پیچ و تاب مى خوردى و از یک پهلو به پهلوى دیگر مى شدى در حالى که وقتى به سوى محمد(صلى اللهعلیه وآله) سنگ مى انداختیم تکان نمى خورد! و این آیهدرباره این ماجرا نازل شده است: «وَ مِنَ النّاسَ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ».(4)
5ـ حاکمنیشابورى در کتاب معروف مستدرک الصّحیحین از ابن عباسچنین نقل مى کند که على(علیه السلام) جان خویش را به خدافروخت. لباس پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) را پوشید، سپس به جاى او خوابید … و در پایان این حدیثمى گوید: «هذا حَدیثْ صَحیحُ الاَسْنادِ وَ لَمْ یُخْرجاهُ»؛ (این حدیثمعتبرى است، هر چند بخارى و مسلم در کتاب خود آن را نیاورده اند).(5)
6ـ در همان کتاب از حکیم بن جبیر از على بن الحسین(علیهما السلام) نقل مى کند: «اِنَّ اَوَّلَ مَنْ شَرَى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ عَلِىُ بْنُ ابیطالِب»(6)؛ (نخستین کسى که جان خود را به بهاى خشنودى خدافروخت، على بن ابیطالب(علیه السلام) بود). سپس مى افزاید: در آن هنگام که على(علیه السلام) مى خواست در بستر رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) بخوابد، این اشعار را زمزمه مى کرد:
«وَقَیْتُ بِنَفْسى خَیْرَ مَنْ وَطَئَ الْحَصَى *** وَ مَنْ طافَ بِالْبَیْتِ الْعَتِیْقِ وَ بِالْحِجْرِ
رَسُول اِلله خافَ اَنْ یَمْکُرو بِهِ *** فَنَجّاهُ ذُو الطَّولِ الاِله مِنْ الْمَکْرِ
وَ باتَ رَسُولُ اللهِ فى الْغار آمِناً *** مُوَقّىً و فى حِفْظِ الالِهِ وَ فى سَتْرِ
وَ بِتُّ ارائیهمْ وَ لَمْ یَتْهَمونَنى *** وَ قَدْ وَطَنْتُ نَفْسى عَلَى الْقَتْلِ وَالاَسْرِ».
(با جان خویش نگهدارى و پاسدارى از کسى کردم که بهترین انسانى بود که بر روى زمین گام نهاد، همان کس که به خانه کعبه و حجر طواف فرمود.
همان رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) که از مکر دشمنان بیمناک بود ـ و خداوندِ قادر او را از مکر [و نقشه هاى شوم آنها] رهایى بخشید.
و رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) در غار در امن و امان بود و در حفظ الهى و در پوشش قرار داشت.
و من مراقب آنها[دشمنان] بودم و آنها باور نمى داشتند که من به جاى پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابیده ام، در حالى که آماده براى کشته شدن و اسارت بودم).(7)
اشعار فوق که حکایت از نهایت ایثار و جانبازى و افتخار على(علیه السلام) به این امر مى کند در کتب دیگر نیز آمده است.
