بله، می توان تصور کرد که کید و مکری «عظیم» و در عین حال «ضعیف» باشد! به این صورت که بدانیم. شیطان، کید و مکر و خدعه او و اولیاء و پیروانش اعم از جنّ و انس و زنان و مردان و به انواع و اقسام کید و مکر و خدعه، نسبت به افراد ضعیف و دور از خدا و دستورات او و معنویات، عظیم و بزرگ و کارامد است؛ اما نسبت به خدا و اولیاء الله و رهروان راستین حق و حقیقت ضعیف و کوچک و نا کارامد است.بنابر این، آنچه در آیه 28 سوره مبارکه یوسف، به خوبی گزارش شده: «إِنَّ کیْدَکنَّ عَظیمٌ»(1)، ناظر به قسم اول است. یعنی شیطان، کید و مکر و خدعه او و اولیاء و پیروانش نسبت به افراد ضعیف و دور از خدا و دستورات او و معنویات، عظیم و بزرگ و کارامد است.
و مطلب فوق را عزیز مصر و همسر ذلیخا به خوبی دریافته بود که آن کلام را بر زبان جاری کرد.
اما آنچه در آیه 76 سوره مبارکه نساء آمده: «إِنَّ کیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعیفاً»(2)، ناظر به قسم دوم است. یعنی شیطان، کید و مکر و خدعه او و اولیاء و پیروانش نسبت به خدا و اولیاء الله و رهروان راستین حق و حقیقت بیجا، ضعیف و کوچک و نا کارامد است.
پی نوشت:
1- « فَلَمَّا رَأى قَمِیصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قالَ إِنَّهُ مِنْ کَیْدِکُنَّ إِنَّ کَیْدَکُنَّ عَظِیمٌ؛ همسر ذلیخا هنگامى که دید پیراهن یوسف از پشت سر پاره شده (مخصوصا با توجه به این معنى که تا آن روز دروغى از یوسف نشنیده بود) رو به همسرش کرد و گفت: این کار از مکر و فریب شما زنان است که مکر شما زنان، عظیم است».
2- « الَّذِینَ آمَنُوا یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطَّاغُوتِ فَقاتِلُوا أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً ؛ آنها که ایمان دارند در راه خدا پیکار مى کنند و آنها که کافرند در راه طاغوت (و افراد طغیانگر) پس شما با یاران شیطان پیکار کنید (و از آنها نهراسید) زیرا نقشه شیطان (همانند قدرتش) ضعیف است».