متأسفانه گرانی ، تورم و ناکافی بودن دست مزدها ، وجود تبعیض و شکاف طبقاتی واقعیتی است که بخش هایی از مردم عزیز کشور را با مشکلات متعددی مواجه ساخته و مسئولین متعهد و دلسوز نظام ، قوه مجریه و مجلس تمامی تلاش خویش را برای حل این معضل به کار گرفته اند . همانگونه که مشاهده می نمایید جهت گیری و رویکرد اصلی دولت عدالت محوری ، زدودن تبعیض ، کاهش فاصله های طبقاتی ، کم کردن فاصله دستمزدها و سطح امکانات در میان بخشها و اقشار مختلف کشور است و در کنار برنامه های گسترده عمرانی که به صورت طبیعی در کنار رشد و توسعه اقتصادی خویش، در کوتاه مدت برخی آثار تورمی نیز به دنبال دارد ، تلاش می نمایند با اتخاذ سازوکارهای گوناگون تبعات منفی آن بر اقشار آسیب پذیر و دهک های پایین اقتصادی جامعه را به حداقل ممکن برسانند .
در این راستا بررسی اقدامات مراجع تقلید، در مقابل مشکلات اقتصادی و معضلات جامعه, این واقعیت را آشکار می سازد که این موضوع نیز همانند سایر مسائل مهم جامعه اسلامی همواره یکی از دغدغه های اصلی آنان بوده و به کرّات ـ به صورت مستقیم و غیرمستقیم ـ به مسئولان تذکّرات لازم را داده و نارضایتی خود را از وضعیت موجود اعلام کرده اند. به عنوان نمونه می توان برتأکید و اصرار اخیر آیتالله ناصر مکارم شیرازی (بهمن 86) بر مبارزه با تورم و گرانی اشاره نمود . این مرجع بزگوار تقلید تصریح می نماید:
«من بارها گفته ام مساله گرانی را که به آسانی نمی توان از کنار آن گذشت، دولت با کمک متفکران خارج از دولت، دانشگاهیان و متخصصین رفع کند… نهادهای بازاری و دانشگاهی و دولت بنشینند، دست به دست هم بدهند و برنامه ریزی کنند تا گرانی ها مهار شده و فشار بر مردم وارد نشود. …ما دیده ایم که در کشورهای دیگر با برنامه ریزی در این مساله موفق شده اند، دلیلی ندارد که ما موفق نشویم. گمان می کنم اگر همدلی باشد، مهار گرانی (و تورم) ممکن است. » وی با بیان اینکه « برای رفع مشکلات و گرانی در کشور کوشش هایی شده است»، تصریح می نماید:
« با همه تلاش هایی که برای رفع گرانی شده است، این مشکل هنوز به قوت خود باقی است ». این مرجع تقلید با توجه به رنج بسیاری از مردم به علت گرانی ها تاکید دارد: «ما بارها به صورت خصوصی و عمومی به مسوولان گفته ایم، اما برای حل مشکل گرانی باید مجلسی ها و دولتی ها دست به دست هم دهند…این امر باید با همکاری دانشمندان اقتصادی در دانشگاه و بیرون از دانشگاه پیگیری شود. » آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به اینکه « فشار اصلی گرانی ها بر دوش اقشار ضعیف است»، تصریح می نماید: « اقشار مرفه مشکلی ندارند و اگر بنزین لیتری دوهزار تومان هم به آنها ارائه شود، خم به ابرو نخواهند آورد.»(نگرانی مجدد آیت الله مکارم از گرانی ، روزنامه اعتماد ، 117/111/1386)
البته بحث گرانی ها برای اولین یا دومین بار نیست که از سوی مراجع عظام طرح می شود. سال گذشته در نیمه دوم اسفندماه زمانی که ریاست محترم جمهور به قم سفر کرده بود دو تن از مراجع تقلید – آیات عظام مکارم شیرازی و صافی گلپایگانی- از گرانی ها نزد رئیس جمهوری گلایه کرده و بر لزوم مبارزه با «تورم که دود آن، تنها به چشم قشرهای کم درآمد میرود و نیز مبارزه با مفاسد اخلاقی و مشکلات فرهنگی» تاکید و «اصرار» داشتند.