7ـ طبرى مورّخ معروف درباره مساله هجرت مى نویسد: على(علیه السلام) در بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابیده بود و دشمنان نظاره مى کردند و او را در بستر مى دیدند در حالى که پوشش پیامبر را به روى خود کشید و مى گفتند: به خدااین همان محمد(صلى اللهعلیه وآله) است! تا اینکه صبح شد و على(علیه السلام) از بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) برخاست! (طبرى این داستان را در کنار آیه«وَ اِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَذینَ کَفَروُا لِیُثْبِتُوکَ …» که آن هم مربوط به داستان هجرت است نقل کرده است).(8)
8ـ ابن اثیر در «اسد الغابه» در فضائل على(علیه السلام) نقل مى کند: «هنگامى که پیامبر اکرم(صلى اللهعلیه وآله) اراده هجرت فرمود، على(علیه السلام) را براى اداى دیون و رد امانت هایى که نزد او بود، در مکه گذارد و در آن شب از مکه به سوى غار رفت، در حالى که مشرکان خانه او را احاطه کرده بودند. دستور داد على(علیه السلام) در بستر او بخوابد و جامه او را بر روى خود بکشد». سپس داستان لیلة المبیتو وحى الهى را به جبرئیل و میکائیل نقل کرده و در پایان مى گوید: «سپس خداوند این آیهرا بر پیامبرش، در حالى که به سوى مدینه مى رفت، نازل کرد: «وَ مِنَ النّاسِ مِنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ».(9)
9ـ احمدحنبل یکى از ائمه چهارگانه معروف اهل سنتدر مسند خود [که از منابع مشهور است] از «ابن عباس» در تفسیر آیه«وَ اِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذینَ کَفَرُوا لِیُثْبِتُوکَ …»؛ ([به خاطر بیاور] هنگامى را که کافران نقشه مى کشیدند که تو را به زندان بیفکنند یا به قتل برسانند یا تبعید کنند آنها نقشه مى کشیدند و خداوند هم تدبیر مى کرد و خداوند بهترین مدبران است)، نقل مى کند که قریشدر مکه به مشاوره پرداختند، بعضى گفتند به هنگام صبح او را ببندید و به زندان بیفکنید (منظورشان پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) بود) و بعضى گفتند او را به قتل برسانید و بعضى گفتند او را تبعید کنید. خداوند متعال پیامبرش را از این ماجرا آگاه ساخت و در این هنگام على(علیه السلام) در بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابید … و پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) از مکه خارج شد.(10)
امام احمد، اشاره اى به آیه«وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ» نمى کند ولى از آیه«اِذْ یَمْکُرْ بِکَ الَّذینَ کَفَرُوا …» که آن هم در ماجراى لیلة المبیتوارد شده سخن مى گوید.
روایات منحصر به آنچه گفته شد نمى باشد و روایات فراوان دیگرى در منابع معروف در این زمینه نقل شده که براى اطلاع بیشتر مى توانید به کتاب هاى احقاق الحق(11)، شواهد التنزیل(12)، فضائل الخمسه(13)، الغدیر(14) و تفسیربرهان(15) مراجعه فرمائید.(16)
پی نوشت:
(1). الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، علامه عبد الحسین امینى، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، قم، چاپ اول، 1416 ق، ج 2، ص 85، (و من شعر حسان فی أمیر المؤمنین)؛ إحیاء علوم الدین، أبو حامد محمد بن محمد الغزالی، دار المعرفة، بیروت، بی تا، ج 3، ص 258؛ کفایة الطالب فی مناقب على بن أبى طالب ، الحافظ أبو عبدالله محمّد بن یوسف القَرشیّ الگنجیّ الشافعیّ، دار إحیاء تراث أهل البیت(علیهم السلام) ، تهران، چاپ دوم، 1404 ق. 1362 ش، ص 239، (الباب الثانی و الستون فى تخصیص على(علیه السلام) بمائة منقبة دون سائر الصحابة)؛ الفصول المهمة فی معرفة الأئمة(علیهم السلام )، ابن صباغ مالکى ، دار الحدیث ، قم، چاپ: اوّل ، 1422 ق، ج 1، ص 290، (فصل فی ذکر شی ء من شجاعته)؛ تذکرة الخواص ، سبط بن جوزى ، منشورات الشریف الرضى ، قم، چاپ اوّل ، 1418 ق، ص 41، (حدیث لیلة الهجرة)؛ نور الأبصار فی مناقب آل بیت النبی المختار(صلى الله علیه و آله و سلم) ، مؤمن بن حسن شبلنجى ، رضى ، قم ، بی تا، ص 175، (فصل فی ذکر شی ء من شجاعته رضی الله عنه) نقل کرده اند.
(2). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانى، عبید الله بن احمد، تحقیق: محمد باقر محمودى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1411ق، ج 1، ص 123، [سوره بقره، آیه 207].
(3). همان، ص 125، [سوره بقره، آیه 207].
(4). همان، ص 127 و 128، [سوره بقره، آیه 207].
(5). المستدرک على الصحیحین، أبو عبدالله محمد بن عبدالله الحاکم النیسابوری، تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1411 ق. 1990م، ج 3، ص 5.
(6). همان.
