ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
پرسشگر گرامی ،
الف ) معیار و ملاک خوبی و بدی
بحث از خوب و بد ، و ملاک خوبی و بدی امور ، دامنه ی بسیار دراز در فلسفه ی مطلق و فلسفه ی اخلاق دارد و نظرات بسیار متنوّعی درباره آن داده شده که در این مجال نمی توان وارد تفصیل آن مطالب شد. چرا که این بحث خود رشته ای مستقلّ و دامنه دار می باشد که باید از راه تحصیل یا مطالعه ی گسترده با آن آشنا گردید. لذا در اینجا تنها به بیان اجمالی نظرات بسنده می شود. و در آخر نظر مقبول خود را با اندکی شرح خدمت شما عرضه می داریم.
۱ـ برخی گفته اند: ملاک خوبی محبّت است. یعنی محبّت و عشق ذاتاً خوب است و هر چه در این راستا باشد خوب تلقّی می شود و خلاف آن بدی است. لذا کار خوب نیز آن است که از عشق و محبّت به دیگری سرچشمه بگیرد.
۲ـ برخی دیگر گفته اند: آنچه ذاتاً خوب است لذّت می باشد. لذا هر چه لذّتبخش است و در مسیر لذّت قرار دارد خوب و خلاف آن بد است. خود اینها نیز دو گروهند؛ برخی منظورشان لذّت مادّی است ولی برخی دیگر لذّت معنوی را ملاک دانسته اند.
۳ـ عدّه ای نیز گفته اند: نفع جامعه ملاک خوبی است. یعنی چیزی و هر کاری که به نفع جامعه یا اکثریّت باشد خوب ، و خلاف آن بد می باشد.
۴ـ گروه دیگری گفته اند ملاک خوبی امر و نهی خداست. یعنی هیچ چیزی ذاتاً خوب یا بد نیست بلکه هر چه خدا امر به آن کند خوب و هر چه او از آن نهی نماید بد است.
۵ ـ گروهی نیز تقرّب به خدا را ملاک خوبی و بدی دانسته و گفته اند: خدا ذاتاً خوب است و هر چه انسان را به خدا نزدیکتر نماید خوب می باشد و هر چه انسان را از خدا دور کند بد می باشد.
۶ـ افرادی نیز گفته اند: ملاک خوبی و بدی امر و نهی وجدان و سرشت درونی آدمی است. یعنی هر آنچه را سرشت انسانی به آن امر نماید خوب و هر چه را نهی نماید بد می باشد.
۷ـ بعضی نیز ملاک خوبی و بدی را امر و نهی عقل دانسته و گفته اند: هر آنچه را عقل بپسندد خوب است و هر آنچه را نپسندد بد می باشد. به عبارتی عقل ذاتاً خوب است و آنچه موافق با آن باشد نیز خوب خواهد بود.
۸ ـ عدّه ای نیز پسند شخصی را ملاک خوبی و بدی دانسته و گفته اند: آنچه درباره ی خود دوست داری خوب است ، و آنچه درباره ی خود دوست نداری بد است. مثلاً عدل خوب است چون دوست داری در مورد تو با عدالت رفتار شود ولی ظلم بد است چون آن را در مورد خود نمی پسندی.
۹ـ همچنین گفته شده خوبی آن چیزی است که با روح آدمی هماهنگ بوده موجب زیبایی روحی شود و بدی آن است که هماهنگی و زیبایی و اعتدال روحی انسان را مختلّ نماید.
۱۰ ـ برخی اندیشمندان نیز گفته اند ، خوب و مقدّس بالذّات خداست و فطرت توحیدی و حسّ تقدیسی که در انسان وجود دارد او را به سمت آن منشاء خوبی می کشاند. لذا هر چه موافق با این گرایش درونی و فطری باشد خوب و مقدّس است و خلاف آن بد و نامقدّس.
ب ) دلیل انجام بعضی از کارهای ناهنجار
دلیل بعضی از رفتارها ، عادت و تربیت خانوادگی است ، اینکه بعضی ها در جمع چنین کارهایی را انجام میدهند این است که در محیط خانواه یا دوستان چنین رفتاری را انجام داده و کسی به آنها تذکر نداده که چنین رفتاری در جمع خوب نیست یا حتی خود افراد که در چنین محیطهایی هستند این رفتارها را انجام داده و با توجیه این که «تَسْقُطُ الْآدَابُ ُُِِّ بَیْنَ الْأَحْبَابِ» رعایت آداب بین دوستان ساقط می‌شود (لازم نیست). که سند روایی درستی ندارد ، این گونه رفتار را انجام می دهند ، در نتیجه کمکم این رفتارها به صورت عادت برای آنها می شود .