در این دیدار آیتالله مکارم شیرازی همچنین با اشاره به برخی تخلفات و اشتباهات مسئولین ناآگاه خواستار عذرخواهی شجاعانه دولت شده و تاکید کرده است:«در مسایل مملکتی، آن هم در کشوری به عظمت و گستردگی کشور ما، گاه اشتباهاتی رخ میدهد که باید با شجاعت عذرخواهی و جبران کرد و اگر تخلفی صورت گرفته، تعقیب شود و اگر وجود افراد ناآگاه سبب آن اشتباهات شده، برکنار شوند و افراد لایقی به جای آن بنشینند. » این مرجع تقلید در عین حال از ساده زیستی رییسجمهور تشکر کرده و ضمن استقبال از سفرهای استانی رییسجمهور اظهار امیدواری کرده است که «تمام برنامههای پیشبینی شده در این سفرها جامه عمل بپوشد».
در آن دیدار آیت الله صافی گلپایگانی نیز وضعیت اقشار آسیب پذیر جامعه را مورد اشاره قرار داده و به رئیس جمهور گوشزد کرده بود که «گرانی و مسائل اقتصادی فشار مضاعفی را بر مستضعفان و آبرومندان کم بضاعت تحمیل کرده است». و خواستار توجه دولت به اقشار محروم و کنترل گرانی و تورم شدهاند. آیت الله صافی در این دیدار با اشاره به «حضور همه جانبه مردم در تمام صحنهها و ابراز وفاداری به اسلام و حاکمیت اسلامی» خطاب به رئیس محترم جمهور گفته است:« این مردم وفادار، دین خود را به انقلاب و نظام، ادا کردهاند و لازم است دولت در زمینه آسایش،امنیت و رفاه اقتصادی آنان گامهای مؤثرتری بردارد. توجه داشته باشید که این مردم، عائله حضرت حجت ارواحنا فداه هستند و هر خدمتی به آنان، موجب خشنودی خاطر ایشان خواهد بود. » (انتقاد مراجع عظام از گرانی، گزارش آفتاب از توصیههای قم به احمدینژاد ، شنبه 19 اسفند 1385 )
بنابراین همانگونه که ملاحظه می نمائید مراجع عظام تقلید تا آنجا که احساس وظیفه کرده و انجام برخی اقدامات را در راستای بهبود معضلات و مشکلات جامعه مفید ارزیابی کنند، کوتاهی نکرده اند هر چند ما نیز منکر این مطلب نیستیم که نهاد «مرجعیت» با اتخاذ ساز و کارها و تدابیر مناسب تری، می تواند وظایف و کار ویژه های خود را به صورت بسیار مؤثرتری انجام دهد.
در این راستا بررسی اقدامات مراجع تقلید، در مقابل مشکلات اقتصادی و معضلات جامعه, این واقعیت را آشکار می سازد که این موضوع نیز همانند سایر مسائل مهم جامعه اسلامی همواره یکی از دغدغه های اصلی آنان بوده و به کرّات ـ به صورت مستقیم و غیرمستقیم ـ به مسئولان تذکّرات لازم را داده و نارضایتی خود را از وضعیت موجود اعلام کرده اند. به عنوان نمونه می توان برتأکید و اصرار اخیر آیتالله ناصر مکارم شیرازی (بهمن 86) بر مبارزه با تورم و گرانی اشاره نمود . این مرجع بزگوار تقلید تصریح می نماید:
«من بارها گفته ام مساله گرانی را که به آسانی نمی توان از کنار آن گذشت، دولت با کمک متفکران خارج از دولت، دانشگاهیان و متخصصین رفع کند… نهادهای بازاری و دانشگاهی و دولت بنشینند، دست به دست هم بدهند و برنامه ریزی کنند تا گرانی ها مهار شده و فشار بر مردم وارد نشود. …ما دیده ایم که در کشورهای دیگر با برنامه ریزی در این مساله موفق شده اند، دلیلی ندارد که ما موفق نشویم. گمان می کنم اگر همدلی باشد، مهار گرانی (و تورم) ممکن است. » وی با بیان اینکه « برای رفع مشکلات و گرانی در کشور کوشش هایی شده است»، تصریح می نماید:
« با همه تلاش هایی که برای رفع گرانی شده است، این مشکل هنوز به قوت خود باقی است ». این مرجع تقلید با توجه به رنج بسیاری از مردم به علت گرانی ها تاکید دارد: «ما بارها به صورت خصوصی و عمومی به مسوولان گفته ایم، اما برای حل مشکل گرانی باید مجلسی ها و دولتی ها دست به دست هم دهند…این امر باید با همکاری دانشمندان اقتصادی در دانشگاه و بیرون از دانشگاه پیگیری شود. » آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به اینکه « فشار اصلی گرانی ها بر دوش اقشار ضعیف است»، تصریح می نماید: « اقشار مرفه مشکلی ندارند و اگر بنزین لیتری دوهزار تومان هم به آنها ارائه شود، خم به ابرو نخواهند آورد.»(نگرانی مجدد آیت الله مکارم از گرانی ، روزنامه اعتماد ، 117/111/1386)
البته بحث گرانی ها برای اولین یا دومین بار نیست که از سوی مراجع عظام طرح می شود. سال گذشته در نیمه دوم اسفندماه زمانی که ریاست محترم جمهور به قم سفر کرده بود دو تن از مراجع تقلید – آیات عظام مکارم شیرازی و صافی گلپایگانی- از گرانی ها نزد رئیس جمهوری گلایه کرده و بر لزوم مبارزه با «تورم که دود آن، تنها به چشم قشرهای کم درآمد میرود و نیز مبارزه با مفاسد اخلاقی و مشکلات فرهنگی» تاکید و «اصرار» داشتند.
در این دیدار آیتالله مکارم شیرازی همچنین با اشاره به برخی تخلفات و اشتباهات مسئولین ناآگاه خواستار عذرخواهی شجاعانه دولت شده و تاکید کرده است:«در مسایل مملکتی، آن هم در کشوری به عظمت و گستردگی کشور ما، گاه اشتباهاتی رخ میدهد که باید با شجاعت عذرخواهی و جبران کرد و اگر تخلفی صورت گرفته، تعقیب شود و اگر وجود افراد ناآگاه سبب آن اشتباهات شده، برکنار شوند و افراد لایقی به جای آن بنشینند. » این مرجع تقلید در عین حال از ساده زیستی رییسجمهور تشکر کرده و ضمن استقبال از سفرهای استانی رییسجمهور اظهار امیدواری کرده است که «تمام برنامههای پیشبینی شده در این سفرها جامه عمل بپوشد».
در آن دیدار آیت الله صافی گلپایگانی نیز وضعیت اقشار آسیب پذیر جامعه را مورد اشاره قرار داده و به رئیس جمهور گوشزد کرده بود که «گرانی و مسائل اقتصادی فشار مضاعفی را بر مستضعفان و آبرومندان کم بضاعت تحمیل کرده است». و خواستار توجه دولت به اقشار محروم و کنترل گرانی و تورم شدهاند. آیت الله صافی در این دیدار با اشاره به «حضور همه جانبه مردم در تمام صحنهها و ابراز وفاداری به اسلام و حاکمیت اسلامی» خطاب به رئیس محترم جمهور گفته است:« این مردم وفادار، دین خود را به انقلاب و نظام، ادا کردهاند و لازم است دولت در زمینه آسایش،امنیت و رفاه اقتصادی آنان گامهای مؤثرتری بردارد. توجه داشته باشید که این مردم، عائله حضرت حجت ارواحنا فداه هستند و هر خدمتی به آنان، موجب خشنودی خاطر ایشان خواهد بود. » (انتقاد مراجع عظام از گرانی، گزارش آفتاب از توصیههای قم به احمدینژاد ، شنبه 19 اسفند 1385 )
بنابراین همانگونه که ملاحظه می نمائید مراجع عظام تقلید تا آنجا که احساس وظیفه کرده و انجام برخی اقدامات را در راستای بهبود معضلات و مشکلات جامعه مفید ارزیابی کنند، کوتاهی نکرده اند هر چند ما نیز منکر این مطلب نیستیم که نهاد «مرجعیت» با اتخاذ ساز و کارها و تدابیر مناسب تری، می تواند وظایف و کار ویژه های خود را به صورت بسیار مؤثرتری انجام دهد.