(7). همان.
(8). سوره انفال، آیه 30؛ تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ طبری)، أبو جعفر محمد بن جریر الطبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، دار التراث، بیروت، چاپ دوم، 1387ق. 1967م، ج 2، ص 373، (ذکر الخبر عما کان من امر نبى الله(صلی الله علیه و آله) عند ابتداء الله تعالى ذکره ایاه بإکرامه بإرسال جبریل (علیه السلام) الیه بوحیه).
(9). أسد الغابة فى معرفة الصحابة، عز الدین بن الأثیر أبو الحسن على بن محمد الجزرى، بیروت، دارالفکر، 1409ق. 1989م، ج 3، ص 600، (فضائله رضى الله عنه).
(10). مسند أحمد بن حنبل، أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشیبانی، المحقق: السید أبو المعاطی النوری، عالم الکتب، بیروت، چاپ اول، 1419ق. 1998 م، ج 1، ص 348.
(11). احقاق الحق و ازهاق الباطل، قاضى نور الله شوشترى، مکتبه آیت الله المرعشى، قم، چاپ اول، 1409، ج 3، ص 23 تا 45، (قال المصنف رفع الله درجته)؛ ج 6، ص 479 تا781، القسم الثانی ما رواه جماعة من أعلام القوم، ج 8، ص 334 تا 448، (منام علی(علیه السلام) على فراش النبی(صلى الله علیه و اله) لیلة الهجرة حین اتفقت طوائف قریش على قتله فی فراشه)؛ ج 14، ص 116 تا 130، (الآیة الخامسة قوله تعالى: و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله).
(12). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانى، عبید الله بن احمد، تحقیق: محمد باقر محمودى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1411 ق، ج 1، ص 123 تا 131، [سوره بقره، آیه 207].
(13). فضائل الخمسة من الصحاح الستة، سید مرتضى فیروزآبادى ، اسلامیة، تهران، چاپ دوم ، 1392 ، ج 2، ص 309 تا 315، (باب فی مبیت علی(علیه السلام) على فراش النبی(صلى الله علیه و آله و سلم)).
(14). الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، علامه عبد الحسین امینى، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، قم، چاپ اول، 1416 ق، ج 2، ص 85 به بعد، (و من شعر حسان فی أمیر المؤمنین(علیه السلام)).
(15). البرهان فى تفسیر القرآن، بحرانى، سید هاشم، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة، بنیاد بعثت، تهران، چاپ اول، 1416ق، ج 1، ص 441 تا 445، [سوره بقره، آیه 207].
(16). گردآوری از کتاب: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386، چاپ ششم، ج 9، ص 265.
برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی دفترحضرت آیت‌الله مکارم شیرازی
هنگامى که جبرئیل بالاى سر و میکائیل پایین پاى على ع نشسته بودند جبرئیل مى گفت:” به به آفرین بر تو اى على! خداوند بواسطه تو بر فرشتگان مباهات مى کند”.
در این هنگام آیه فوق نازل گردید و به همین دلیل آن شب تاریخى به نام” لیلة المبیت” نامیده شده است.
” ابن عباس” مى گوید این آیه هنگامى که پیغمبر از مشرکان کناره گرفته بود و با ابو بکر به سوى غار مى رفت در باره على ع که در بستر پیغمبر خوابیده بود نازل شد.
” ابو جعفر اسکافى” مى گوید: (همانطور که” ابن ابى الحدید” در شرح نهج البلاغه جلد ۳ صفحه ۲۷۰ ذکر کرده است) جریان خوابیدن على ع در بستر پیغمبر ص به تواتر ثابت شده و غیر از کسانى که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز آن را انکار نمى کنند در جلد دوم” الغدیر” ذیل آیه مورد بحث (صفحه ۴۸ به بعد) مى نویسد:” غزالى” در کتاب” احیاء العلوم” جلد سوم صفحه ۲۳۸ و” گنجى” در کتاب” کفایة الطالب” صفحه ۱۱۴ و” صفورى” در” نزهة المجالس” جلد دوم صفحه ۲۰۹ و ابن” صباغ مالکى” در کتاب” الفصول المهمة” صفحه ۳۳،” سبط ابن جوزى حنفى” در” تذکرة الخواص” صفحه ۲۱” شبلنجى” در” نور الأبصار” صفحه ۸۶ و احمد در” مسند” جلد یک صفحه ۳۴۸ و” تاریخ طبرى” جلد دوم صفحه ۹۹ تا ۱۰۱ و” ابن هشام” در” سیرة” جلد دوم صفحه ۲۹۱ و” حلبى” در” سیره” خود و” تاریخ یعقوبى” جلد دوم صفحه ۲۹ جریان” لیلة المبیت” را نقل کرده اند.
