کارنامه اسلام در ده سال مدینه را تحلیل کنید.

َکارنامه اسلام و پیامبر خدا(ص) در مدت ده سال حکومتشان در مدینه
مهمترین حوادث سال اول
ردیف زمان واقعه
1 ربیع الاول ورود رسول خدا به قبا (در مدینه)
2—اسلام آوردن سلمان و عبدالله بن سلام
3—پایه گذاری مسجد قبا
4—اولین نماز جمعه و اولین خطبه
5—ساخت مسجد النبی
6 هنگام ساخت مسجد النبی ، وفات اسعد بن زراره و اقامه اولین نماز میت
7— تعیین مکان بازار جدیدی توسط پیامبر به غیر از بازارهای عصر جاهلی این شهر
8—تشریع اذان
9—برقراری پیمان برادری میان انصار و مهاجران
10رمضان اولین سریه در مدینه (هفت ماه پس از ورود رسول خدا)
11شوال سریه عبیدة‌ بن حارث
12ذیقعده سریه خدار (برخی این سریه را در جمادی الاول سال دوم هجری دانسته اند)
13—پیمان صلح و عدم تعرض میان پیامبر خدا و یهودیان
14—نزول سوره بقره
مهمترین حوادث سال دوم هجرت
15صفر غزوه ابواء، اولین غزوه مسلمانان
16صفر عقد امیرمومنان علی (ع) با حضرت زهرا (س)
17 ربیع الاول غزوه بُواط
18ربیع الاول غزوه بدر صغری
19جمادی الاولی غزوه ذی العشیرة
20جمادی الاولی دادن کنیه ابوتراب به علی (ع)
21روز آخررجب سریه نخله
22رمضان غزوه بدر کبری
23رمضان نزول سوره انفال
24رمضان تغییر قبله از قدس به کعبه
25رمضان تحریم شراب
26شوال زکات فطره و عید فطر
27اول شوال غزوه بنی سُلیم
28نیمه شوال غزوه بنی قینقاع (مدت 15 روز یهودیان در محاصره بودند لذا این مسئله تا اول ذیقعده ادامه یافت)
29ذیحجه ازدواج امیرمومنان علی (ع) با حضرت زهرا (س)
30ذیحجه غزوه سَویق
مهمترین حوادث سال سوم هجری
31 محرم وفات رقیه دختر رسول خدا _ابن قتیبه،ذخائر العقبی، ص163)
32محرم یا صفر واقعه ذی قارچهار یا پنج ماه پس از جنگ بدر
33نیمه محرم غزوه قَرقَرة الکُدر
34—ارسال سریه برای قتل کعب بن اشرف
35جمادی الاولی غزوه بحران
36رمضان میلاد امام حسن(ع)
37شوال جنگ احد
38شوال غزوه حمراء الاسد روز پس‌ از جنگ احد
39—نزول آیاتی پیرامون احکام ارث مدتی پس از جنگ احد
مهمترین حوادث سال چهارم هجری
40—غزوه رجیع و غزوه چاه معونه
41ربیع الاول غزوه بنی نضیر و نزول سوره حشر در مورد یهودیان
42ربیع الاول تاکید بر حرمت خمر
43جمادی الاولی غزوه ذات الرقاع و غزوه بنی لحیان
44—وفات فاطمه بنت اسد مادر امیر مومنان علی (ع)
45شعبان میلاد امام حسین (ع)
46ذیقعده غزوه بدر الموعد
مهمترین حوادث سال پنجم هجری
47ذیقعده جنگ احزاب و پیمان شکنی بنی قریظه
48ذیقعده‌وذی الحجه غزوه بنی قریظه به مدت بیست و پنج روز
49ذیقعده واجب شدن حجاب
مهمترین حوادث سال ششم هجری
50محرم غزوه قرطاء
51ربیع الاول غزوه بنی لحیان و نماز استسقاء (طلب باران) در همین ماه
52شعبان غزوه دومة الجندل ، غزوه ذات السلاسل یا وادی الرمل و غزوه بنی مصطلق یا مرسیع
53شوال صلح حدیبیه و بیعت رضوان
54پس از حدیبیه دعوت سران کشورها و طوایف به اسلام و اعلام جهانی بودن دین اسلام
مهمترین حوادث سال ششم هجری
55محرم نامه‌های پیامبر به یهودیان خیبر و سرانجام جنگ خیبر(فتح قلعه‌های نطات، شق و تسلیم شدن اهل فدک بدون مبارزه)
56محرم نهی از ربای در معامله در هنگام جنگ خیبر و رسیدن جعفر بن ابی طالب به خیبر
57—ارسال نامه‌هایی به: کسری، اکثم بن صیفی(از حکمای مشهور عرب)، امیر یمامه
مهمترین حوادث سال هشتم هجری
58—ساختن منبر پیامبر( به اصرار برخی و بدلیل افزایش جمعیت مسلمانان و دیده نشدن ایشان به هنگام سخنرانی)
59جمادی الاولی غزوه موته
60رجب و شعبان نقض صلح نامه حدیبیه به وسیله قریش
61رمضان فتح مکه (بیست و دو ماه پس از حدیبیه)
62 جنگ با هوازن
63شوال محاصره طائف
64ذیقعده باز گشت پیامبر به منطقه جعرانه و نامه ایشان به قبیله بکر بن وائل و امیر بحرین (پس از جنگ حنین)
65ذیحجه میلاد ابراهیم فرزند رسول خدا
مهمترین حوادث سال نهم هجری
66محرم جمع آوری زکات
