با عرض سلام خدمت پرسشگر محترم
ضمن تشکر از ارتباط جنابعالی با این مرکز، قبل از بیان مطالبی درمورد چگونگی نظارت بر معلمان در اموزش وپرورش درابتدا بگوییم که اهمیت معلم در اسلام، بیانگر نقش و کاربرد او در جامعه است. اگر نقش معلم حیاتی نبود اسلام تا این حد به او بها نمی‌داد. در اسلام معلم از چنان ارزش و جایگاهی برخوردار است که خداوند در نخستین آیات نازل شده بر پیامبر(ص)، خودش را معلم معرفی می‌کند: «بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت، بخوان! و پروردگارت کریم‌ترین است، همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی‌دانست. »(علق، ۱ـ۵). پیامبر(ص) در روایتی فرموده‌اند: «همانا خدا و فرشتگان، حتی مورچه در لانه‌اش و ماهیان در دریا بر کسی که نیکی‌ها را به مردم می‌آموزد، درود می‌فرستند». در روایتی دیگر فرموده‌اند: «خداوند به حضرت موسی وحی نمود: ای موسی نیکی را بیاموز و آن را به دیگران یاد بده، زیرا من قبر معلمان و متعلمان نیکی را نورانی می‌کنم تا احساس ترس نکنند». نیز از ایشان می‌خوانیم: «آیا می‌خواهید بهترین‌ها را به شما معرفی کنم؟ خدا بهترین بهترین‌هاست، و من بهترینِ فرزندان آدم و بهترینِ شما بعد از من کسی است که علم را بیاموزد و سپس آن را نشر دهد». هم‌چنین فرمودند: «علما وارث پیامبرانند، زیرا پیامبران دینار و درهمی به ارث نگذاشتند، ولی ارث آنها علم بود و هر که از آن برگرفت، بهره‌ی فراوانی برده است».
پرسشگر ارجمند،تعلیم و تزکیه نفس و آموزش فلسفه معانی زندگی به نسل های آینده از مهمترین وظایف معلمان است. در جامعه ای که علم و دانایی، محور توانمندی و توسعه جوامع بشری باشد ارتقای کیفی آموزش و تربیت نسلی با فرهنگ و خلاق امری ضروری است.توسعه کمی و کیفی آموزش، توسعه مشارکت آموزشی و تربیتی ، مذهبی و فرهنگی و خصوصا تعالی فرهنگ اسلامی و بهسازی منابع انسانی از مهمترین اولویت های کاری آموزش و پرورش ست.
آموزش و پرورش زمینه ساز رشد فکری ، اخلاقی ، فرهنگی و تربیتی انسان های یک جامعه پویا ست آموزش و پرورش، تنها راه کمال انسان به سوی سعادت و خوشبختی است. یکی از وظایف مهم نظام آموزش و پرورش کشور تربیت انسان های متعهد ومجرب در کشوراست.
ناگفته نماند که یکی از مولفه های مهم که مانع تربیت صحیح دانش آموزان در حوزه دین می شود، وجود مربیان و معلمان ناکارآمد است. در مکتب حیات بخش اسلام، نقش معلم در رفتار و تکوین شخصیت دانش آموزان، بسیار با اهمیت معرفی شده است؛ از این رو، اولین ویژگی ای که در دین، برای معلم و مربی آمده است، آغاز تربیت از خود معلم و مربی است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این زمینه می فرمایند: «خداوند مرا ادب آموخت» (پاینده، 1366، ص21).
دومین ویژگی و شرایط که دین برای معلم و مربی قایل شده، الگو بودن معلم برای دانش آموزان است؛ زیرا به میزان قابل توجهی، شخص تربیت پذیر، محتاج یک الگوی زنده و موفق است تا بتواند در عمل با مشاهده و مقایسه، نقاط ضعف خویش را دریابد.
سومین ویژگی مهمی که دین برای معلم و مربی تجویز نموده است که معلمان باید از کرامت و احترام شایسته برخوردار باشند، تا امکان تربیت دینی دانش آموزان فراهم شود؛ به طوری که امام صادق (علیه السّلام) می فرمایند: «به کسی که دانش را به او یاد می دهید، احترام بگذارید؛ و نیز، به کسی که دانش را از او فرا می گیرید، احترام بگذارید» (مجلسی، 1404، ج2، ص41).
از این رو، اخلاق شایسته معلمان دینی و اولیای امور تربیتی، اثر بسیار مطلوبی در ایجاد انگیزه و رغبت دانش آموزان به مسائل دینی دارد. طرح این مطلب از آن جهت حائز اهمیت است که معلم دینی با روح و روان دانش آموزان سروکار دارد. اعتقادات هر کسی عامل اصلی اخلاق و رفتار فردی و اجتماعی اوست؛ و معلم دینی، شخصیتی است که این اعتقادات را در ذهن دانش آموز شکل می دهد.
آگاهی از مسائل تربیتی، اساس انتخاب یک فرد برای حرفه معلمی است. معلم دینی که به منزله نماینده دین در کلاس حاضر می شود، با ذره بین دقیق دانش آموزان، مورد آزمایش قرار می گیرد؛ و به طور غیر مستقیم رفتار او به دین نسبت داده می شود.
آموزش و پرورش ما در بسیاری از موارد، کسانی را در سمت معلم دینی، به کار گماشته که به علت ناپختگی و رفتار نامناسب و نیز، عدم بینش و شناخت کافی از دین، موجبات یأس، افسردگی و نفرت دانش آموزان را نسبت به مسائل دینی فراهم آورده (محمدی، 1382، ص322-323).
پرسشگر گرامی، اداره نظارت و بازرسی اداره کل آموزش و پرورش نهاد وسازمانی ست که بر عملکرد مدیران ومربیان ومعلمان و… دراموزش وپرورش نظارت مینمایند. اصولا بازرسی را می توان به دو بخش تقسیم کرد بخش اول بازرسی از عملکرد کادر مدیریت و مسائل مالی و پرورشی و دفتری مدرسه و بخش دوم بازرسی و کنترل عملکرد کادر آموزشی و دبیران می باشد .
بازرسان کادر مدیریت مدرسه می بایست از ادارات آموزش و پرورش بوده و اشراف کامل بر مسائل مالی و اداری مدارس داشته باشند و بدون تعارف به انجام وظیفه خود بپردازند.
بازرسی از کار معلمان را نیز می توان به دو بخش تقسیم کرد بخش اول کنترل دفتر نمره و امتحاناتی که او برگزار کرده و حضور غیاب دانش آموزان و این قبیل مسائل که چندان پیچیده نیست .اما بخش دوم بازرسی و ارزیابی از نحوه تدریس و تعامل معلم با دانش آموزان است
شاخص های نظارت و بازرسی وزارت آموزش و پرورش
شاخص های نظارت و بازرسی جهت سنجش عملکرد ها در سطوح مختلف دستگاه با استاندارهای یکنواخت طراحی شده است.
شاخص های نظارت و بازرسی استانی
شاخص های نظارت و بازرسی مناطق
شاخص های نظارت و بازرسی مدارس
شاخص های نظارت توسط معلمین راهنما
شاخص های نظارت و بازرسی توسط معلمین راهنما جهت سنجش عملکرد ها مدارس و مراکز آموزشی
اطلاعات بیشتر:
http://mbm.medu.gov.ir/portal/home.php?ocode=1000000814