به نقل ازپایگاه شهر سوال مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آیه 207 سوره بقره معروف به «لیلة المبیت» مربوط به شبی است که مشرکین مکه قصد قتل پیامبر(ص) را داشتند ولی امام علی(ع) با جان فشانی، پا در این مهلکه گذارد و با خوابیدن در بستر پیامبر(ص)، جان ایشان را حفظ نموده و مقدمه هجرت را فراهم کرد. علاوه بر مفسران شیعه، مفسران برجسته اهل سنت نیز معتقدند این آیه در شأن امام على(ع) نازل شده است و ثعلبى، ابن صباغ مالکى، حاکم نیشابورى، احمد حنبل و دیگران احادیث مربوط به این واقعه را نقل کرده اند.
پاسخ تفصیلی: در آیه207 سوره«بقره» مى خوانیم: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ وَ اللهُ روفُ بِالْعِباد»؛ (بعضى از مردم [با ایمانو فداکار همچون على(علیه السلام) در «لیله المبیت» با خفتن در جایگاه پیغمبر(صلى اللهعلیه وآله)] جان خود را بخاطر خشنودى خدامى فروشند و خداوند نسبت به همه بندگان مهربان است). در شان نزول آیه«لیله المبیت» روایات زیادى در منابع معروف اسلامى آمده است از جمله:
1ـ مفسّر معروف اهل سنتثعلبى در تفسیرخودش در شان نزول این آیهچنین نقل مى کند: «پیامبر اکرم(صلى اللهعلیه وآله) هنگامى که تصمیم به هجرت به سوى مدینه گرفت على بن ابیطالب(علیه السلام) را در مکه، براى اداى دیون و امانت هایی که نزد او بود، گذارد و آن شب که به سوى غار حرکت مى کرد در حالى که مشرکین اطراف خانه او را گرفته بودند دستور داد که على(علیه السلام) در بستر او بخوابد و به او فرمود: پارچه سبز رنگى که من دارم به روى خود بینداز و در بستر من بخواب، انشاء اللههیچ امر ناگواری به تو نمى رسد. على(علیه السلام) این کار را انجام داد، در این موقع خداوند به جبرئیل و میکائیل وحى فرستاد که من در میان شما پیمان برادرى ایجاد کردم و عمر یکى را طولانى تر از دیگرى قرار دادم، کدام یک از شما دو نفر، زندگى دیگرى را بر خود مقدم مى شمرید [و عمر طولانى را براى دیگرى مى خواهید] هر یک از آن دو، حیات خویش را برگزیدند، در این هنگام خداوند به آنها وحى فرستاد چرا شما همانند على بن ابیطالب(علیه السلام) نبودید من میان او و محمد(صلى اللهعلیه وآله) برادرى برقرار ساختم و او در بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابید و جان او را بر جان خویش مقدم شمرد، به زمین فرود آیید و او را از دشمنانش حفظ کنید. آنها هر دو فرود آمدند جبرئیل بالاى سرش و میکائیل پایین پایش بود و جبرئیل صدا مى زد: آفرین آفرین! چه کسى همانند تو است اى على؟! خداوند متعال با تو نزد فرشتگان مباهات کرد. در این هنگام که پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) به سوى مدینه در حرکت بود این آیهدر شان على(علیه السلام) نازل شد: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ». این حدیثثعلبى را با همین تفصیل، غزالى در «احیاء العلوم» و گنجى در «کفایه الطالب» و ابن صباغ مالکى در «الفصول المهمّه» و سبط بن جوزى حنفى در «تذکره الخواص» و شبلنجى در «نور الابصار» نقل کرده اند.(1)
2ـ حاکمحسکانى در «شواهد التنزیل» از ابو سعید خدرى، همین مضمون را با تفاوت بسیار مختصرى، نقل مى کند.(2)
