اگر کلیدواژه‌هایی همچون «محرم»، «عزاداری» یا «مداحی» را در بخش جستجوی سایت اینترنتی شبکه بی‌بی‌سی فارسی جستجو کنیم، با انبوهی از مطالب و گزارشات خبری و تحلیلی مواجه می‌شویم، دقیقاً مانند بخش‌های مختلف خبری خود این شبکه که این روزها تقریباً در همه بخش‌های خبری‌اش رد پایی از گزارشی در مورد محرم و عزاداری را در خود دارد.

هر چند از بی‌بی‌سی انتظار هم همین است که بر مبنای مأموریت‌هایش، در قبال این نهضت بزرگ و الگو بخش تاریخ اسلام که هر سال شوری وصف ناپذیر در قلوب مسلمانان و حتی غیر مسلمان می‌اندازد، همه تلاشش را به کار ببندد تا خدشه‌ای حداقل در ذهن مخاطبانش ایجاد کند، اما نگاهی به اهم خطوط پیگیری شده در این شبکه ضد انقلاب نشان می‌دهد که حرفه‌ای‌ترین و قوی‌ترین تلاش‌ها برای به حاشیه کشاندن این حرکت تاریخ ساز حالا بعد از 1300 سال هم حرفی برای گفتن ندارد.

بی‌بی‌سی فارسی در تلاش است تا خدشه‌ای هرچند کوچک در رابطه با عزاداری در ماه محرم در ذهن مخاطبان ایجاد کند

بررسی محوری‌ترین و مهم‌ترین گزارشات پخش شده از این شبکه با موضوعات مرتبط با محرم نشان می‌دهد که سه خط اصلی در دستور کار برنامه‌سازان این شبکه انگلیسی بوده است:

لزوم جدایی عزاداری از سیاست

در حالی که نهضت امام حسین (ع) اساساً یک حرکت سیاسی بوده و ارزش‌های فرا زمانی آن نیز بیش از همه مربوط به تعمیم همین نگاه و عملکرد سیاسی به مسائل روز توسط مسلمین در هر دوره زمانی است، درونمایه بخش مهمی از گزارشات بی‌بی‌سی سعی دارد با القای این موضوع که اساساً ورود سیاست به مراسم محرم ریشه اصلی تغییرات و انحرافات امروز آن است! تعزیه خوانی و روضه خوانی را دارای اصالت و جذابیت به شرط دوری از سیاست معرفی کند.

وجه مشترک گزارشات بی‌بی‌سی در باره عزاداری‌های محرم که اتفاقاً هر سال با درونمایه‌ای ثابت بازتولید می‌شود، تلاش دارد تا آمیخته شدن مراسم عزاداری با سیاست را به عنوان بزرگ‌ترین زمینه آسیب آن معرفی کند. تعداد زیادی از گزارشات بی‌بی‌سی در این رابطه از سال‌های پیش تاکنون با اشاره به صحبت‌های حضرت امام(ره) در مورد محرم نظیر «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است» و «ما هر چی داریم از این محرم و عزای سیدالشهدا است» آغاز می‌شود و در آنها سعی گردیده تا اینطور جلوه داده شود که اساساً انقلاب ایران از محرم و مراسم عزاداری آن استفاده سیاسی کرده است! و با دسته‌بندی انواع مراسم مذهبی در محرم سعی نموده است تا دو نوع حکومتی و مردمی از این دسته‌بندی‌ها استخراج کرده و در مقابل هم قرار دهد؛ وصله ناچسبی که هیچ‌گاه گزارشگران بی‌بی‌سی در نهایت نتوانسته‌اند حتی بدان نزدیک شوند.

بی‌بی‌سی فارسی با دسته‌بندی انواع مراسم مذهبی در محرم سعی نموده است تا دو نوع حکومتی و مردمی از این دسته‌بندی‌ها استخراج کرده و در مقابل هم قرار دهد

زیرا اولاً اساساً فرض مسئله که بی‌بی‌سی به عنوان شبهه مراسم محرم مطرح می‌کند، یک باور صحیح و پذیرفته شده از محرم بوده و بر همین اساس انقلاب اسلامی ایران و حتی پیروزی در دفاع مقدس بدست آمده است.

ثانیاً از سال‌ها پیش نظریه‌پردازان غربی به این مسئله اعتراف کرده‌اند که عاشورا و فرهنگ آن ضامن ثبات و قوام نظام اسلامی ایران بوده است، این یعنی یک نقطه اتحاد قوی میان نظام اسلامی و مردم.

دو قطبی عزاداری و کنسرت!