67رمضان اولین اعزام امام علی (ع) به یمن
68رجب غزوه تبوک و بنای مسجد ضرار
69—آمدن هیأت‌های متعدد به مدینه و گسترش روز افزون اسلام میان قبائل عرب
70ذیقعده نزول سوره توبه با اهداف خاص و فرستادن امام علی (ع) با آیات برائت به سوی کوفیان و اعلان برائت از مشرکین
71ذیحجه مباهله با اسقف‌های نجران
مهمترین حوادث سال دهم هجری
72ربیع الاول مرگ ابراهیم فرزند رسول خدا(ص)
73—افزایش گرایش به اسلام میان قبائل عرب و آمدن هیأت‌های متعدد به مدینه
74ذیقعده نزول دستور الهی برای انجام حج و حرکت برای حجة الوداع
75 غدیر خم و توطئه ناکام برای کشتن پیامبر
76پس از ذیحجه گسترش فتنه مسیلمه کذاب و آشوب در یمن بعد از حجة الوداع
مهمترین حوادث سال یازدهم هجری
77پس از ذیحجه ادعای نبوت توسط اسود عنسی
78صفروربیع‌الاول تشکیل سپاهی به فرماندهی اسامه و تخلف برخی از دستور پیامبر در پیوستن به این لشکر
79ربیع الاول حدیث دوات و کاغذ و وصیت پیامبر به علی(ع) و رحلت پیامبر خدا حضرت محمد بن عبدالله(ص)
80ربیع الاول انجام امور کفن و دفن

– تأسیس نخستین هسته مرکزی = پیامبر خدا پس از ورود به مدینه در اولین اقدام مسجدی را ساخت که در واقع تاسیس یک مرکز عمومی جهت انجام امور مسمانان بود.
– نخستین قانون اساسی= وجود گروههای مختلف عرب و وابستگی هر یک به یکی از دو دسته نیرومند اوس و خزرج بعلاوه وجود یهودیان ساکن در این دیار ایجاب می‌کرد پیمان نامه‌ای میان پیامبر و سران این تیره‌ها به امضا برسد.
– ایجاد برادری میان مهاجران و انصار تا از هر جهت این دو دسته را با هم متحد سازد.
– شعار اسلام در مکه تنها دعوت به توحید و نیز عباداتی مختصر بود. اما در مدینه جنبه سیاسی و اجتماعی آن نیز اندک اندک گسترش یافت. اذان شعار نمازها گردید. تشریع احکام معاملات،پرداخت مالیات،‌حدود و دیگر حکم های سیاسی و اجتماعی آغاز شد و حکومتی بر اساس دین پدید آمد که قوام آن عدالت اجتماعی بود.[1]– آغاز نبردهای مسلحانه با مشرکین= پیامبر در تمام دوران پرافتخار زندگیش هیچ‌گاه برای بدست آوردن ثروت ملل دیگر به جنگ یا بستن پیمان‌های نظامی اقدام نمی‌کرد بلکه همواره به نجات مظلومان و مستضعفان می اندیشید. این نکته با دقت و تامل در آمار کل کشته شدگان در بزرگترین جنگهای ایشان به خوبی به دست می‌آید.(حداقل تعداد نقل‌ شده:890 و حداکثر:1607)[2]– اعلام جهانی رسالت= از میان185 نامه و میثاق نامه که برای دعوت به اسلام یا پیمان،‌ نوشته شده، 85 نامه برای پادشاهان، بزرگان قبایل و راهبان است.[3]– فتح مکه بزرگترین پایگاه معنوی مشرکان و دشمنان دیرینه اسلام، گسترش و نفوذ اسلام میان قبایل عرب
– آخرین حج و اعلام پیام مهم الهی مبنی بر اکمال دین و اتمام نعمت با معرفی جانشین رسول خدا (ص).
جهت مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر می توانید به این منابع مراجعه فرمایید:
1- محمد هادی یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ترجمه: حسینعلی عربی،‌ قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی 1382ش.
2- زرگری نژاد،‌ تاریخ تحلیلی اسلام، قم، بضعة الرسول،1381ش.
3- شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران،انتشارات علمی و فرهنگی،‌ ‌ 1383ش.
4- نصیری رضی، تاریخ تحلیلی اسلام، قم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، 1378ش.
5- حسنی، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی،‌ 1379ش.
[1] . ر.ک: شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران،انتشارات علمی و فرهنگی،‌ ‌ 1383ش، ص70-71.
[2] . ر.ک: نصیری رضی، تاریخ تحلیلی اسلام، قم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، 1378ش، چ3، ص107.
[3] . جهت کسب اطلاعات بیشتر ر.ک: احمدی میانجی،‌ مکاتیب الرسول، دار الحدیث، 1998م؛ نصیری رضی، تاریخ تحلیلی اسلام، ص108.