3ـ در همان کتاب «شواهد التنزیل» از ابن عباسنقل مى کند که على(علیه السلام) نخستین کسى بود که بعد از خدیجه(علیها السلام) به رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) ایمانآورد و لباس او را پوشید و در بستر او خوابید …(ولى در این نقل اشاره اى به آیهشریفه نمى کند).(3)
4ـ و نیز در همان کتاب از عبدالله بن سلیمان (و در نسخه اى از عبدالله بن عباس) همین معنى نقل شده که پیامبر(صلى اللهعلیه وآله)، در آن شب که به سوى غار مى رفت على(علیه السلام) را در بستر خود خواباند. ابوبکربه دنبال پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) رفت و قریشبه على(علیه السلام) نگاه مى کردند [و گمان مى کردند پیامبر است] هنگامى که صبح شد ناگهان نگاه کردند و دیدند على(علیه السلام) است گفتند: محمد(صلى اللهعلیه وآله) کجا است؟ فرمود: من آگاهى ندارم، گفتند: ما تعجب مى کردیم هنگامى که سنگ به سوى تو مى انداختیم پیچ و تاب مى خوردى و از یک پهلو به پهلوى دیگر مى شدى در حالى که وقتى به سوى محمد(صلى اللهعلیه وآله) سنگ مى انداختیم تکان نمى خورد! و این آیهدرباره این ماجرا نازل شده است: «وَ مِنَ النّاسَ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ».(4)
5ـ حاکمنیشابورى در کتاب معروف مستدرک الصّحیحین از ابن عباسچنین نقل مى کند که على(علیه السلام) جان خویش را به خدافروخت. لباس پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) را پوشید، سپس به جاى او خوابید … و در پایان این حدیثمى گوید: «هذا حَدیثْ صَحیحُ الاَسْنادِ وَ لَمْ یُخْرجاهُ»؛ (این حدیثمعتبرى است، هر چند بخارى و مسلم در کتاب خود آن را نیاورده اند).(5)
6ـ در همان کتاب از حکیم بن جبیر از على بن الحسین(علیهما السلام) نقل مى کند: «اِنَّ اَوَّلَ مَنْ شَرَى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ عَلِىُ بْنُ ابیطالِب»(6)؛ (نخستین کسى که جان خود را به بهاى خشنودى خدافروخت، على بن ابیطالب(علیه السلام) بود). سپس مى افزاید: در آن هنگام که على(علیه السلام) مى خواست در بستر رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) بخوابد، این اشعار را زمزمه مى کرد:
«وَقَیْتُ بِنَفْسى خَیْرَ مَنْ وَطَئَ الْحَصَى *** وَ مَنْ طافَ بِالْبَیْتِ الْعَتِیْقِ وَ بِالْحِجْرِ
رَسُول اِلله خافَ اَنْ یَمْکُرو بِهِ *** فَنَجّاهُ ذُو الطَّولِ الاِله مِنْ الْمَکْرِ
وَ باتَ رَسُولُ اللهِ فى الْغار آمِناً *** مُوَقّىً و فى حِفْظِ الالِهِ وَ فى سَتْرِ
وَ بِتُّ ارائیهمْ وَ لَمْ یَتْهَمونَنى *** وَ قَدْ وَطَنْتُ نَفْسى عَلَى الْقَتْلِ وَالاَسْرِ».
(با جان خویش نگهدارى و پاسدارى از کسى کردم که بهترین انسانى بود که بر روى زمین گام نهاد، همان کس که به خانه کعبه و حجر طواف فرمود.
همان رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) که از مکر دشمنان بیمناک بود ـ و خداوندِ قادر او را از مکر [و نقشه هاى شوم آنها] رهایى بخشید.
و رسول خدا(صلى اللهعلیه وآله) در غار در امن و امان بود و در حفظ الهى و در پوشش قرار داشت.