این خط بی‌بی‌سی را یا باید به حساب رفتار به دور از عقل برنامه‌سازان و سیاست‌گذاران این شبکه دانست که با طرح گسترده موضوع قیاس کنسرت و استفاده از ادوات موسیقی در عزاداری، سعی در اثبات رفتار دوگانه نظام اسلامی با مسئله موسیقی دارند و یا اینکه باید بپذیریم دستان خالی این رسانه وابسته به دولت انگلیس، در برابر تأثیر شگرف عاشورا و فرهنگ آن بر ملت مسلمان ایران، آنان را به چنین مهمل‌گویی‌هایی واداشته است.

نمونه این مطلب، گزارشی با عنوان «نوحه‌خوانی و آیین‌های عاشورا؛ روزنه‌ای برای آزادی موسیقی؟» بود که توسط فرج بال افکن دیگر گزارشگر بی‌بی‌سی تهیه شده بود. بال‌افکن در این گزارش با جستجوی فراوان توانسته بود تصاویری کوتاه از یک یا دو مراسم مذهبی در ایران پیدا کند که عزاداران در آن از چند آلت محدود و مشخص موسیقی استفاده می‌کردند. گزارشگر بی‌بی‌سی با این تصاویر سعی کرد وجه اشتراکی میان عزاداری و کنسرت ایجاد نماید که چندی است به لطف همین شبکه‌های ماهواره‌ای به بحث داغی بدل شده است.

بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی با طرح موضوع قیاس کنسرت و استفاده از ادوات موسیقی در عزاداری، سعی در اثبات رفتار دوگانه نظام اسلامی با مسئله موسیقی را دارد

حال آنکه بر خلاف اصول گزارشگری هیچ تصویری حتی در حد چند ثانیه از یک کنسرت در ایران نمایش داده نشد! گویا گزارشگر بی‌بی‌سی به خوبی واقف بود تصاویر جشن و شادی یک محفل موسیقی به محض نمایش دادن خود گویای مقایسه بی‌ربط کنسرت و عزاداری است و مخاطب را مجاب می‌کند که اساساً نه آلت موسیقی که مسائلی دیگر عامل لغو کنسرت است.

القای خشونت در مراسم محرم

دیگر گزارش شاخص بی‌بی‌سی فارسی را هم سیاوش اردلان ساخته بود که با عنوان «برگزاری مراسم عزاداری در نقاط مختلف جهان» بارها در بخش‌های مختلف خبری این شبکه به نمایش در آمد.

در این گزارش اردلان همه هنرش را به کار گرفته بود که خط قدیمی اسلام هراسی غرب را با تصاویری جدیدی از محرم امسال بازخوانی کند.

انتخاب‌های گزینشی و تک کلمه‌ای از نوحه‌های مختلف با هدف نمایش تصویری غیرعقلانی و حتی خشونت‌آمیز از مراسمات محرم شروع این گزارش بود. نکته جالب در مورد سیاوش اردلان اینکه وی در زمان حضورش در سرزمین‌های اشغالی، گزارش‌های فراوانی راجع به صهیونیسم تهیه کرده بود و در یکی از همین گزارشات وقتی سعی داشت گوشه‌ای از مراسمات مذهبی صهیونیست‌ها را نمایش دهد، باز هم از همین شیوه انتخاب گزینشی با رویکرد عکس استفاده کرده بود و با نمایش دیوار ندبه و مراسمات مذهبی صهیونیست‌‌ها سعی کرده بود تا فضایی آرام و با متانت از این گروه را به تصویر بکشد. در آن گزارش اردلان هیچ خبری از شراب‌خواری بی حد حصر و حرکات غیراخلاقی صهیونیست‌ها در مراسم موسوم به «پوریم» نبود!

بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی دیگر که بارها در بخش‌های مختلف خبری این شبکه به نمایش در آمد، خط قدیمی اسلام هراسی غرب را با تصاویری جدیدی از محرم امسال بازخوانی کرد

در ادامه این گزارش هم تصاویری از مراسم سنتی گل‌مالی در روز عاشورا در خرم آباد و صحنه بعد از آن خیمه سوزان در تهران با اشاره گزارشگر به هوای آلوده تهران پخش شد!

این در حالی است که در همین شبکه وقتی از جشن چهارشنبه‌سوری در تهران صحبت می‌شود، دیگر آلودگی هوا موضوعیت ندارد و فقط کمک به گسترش هرچه بیشتر این مراسم مهم است.

تصاویر دیگر این گزارش را هم قمه‌زنی در کشورهای همسایه تشکیل می‌داد که اکنون به لطف فتاوای مکرر مراجع و علما، فقط بخش کوچکی از مراسم محرم را تشکیل می‌دهد، این در حالی است که حضور میلیونی عزاداران خصوصاً در تهران و کربلا، باز هم از جمله تصاویری بود که از مجموعه این گزارش و دیگر گزارشات بی‌بی‌سی سانسور شده بود.

مشرق، ۲۷ مهر ۱۳۹۵