هفت تصویر تاریخی از لحظۀ اعدام

فرارو- دیدن لحظۀ مرگ یک انسان اصلا تجربۀ خوشایندی نیست، بخصوص که شکلی خشونت‌بار و قهرآمیز داشته باشد. پس چرا باید عکسی که لحظۀ اعدام را ثبت کرده است چیز دیدنی و قابل توجهی باشد؟ چرا بعضی از این‌گونه عکس‌ها در طول زمان شهرت زیادی پیدا کرده‌اند و بار‌ها و بار‌ها در رسانه‌های مختلف منتشر شده‌اند؟

 

به گزارش فرارو؛ دلایل زیادی وجود دارد که باعث شده‌اند بعضی از عکس‌های مربوط به لحظۀ اعدام، به آثاری مهم و قابل توجه تبدیل شوند. بعضی از این عکس‌ها در واقع تصویری روشن از آغاز یا پایان یک دوران مهم تاریخی را ارائه می‌کنند؛ زیرا گاهی وقت‌ها اعدام یک فرد دقیقا به معنی پایان دوران خاصی از زندگی یک ملت بوده است. بعضی از عکس‌ها هم عمق تاریکی و خشونتی را که در یک دورۀ خاص برقرار بوده است به تصویر می‌کشند و به مخاطب یادآوری می‌کنند که انسان می‌تواند به چه موجود بی‌رحم و خطرناکی تبدیل بشود.

 

گاهی عکس‌ها به خاطر اینکه شیوۀ خاصی از اعدام را ثبت کرده‌اند مورد توجه قرار می‌گیرند؛ این شیوۀ خاص می‌تواند مربوط به ابزار اعدام یا مکان و زمان آن باشد. بعضی وقت‌ها هم خاص بودن عکس‌ها به خاطر این است که رفتار و حالت روحی خاصی را که فرد محکوم به اعدام داشته است به ما نشان می‌دهند. مرگ، رازآمیزترین و تاریک‌ترین اتفاقی است که برای یک انسان می‌افتد؛ اتفاقی که پایان همۀ اتفاقات این دنیا است. به همین خاطر بعضی وقت‌ها شیوۀ مواجهۀ یک فرد با مرگ خودش می‌تواند تصویری تاثیرگذار و ماندگار ایجاد کند.

 

در اینجا تعدادی از عکس‌های مشهور تاریخی مربوط به لحظۀ اعدام مربوط را خواهیم دید؛ عکس‌هایی که هر کدام به دلیلی ماندگار شده‌اند و دیدن آن‌ها علاوه بر اینکه اطلاعاتی تاریخی به ما می‌دهد، می‌تواند ذهن ما را به سمت تاملات عمیقی دربارۀ زندگی، مرگ و روابط انسانی بکشاند.

 

۱. لحظۀ اعدام نفوذی‌های آلمانی در جریان یکی از نبرد‌های جنگ جهانی دوم (سال ۱۹۴۴). (در اواخر جنگ جهانی، وقتی آلمان از هر طرف احساس خطر می‌کرد و نیرو‌های متفقین به مرز‌های این کشور نزدیک می‌شدند، آلمانی‌ها عملیات هوشمندانه‌ای را طراحی کردند که اگر با موفقیت پیش می‌رفت، علاوه بر سردرگم کردن دشمن، می‌توانست به تصرف چند پل ارتباطی میان نیرو‌های متفقین هم منجر شود. آن‌ها تعدادی سرباز را که به زبان انگلیسی مسلط بودند، با لباس نیرو‌های انگلیسی و آمریکایی و سوار بر ابزار و ادواتی که از متفقین به غنیمت گرفته بودند به سمت جبهۀ دشمن فرستادند تا بتوانند به خطوط آن‌ها نفوذ کنند.

 

در این تصویر سه نفر از همین نیرو‌های نفوذی را می‌بینیم که به خاطر این که نتوانستند در یک پست بازرسی رمز عبور درست را بگویند دستگیر شدند و به خاطر استفاده از پرچم و لباس نیرو‌های متفقین در دادگاه نظامی به اعدام محکوم شدند).