و من مراقب آنها[دشمنان] بودم و آنها باور نمى داشتند که من به جاى پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابیده ام، در حالى که آماده براى کشته شدن و اسارت بودم).(7)
اشعار فوق که حکایت از نهایت ایثار و جانبازى و افتخار على(علیه السلام) به این امر مى کند در کتب دیگر نیز آمده است.
7ـ طبرى مورّخ معروف درباره مساله هجرت مى نویسد: على(علیه السلام) در بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابیده بود و دشمنان نظاره مى کردند و او را در بستر مى دیدند در حالى که پوشش پیامبر را به روى خود کشید و مى گفتند: به خدااین همان محمد(صلى اللهعلیه وآله) است! تا اینکه صبح شد و على(علیه السلام) از بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) برخاست! (طبرى این داستان را در کنار آیه«وَ اِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَذینَ کَفَروُا لِیُثْبِتُوکَ …» که آن هم مربوط به داستان هجرت است نقل کرده است).(8)
8ـ ابن اثیر در «اسد الغابه» در فضائل على(علیه السلام) نقل مى کند: «هنگامى که پیامبر اکرم(صلى اللهعلیه وآله) اراده هجرت فرمود، على(علیه السلام) را براى اداى دیون و رد امانت هایى که نزد او بود، در مکه گذارد و در آن شب از مکه به سوى غار رفت، در حالى که مشرکان خانه او را احاطه کرده بودند. دستور داد على(علیه السلام) در بستر او بخوابد و جامه او را بر روى خود بکشد». سپس داستان لیلة المبیتو وحى الهى را به جبرئیل و میکائیل نقل کرده و در پایان مى گوید: «سپس خداوند این آیهرا بر پیامبرش، در حالى که به سوى مدینه مى رفت، نازل کرد: «وَ مِنَ النّاسِ مِنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاهِ اللهِ».(9)
9ـ احمدحنبل یکى از ائمه چهارگانه معروف اهل سنتدر مسند خود [که از منابع مشهور است] از «ابن عباس» در تفسیر آیه«وَ اِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذینَ کَفَرُوا لِیُثْبِتُوکَ …»؛ ([به خاطر بیاور] هنگامى را که کافران نقشه مى کشیدند که تو را به زندان بیفکنند یا به قتل برسانند یا تبعید کنند آنها نقشه مى کشیدند و خداوند هم تدبیر مى کرد و خداوند بهترین مدبران است)، نقل مى کند که قریشدر مکه به مشاوره پرداختند، بعضى گفتند به هنگام صبح او را ببندید و به زندان بیفکنید (منظورشان پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) بود) و بعضى گفتند او را به قتل برسانید و بعضى گفتند او را تبعید کنید. خداوند متعال پیامبرش را از این ماجرا آگاه ساخت و در این هنگام على(علیه السلام) در بستر پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) خوابید … و پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) از مکه خارج شد.(10)
امام احمد، اشاره اى به آیه«وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ» نمى کند ولى از آیه«اِذْ یَمْکُرْ بِکَ الَّذینَ کَفَرُوا …» که آن هم در ماجراى لیلة المبیتوارد شده سخن مى گوید.
روایات منحصر به آنچه گفته شد نمى باشد و روایات فراوان دیگرى در منابع معروف در این زمینه نقل شده که براى اطلاع بیشتر مى توانید به کتاب هاى احقاق الحق(11)، شواهد التنزیل(12)، فضائل الخمسه(13)، الغدیر(14) و تفسیربرهان(15) مراجعه فرمائید.(16)
پی نوشت:
(1). الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، علامه عبد الحسین امینى، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، قم، چاپ اول، 1416 ق، ج 2، ص 85، (و من شعر حسان فی أمیر المؤمنین)؛ إحیاء علوم الدین، أبو حامد محمد بن محمد الغزالی، دار المعرفة، بیروت، بی تا، ج 3، ص 258؛ کفایة الطالب فی مناقب على بن أبى طالب ، الحافظ أبو عبدالله محمّد بن یوسف القَرشیّ الگنجیّ الشافعیّ، دار إحیاء تراث أهل البیت(علیهم السلام) ، تهران، چاپ دوم، 1404 ق. 1362 ش، ص 239، (الباب الثانی و الستون فى تخصیص على(علیه السلام) بمائة منقبة دون سائر الصحابة)؛ الفصول المهمة فی معرفة الأئمة(علیهم السلام )، ابن صباغ مالکى ، دار الحدیث ، قم، چاپ: اوّل ، 1422 ق، ج 1، ص 290، (فصل فی ذکر شی ء من شجاعته)؛ تذکرة الخواص ، سبط بن جوزى ، منشورات الشریف الرضى ، قم، چاپ اوّل ، 1418 ق، ص 41، (حدیث لیلة الهجرة)؛ نور الأبصار فی مناقب آل بیت النبی المختار(صلى الله علیه و آله و سلم) ، مؤمن بن حسن شبلنجى ، رضى ، قم ، بی تا، ص 175، (فصل فی ذکر شی ء من شجاعته رضی الله عنه) نقل کرده اند.