الف ) معیار و ملاک خوبی و بدی
بحث از خوب و بد ، و ملاک خوبی و بدی امور ، دامنه ی بسیار دراز در فلسفه ی مطلق و فلسفه ی اخلاق دارد و نظرات بسیار متنوّعی درباره آن داده شده که در این مجال نمی توان وارد تفصیل آن مطالب شد. چرا که این بحث خود رشته ای مستقلّ و دامنه دار می باشد که باید از راه تحصیل یا مطالعه ی گسترده با آن آشنا گردید. لذا در اینجا تنها به بیان اجمالی نظرات بسنده می شود. و در آخر نظر مقبول خود را با اندکی شرح خدمت شما عرضه می داریم.
۱ـ برخی گفته اند: ملاک خوبی محبّت است. یعنی محبّت و عشق ذاتاً خوب است و هر چه در این راستا باشد خوب تلقّی می شود و خلاف آن بدی است. لذا کار خوب نیز آن است که از عشق و محبّت به دیگری سرچشمه بگیرد.
۲ـ برخی دیگر گفته اند: آنچه ذاتاً خوب است لذّت می باشد. لذا هر چه لذّتبخش است و در مسیر لذّت قرار دارد خوب و خلاف آن بد است. خود اینها نیز دو گروهند؛ برخی منظورشان لذّت مادّی است ولی برخی دیگر لذّت معنوی را ملاک دانسته اند.
۳ـ عدّه ای نیز گفته اند: نفع جامعه ملاک خوبی است. یعنی چیزی و هر کاری که به نفع جامعه یا اکثریّت باشد خوب ، و خلاف آن بد می باشد.
۴ـ گروه دیگری گفته اند ملاک خوبی امر و نهی خداست. یعنی هیچ چیزی ذاتاً خوب یا بد نیست بلکه هر چه خدا امر به آن کند خوب و هر چه او از آن نهی نماید بد است.
۵ ـ گروهی نیز تقرّب به خدا را ملاک خوبی و بدی دانسته و گفته اند: خدا ذاتاً خوب است و هر چه انسان را به خدا نزدیکتر نماید خوب می باشد و هر چه انسان را از خدا دور کند بد می باشد.
۶ـ افرادی نیز گفته اند: ملاک خوبی و بدی امر و نهی وجدان و سرشت درونی آدمی است. یعنی هر آنچه را سرشت انسانی به آن امر نماید خوب و هر چه را نهی نماید بد می باشد.
۷ـ بعضی نیز ملاک خوبی و بدی را امر و نهی عقل دانسته و گفته اند: هر آنچه را عقل بپسندد خوب است و هر آنچه را نپسندد بد می باشد. به عبارتی عقل ذاتاً خوب است و آنچه موافق با آن باشد نیز خوب خواهد بود.
۸ ـ عدّه ای نیز پسند شخصی را ملاک خوبی و بدی دانسته و گفته اند: آنچه درباره ی خود دوست داری خوب است ، و آنچه درباره ی خود دوست نداری بد است. مثلاً عدل خوب است چون دوست داری در مورد تو با عدالت رفتار شود ولی ظلم بد است چون آن را در مورد خود نمی پسندی.
۹ـ همچنین گفته شده خوبی آن چیزی است که با روح آدمی هماهنگ بوده موجب زیبایی روحی شود و بدی آن است که هماهنگی و زیبایی و اعتدال روحی انسان را مختلّ نماید.
۱۰ ـ برخی اندیشمندان نیز گفته اند ، خوب و مقدّس بالذّات خداست و فطرت توحیدی و حسّ تقدیسی که در انسان وجود دارد او را به سمت آن منشاء خوبی می کشاند. لذا هر چه موافق با این گرایش درونی و فطری باشد خوب و مقدّس است و خلاف آن بد و نامقدّس.
ب ) دلیل انجام بعضی از کارهای ناهنجار
دلیل بعضی از رفتارها ، عادت و تربیت خانوادگی است ، اینکه بعضی ها در جمع چنین کارهایی را انجام میدهند این است که در محیط خانواه یا دوستان چنین رفتاری را انجام داده و کسی به آنها تذکر نداده که چنین رفتاری در جمع خوب نیست یا حتی خود افراد که در چنین محیطهایی هستند این رفتارها را انجام داده و با توجیه این که «تَسْقُطُ الْآدَابُ ُُِِّ بَیْنَ الْأَحْبَابِ» رعایت آداب بین دوستان ساقط می‌شود (لازم نیست). که سند روایی درستی ندارد ، این گونه رفتار را انجام می دهند ، در نتیجه کمکم این رفتارها به صورت عادت برای آنها می شود .
