واژه انس به معنای هم نشینی و هم دمی کردن، خو گرفتن و آرام یافتن، ارتباطی فراتر از یک رابطه‌ی معمولی، ارتباطی مستحکم که موجب تأثیرپذیری و تأثیرگذاری است، می‌باشد[ دهخدا، لغت نامه واژه انس ص242].با تعریفی این چنین، انس انسان به خصوص جوانان با قرآن معنای ژرف‌تری به خود می‌گیرد که هدفی والاتر برایش قابل تصور است، هدفی که دلیل نزول قرآن است. انس با قرآن یعنی هم نشینی مؤدبانه با قرآن، تفکر و تدبر در آیات آن، جهت درک و فهم و عمل به آن. و کمال انس با قرآن در اندیشه، گفتار و رفتار قرآنی تجلی می‌یابد، بدان صورت که شخص و به تبع آن جامعه به آرامشی معنوی دست یابند و از دغدغه هایی که گریبان‌گیر افراد یا جامعه‌هایی غیردینی است، می‌رهند.
بزرگان فرموده‌اند: راه انس با چیزی، ارتباط داشتن زیاد با آن است و این مطلب از نقطه نظر روانشناختی امری مسلم و غیر قابل انکار است. اگر غذایی در کام انسان ناخوشایند باشد، با چند بار خوردن، با ذائقه او هماهنگ می‌شود و عادت به شنیدن صدایی ناهنجار، از شدت آزار آن می‌کاهد به گونه که گاهی اوقات انسان متوجه آن نمی‌شود.
اگر انسان قرآن کریم را بشناسد و آن را سخن خداوند بداند در هر لحظه و ساعت با او به گفتگو می‌نشیند و بدون واسطه، با او سخن می‌گوید. اگر خداوند را به بزرگی و عظمت، لطف، رحمت و حکمت شناخته باشد و بداند که به فرمایش علیّ (ع)، خداوند بزرگ با آن صفات جلال و جمالش در قرآن و کلامش تجلّی و ظهور یافته است «فتجلّی لهم فی کتابه»[ دشتی، محمد، ترجمه نهج البلاغه، خطبه 147. ] آن گاه کلمه کلمه قرآن را نور، پاکی، حکمت، پند و هدایت می‌داند و هیچ لذتی در نزد او بالاتر از انس با قرآن که کلام محبوب و سخن خالق همه کمالات، زیبایی ها و خوبی ها است، نمی‌باشد.
البته برای داشتن انس با قرآن که محبت هم از لازمه‌های آن است، باید دارای برنامه منظم بود و به چندین امر توجه کامل داشت:
1. حداقل روزی ده آیه از قرآن کریم و یا یک صفحه از آن تلاوت گردد؛ بدین معنا که تلاوت قرآن در هیچ روزی ترک نشود. 2. تدبر در قرآن و آیات نورانی اش فراموش نگردد.
3. آداب ظاهری قرآن، مثل با وضو بودن و رو به قبله قرار گرفتن و حضور قلب داشتن در وقت تلاوت آن رعایت گردد.
4. مواظب گناهان بودن و تصمیم بر ترک و دوری از آن‌ها؛ چون قرآن کریم در سوره مبارکه واقعه در مورد اوصاف خود می‌فرماید: «انه لقرآن کریم فی کتاب مکنون لا یمسه الا المطهرون»؛ برای استفاده از قرآن باید از نظر اعتقادات، نیت و اعمال پاک و پاکیزه بود وگر نه بهره‌ای از قرآن که خود پاک است و کتاب پاکان است نخواهیم داشت.
5. در بین گناهان باید بیشتر متوجه گناهان زبان بود، چون قرآن از طریق زبان و دهان خوانده و تلاوت می‌شود پس باید به شدت از دروغ، غیبت، تهمت، آزار با زبان و سایر گناهان آن اجتناب کرد. 6. روح اسلام توحید است و قرآن کریم به خصوص بیانگر روش توحیدی اسلام برای زندگی و تکامل انسان است، اگر کسی بداند که سعادت او در زندگی توحیدی است و تنها کتابی که به او این نوع زندگی را می‌آموزد قرآن کریم است، سعی می‌کند با آن آشنا شود و انس بگیرد و طبعا این کتاب مقدس را که کلام توحیدی خدای متعال است، دوست خواهد داشت.
7. نباید فراموش کرد که در کنار قرآن کریم، موضوع ولایت بسیار اهمیت دارد. دین ما شامل دو محور اساسی یعنی توحید و ولایت معصوم است. منبع ولایت اهل بیت معصوم پیامبر(ص) هستند که محبت، مودت و تبعیت از آنان در کنار شناخت و عمل به قرآن قرار دارد و این دو به فرموده پیامبر خدا(ص) در حدیث ثقلین، هرگز از هم جدا شدنی نیستند. انسان با دو منبع توحید و ولایت به کمال نهایی و سعادت جاودان می‌رسد.