(2). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانى، عبید الله بن احمد، تحقیق: محمد باقر محمودى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1411ق، ج 1، ص 123، [سوره بقره، آیه 207].
(3). همان، ص 125، [سوره بقره، آیه 207].
(4). همان، ص 127 و 128، [سوره بقره، آیه 207].
(5). المستدرک على الصحیحین، أبو عبدالله محمد بن عبدالله الحاکم النیسابوری، تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1411 ق. 1990م، ج 3، ص 5.
(6). همان.
(7). همان.
(8). سوره انفال، آیه 30؛ تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ طبری)، أبو جعفر محمد بن جریر الطبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، دار التراث، بیروت، چاپ دوم، 1387ق. 1967م، ج 2، ص 373، (ذکر الخبر عما کان من امر نبى الله(صلی الله علیه و آله) عند ابتداء الله تعالى ذکره ایاه بإکرامه بإرسال جبریل (علیه السلام) الیه بوحیه).
(9). أسد الغابة فى معرفة الصحابة، عز الدین بن الأثیر أبو الحسن على بن محمد الجزرى، بیروت، دارالفکر، 1409ق. 1989م، ج 3، ص 600، (فضائله رضى الله عنه).
(10). مسند أحمد بن حنبل، أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشیبانی، المحقق: السید أبو المعاطی النوری، عالم الکتب، بیروت، چاپ اول، 1419ق. 1998 م، ج 1، ص 348.
(11). احقاق الحق و ازهاق الباطل، قاضى نور الله شوشترى، مکتبه آیت الله المرعشى، قم، چاپ اول، 1409، ج 3، ص 23 تا 45، (قال المصنف رفع الله درجته)؛ ج 6، ص 479 تا781، القسم الثانی ما رواه جماعة من أعلام القوم، ج 8، ص 334 تا 448، (منام علی(علیه السلام) على فراش النبی(صلى الله علیه و اله) لیلة الهجرة حین اتفقت طوائف قریش على قتله فی فراشه)؛ ج 14، ص 116 تا 130، (الآیة الخامسة قوله تعالى: و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله).
(12). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانى، عبید الله بن احمد، تحقیق: محمد باقر محمودى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1411 ق، ج 1، ص 123 تا 131، [سوره بقره، آیه 207].
(13). فضائل الخمسة من الصحاح الستة، سید مرتضى فیروزآبادى ، اسلامیة، تهران، چاپ دوم ، 1392 ، ج 2، ص 309 تا 315، (باب فی مبیت علی(علیه السلام) على فراش النبی(صلى الله علیه و آله و سلم)).
(14). الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، علامه عبد الحسین امینى، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، قم، چاپ اول، 1416 ق، ج 2، ص 85 به بعد، (و من شعر حسان فی أمیر المؤمنین(علیه السلام)).
(15). البرهان فى تفسیر القرآن، بحرانى، سید هاشم، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة، بنیاد بعثت، تهران، چاپ اول، 1416ق، ج 1، ص 441 تا 445، [سوره بقره، آیه 207].
(16). گردآوری از کتاب: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386، چاپ ششم، ج 9، ص 265.
برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی دفترحضرت آیت‌الله مکارم شیرازی