 

۲. اعدام با توپ در شهر شیراز (دوران قاجار). (اعدام با توپ در زمان قاجار یکی از روش‌هایی بود که در موارد خیلی خاص انجام می‌شد تا باعث عبرت دیگران شود. مثلا کسانی که اقدام به راهزنی یا شورش علیه حکومت می‌کردند ممکن بود به اعدام با توپ محکوم شوند. در این روش بدن فرد کاملا متلاشی می‌شد؛ به گفتۀ یکی از مستشرقان، بعد از شلیک توپ، دست‌های فرد اعدام شده تا چند ده متر دورتر پرتاب می‌شد. بعد از انقلاب مشروطه این روش اعدام کنار گذاشته شد).

 

۳. گردن زدن کماندوی استرالیایی توسط نظامیان ژاپنی. (لئونارد سیفلیت یکی از کماندو‌های ارتش استرالیا بود که در سال ۱۹۴۳ و در جریان جنگ جهانی دوم به پاپوآ گینۀ نو فرستاده شد تا یک ایستگاه دیدبانی ساحلی در آنجا بر پا کند. او توسط مردم محلی دستگیر و به ژاپنی‌ها تحویل داده شد. ژاپنی‌ها بعد از بازجویی، سیفلیت را با شمشیر گردن زدند. یاسونو چیکائو مامور اعدام سیفلیت بود. او بعد از جنگ دستگیر و به جرم جنایت جنگی محاکمه شد. او نهایتا به ده سال حبس محکوم شد و بعد از گذراندن دوران حبس به ژاپن بازگشت).

 

۴. اعدام توطئه‌کنندگان برای ترور آبراهام لینکلن. (در این تصاویر لحظات اعدام چهار نفر از همدستان جان ویلکس بوث را می‌بینیم. بوث یک بازیگر مشهور تئاتر بود که در جریان جنگ داخلی آمریکا طرفدار جنوبی‌های موافق با برده‌داری بود. بعد از پایان جنگ، بوث با کمک عده‌ای از همفکرانش نقشۀ ترور آبراهام لینکلن را در زمان تماشای تئاتر طراحی کرد و این نقشه را با موفقیت به انجام رساند. خود بوث بعد از ۱۲ روز تعقیب و گریز بالاخره در یک درگیری کشته شد و همدستانش نیز در دادگاه نظامی به اعدام محکوم شدند).

 

۵. لحظۀ اعدام رودولف هوس. (هوس یکی از افسران ارتش هیتلر بود که به مدت سه سال فرماندهی اردوگاه آشویتش را به عهده داشت. او در این مقام، نقش هدایت و اجرای کشتار چندصدهزار نفر از کسانی را به عهده داشت که به این اردوگاه فرستاده می‌شدند. بعد از جنگ و در سال ۱۹۴۷ هوس محاکمه و به اعدام محکوم شد. او در کنار اتاق‌های گاز اردوگاه آشویتس به دار آویخته شد).

 

۶. آخرین اعدام در ملاء عام با گیوتین. (یوجین وایدمن آخرین کسی بود که در ملاء عام با گیوتین اعدام شد. او به چندین مورد آدم‌ربایی و قتل محکوم شده بود و حکم اعدامش در ۱۷ ژوئن ۱۹۳۹ به اجرا درآمد).

 

۷. واکنش‌های متفاوت در لحظۀ اعدام. (این تصویر مربوط به واقعۀ معروف به «یکشنبۀ خونین» سال ۱۹۳۹ است. این حادثه در یکی از شهر‌های لهستان اتفاق افتاد که اقلیتی آلمانی در آن ساکن بودند. بعد از تنش‌هایی که میان آلمان و لهستان در آغازین روز‌های جنگ جهانی دوم اتفاق افتاده بود، لهستانی‌ها واکنش بسیار خشونت‌آمیزی نسبت به آلمانی‌های ساکن لهستان نشان دادند و تعداد زیادی از آن‌ها را قتل عام کردند؛ اتفاقی که به یکی از ابزار‌های تبلیغاتی هیتلر در مشروعیت بخشیدن به جنگ تبدیل شد.

 

آن چیزی که در این تصویر بیشتر به چشم می‌آید واکنش متفاوت افراد مختلف نسبت به مرگی است که تنها چند لحظه با آن‌ها فاصله دارد. وقتی به چهرۀ این شش نفر نگاه می‌کنیم احساسات و واکنش‌های کاملا متفاوتی را می‌بینیم؛ ترس، اضطراب، پذیرش، بی‌تفاوتی و حتی لبخند).