از ویژگی های آشکار قرآن آن است که «هم همه آن را می‌فهمند و هم همه آن را نمی‌فهمند» به همین جهت در حدیث آمده: «ظاهره انیق و باطنه عمیق؛ به‌راستی که قرآن ظاهرش زیبا و باطنش عمیق است»[ نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 18]. ظاهر آن زیبا و باطن آن ژرف است. همانند اقیانوس که همه از آن لذت می‌برند و برای همه قابل استفاده است برخی از نگاه به آن و برخی از شنا در ساحل و برخی با غواصی در آن هر کدام که توانمندی بالایی دارند، بیشتر بهره‌مند می‌شوند؛ اما باز هم بسیاری از زوایای ناپیدا و صدف های نهفته در آن وجود دارد که از دسترسی بسیاری به دور است. بنابر این قابل استفاده بودن قرآن برای همگان به معنای بی‌نیازی از تفسیر نیست به ویژه اگر کسی در مقام تحلیل و بررسی و استخراج احکام و قوانین باشد، به طور حتمی باید تسلط کافی بر معارف قرآن داشته باشد. همانند غواصی که می‌خواهد صدف‌هایی را استخراج کند نیاز به ابزار و توانمندی بیش‌تر از دیگران دارد.