تصمیم به ازدواج با خود شما است که باید با طی مراحل تصمیم گیری انجام دهید. کمکی که ما می توانیم در این زمینه انجام دهیم، بیان معیارهای انتخاب و مراحل تصمیم گیری است که در این زمینه مطالبی تقدیم می شود.

دختران و پسران میوه هاى باغ زندگى انسان هایند و دست آفرینش نوعى جاذبه و کشش درونى در آن ها به ودیعت نهاده است. اضطراب و ناآرامى آنان در این سنین از طریق ازدواج به سکون و آرامش تبدیل مى گردد و قرآن که راز آفریدن همسر را (لتسکنوا الیها) مى داند، بدین نکته اشاره دارد. البته ازدواج و زندگى مشترک وقتى ثمر بخش، سودمند و ماندگار است که عقربه روحیه ها، غرایز و طرز تفکر دو طرف، همسو و نزدیک باشد. در غیر این صورت، ریسمان وحدت و یگانگى به ضعف و سستى مى گراید و سرانجام گسسته مى شود. ما در زندگى خود شاهد پدیده هاى تلخ و درد آورى هستیم که دختران و پسران و خانواده هاشان را مى آزارد و کاخ زندگى مشترک زوجین را فرو مى پاشد. بى تردید محاسبات غلط، احساسات زودگذر، خیالات و توهمات بى اساس، عامل اصلى تحقق این پدیده ها به شمار مى آید. بنابراین، اگر در گزینش همسر، اصول صحیح رعایت شود، بخش عظیمى از ناگوارى ها و نابسامانى ها و مشکلات از میان مى رود و زندگى جوانان پربارتر و زیباتر مى شود.

اسلام درباره ازدواج و انتخاب همسر آن قدر قانون و مطلب و تاکید دارد که انسان در شگفتى فرو مى رود . استاد محمد تقى جعفرى (ره) مى فرمود: «برتراند راسل، فیلسوف مشهور اروپایى، به من نوشت: چرا اسلام این قدر به ازدواج بها داده و براى آن قانون وضع کرده است؟ در جواب نوشتم: مساله انسان است . با ازدواج مى خواهد انسان به وجود آید».

بنابراین، اگر اندیشه ازدواج با کسى در سر مى پرورانید، قبل از ابراز علاقه به وى، درباره معیارهاى ازدواج و شرایط همسر ایده آل شناخت کافى پیدا کنید. بدین منظور مى توانید از راهنمایى هاى افراد با تجربه و خبره و مشاوران مورد اعتمادتان کمک بگیرید.

باید سعى کنید، بر اساس اطلاعات دقیق، به شناخت کافى و صحیحى از فرد مورد نظر دست یابید و دقت را فراموش نکنید. مبادا عشق، چشم اندیشه تان را کور سازد و شما را از تحقیق کامل و همه جانبه درباره وى باز دارد.

چنانچه پس از بررسى ها و مشورت هاى لازم فرد مورد علاقه را فردى صالح و مناسب تشخیص دادید، بهترین راه آن است که به طور رسمى از شما خواستگارى کند. بنابراین باید از هرگونه ارتباط مستقیم و دور از نظارت بزرگ ترها جدا بپرهیزید.

در اینجا ملاک ها و معیارهای لازم و شایسته در امر ازدواج را مختصرا توضیح می دهیم. امید است بتوانید با مطالعه و دقت در آن یک انتخاب مناسب و شایسته ای داشته باشید. معیارها و ملاک هایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود دو نوع است :

الف . آنهایی که رکن و اساس اند و برای یک زندگی سعادتمندانه حتما لازم اند.

ب . آنهایی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی اند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد بستگی دارد.

ملاک های دسته اول عبارتند از:

1. تدین و دین دار بودن فرد. زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد انسان بی دین در حقیقت مرده ی متحرک است و کسی که پای بند به دین (که اصلی ترین مسأله زندگی است) نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پای بند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. انسان دیندار هرگز نمی تواند با همسر بی دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند.

2. اخلاق نیک داشتن. که منظور داشتن صفات و خلق و خوهای پسندیده در نظر عقل و شرع است . در واقع اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصل در ازدواج و انتخاب همسر است .

اگر بخواهیم نمونه هایی از اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می توان موارد زیر را ذکر کرد.

الف . خوش زبانی و بدزبانی. زبان ترجمان و بیانگر احوال درون است و زبان دریچه ای است از محتویات درون فرد؛ زبان انسان، آینده دل اوست

ب . بزرگواری و حسادت

ج . خوش خلقی و کج خلقی

د. حق پذیری و لجاجت

3. شرافت و اصالت خانوادگی. که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی توان گفت من می خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم . زیرا این فرد شاخه ای است از این خانواده و از ریشه های همان درخت خانواده تغذیه کرده است و صفات اخلاقی، روحی عقل و جسمی آن خانواده را از راه وراثت و محیط و عادات به این فرد منتقل کرده است .

4. عقل. در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می کند و باید زن و شوهر برای اداره ی زندگی و تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و کم عقل نهی فرموده اند.

5. تناسب ، همتایی و کفو همدیگر بودن. که از حساس ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد همتایی و تناسب از نظر و جنبه های مختلف مثل

الف . تدین و میزان پای بندی به دستورات شرع

ب . همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری

ج . همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی

د. کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی

ه. تناسب در زیبایی

و. تناسب سنی

ز. تناسب مالی و سطح اقتصادی و…

ملاک ها و معیار و مسائل دیگری که بیشتر مربوط به سلیقه و موقعیت افراد دارد. در دسته ی دوم قرار می گیرد و می توان از آن صرف نظر کرد. ولی برای اینکه بتوانید به یک تصمیم صحیح و عاقلانه ای برسید بهتر است با افراد مورد اعتماد خویش، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه مشورت کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی اتخاذ فرمایید.

اما اقدام برای شناسایی ملاک های فوق و اطلاع یافتن از وجود آنها در یک فرد از راه های زیر امکان پذیر است :

1- تحقیق و بررسی از خانواده و چگونگی روابط خانوادگی و فامیلی. چون هر فردی تحت تأثیر محیط خانواده به دنیا آمده و رشد کرده است و از آن فضای فرهنگی و اجتماعی تأثیر پذیر بوده و هست.

2- تحقیق و شناسایی دوستان و نزدیکان و رفقای صمیمی در محل زندگی و سکونت، محل درس و محل کار.

3- گفتگوی مستقیم (ولی تحت نظارت خانواده های دو طرف) با یکدیگر و اطلاع یافتن از نقطه نظرات همدیگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آینده می تواند در زندگی مشترک تان تأثیرگذار باشد و کسب اطلاع از میزان اهتمام وی نسبت به ملاک ها و معیارهای معرفی شده.

در پایان توصیه می شود جهت اطلاعات بیشتر و دقیق تر و تصمیم گیری واقع بینانه تر برای مهمترین تصمیم دوران زندگی و نقطه عطف عمر خود بهتر است در این زمینه هم تفکر بیشتری داشته باشید و هم با خانواده محترمتان به گفتگو و مشورت بپردازید و هم از نظرات مشورتی افراد با تجربه استفاده نمایند و کتاب های معرفی شده را نیز مطالعه فرمایید :

– جوانان و انتخاب همسر، علی اکبر مظاهری، انتشارات پارسایان

– انتخاب همسر، آیت الله ابراهیم امینی، سازمان تبلیغات اسلامی

– تشکیل خانواده از سری آموزش خانواده، جمعی از مؤلفان، انجمن اولیاء مربیان

نویسنده : علی زینتی