۱۳۹۷/۱۰/۰۳
–
۱۳۰۲ بازدید
با توجه به کدام احادیث و یا روایات زن بدون اجازه همسر نمیتواند از منزل خارج شود.
روایات و احادیث زیادی است، از جمله:
– «عن ابی عبداللّه(علیه السّلام) قـال: جـاءت امـرأة الـی رسـول اللّـه(ص) فقالـت: یـا رسول اللّه ما حقّ الزوج علی المرأة؟ قال: اکثر من ذلک، قالت : فخبّرنی عن شیء منـه قال: لیس لها أن تصوم الّا باذنه یعنی تطوّعاً و لا تخرج من بیتها بغیر إذنه … .» (حرّ عاملی، ١١٢/١٤ و کلینی، ٥٠٨/٥)
«امام صادق (علیه السّلام) فرمود: زنی خدمت پیـامبر (ص) آمـد و گفت: ای رسول خـدا، حـقّ شـوهر بـر زن چیـست؟ پیـامبر فرمـود: بیـشتر از آن (چـه می اندیشی) زن گفت: پاره ای از آن را بر من بازگو، پیامبر فرمود: زن حق ندارد بی اجـازۀ شوهر، روزۀ مستحبّی بگیرد و نیز حق ندارد بدون اذن شوهر از خانه اش خارج شود».
– « علی بن جعفر فی کتابه، عن أخیه قال: سألتُه عن المراة ألها أن تخرج بغیر إذن زوجها؟ قال: لا …». (حرّ عاملی، ١٣/١٤ و مجلسی، ٢٨٢/١٠)
«علی بن جعفر در کتابش از برادرش امام کاظم (علیه السّلام) نقل می کند کـه: از امـام سؤال کردم که آیا زن می تواند بدون اجازۀ شوهرش از خانه خارج شود؟ امام فرمودند: نه»
– «عن محمد بن مسلم عن ابی جعفر(علیه السّلام) قال: جاءت امرأة الی النبـی (صـلّی اللّه علیه و آله) فقالت: یا رسول اللّه ما حقّ الزوج علی المرأة؟ فقال: لها ان تطیعه و لا تعصیه… ولا تخرج من بیتها الّا بإذنه و إن خرجت بغیر اذنه لعنتها ملائکة السّماء و ملائکة الأرض و ملائکة الغضب و ملائکة الرّحمة حتّی ترجع الی بیتها». (حرّ عاملی، ١١٢/١٤)
«امام باقر(علیه السّلام) فرمود: زنی نزد پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا، حقّ شوهر بر زنش چیست؟ پیامبر به او فرمود: این که از شوهر اطاعـت کند و او را نافرمانی نکند و بی اجازه او از خانه خارج نشود و اگر بـدون اجـازۀ او بیـرون رود، فرشتگان آسمان و زمین، و ملائکۀ غضب و رحمت، او را لعن می کنند تا زمانی کـه به خانه برگردد.»
– «عن ابی عبداللّه (علیه السّلام) قال: إنّ رجلاً من الأنـصار علـی عهـد رسـول اللّـه (صلّی اللّه علیه و آله) خرج فی بعض حوائجه فعهد الی إمرأته عهداً أن لاتخرج من بیتها حتّی یقدم، قال: و انّ أباها قد مرض فبعث المرأة الی رسول اللّه تستأذنه أن تعوده فقال: لا، اجلـسی فی بیتک و اطیعی زوجک، قال فمات ابوها فبعثت الیه انّ ابی قد مات فتأمرنی ان اصـلّی علیه، فقال: لا، اجلسی فـی بیتـک و اطیعـی زوجـک. قـال: فـدفن الرجـل فبعـث الیهـا رسول اللّه إنّ اللّه قد غفر لک و لأبیک بطاعتک لزوجک». (حرّ عاملی، ١٢٥/١٤)
«امام صادق(علیه السّلام) فرمود: در زمان پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله) مردی از انصار برای انجام برخی از امور به مسافرت رفت و از زنش پیمان گرفت که از خانـه اش خـارج نشود تا آن که او باز گردد. پس در این میان، پدر آن زن بیمار شد، زن بـه پیـامبر پیغـام فرستاد و از ایشان اجازه خواست که به عیادت پدرش برود . پیامبر فرمود: نه، در خانه ات بنشین و از شوهرت اطاعت کن. پس حال پدرش بدتر شـد، زن دوبـاره از پیـامبر بـرای رفتن به عیادت پدرش اجازه خواست، باز پیامبر فرمود : در خانهات بنشین و از شوهرت اطاعت کن. پدر آن زن فوت کرد پس زن به پیامبر پیغام فرستاد که پـدرم فـوت کـرده است آیا اجازه می دهی که بر او نمازگزارم؟ پیامبر فرمـود: نـه، در خانـه ات بنـشین و از شوهرت اطاعت کن. پس هنگامی که پدر دفن شد پیامبر بـه آن زن پیـام فرسـتاد کـه خداوند تو و پدرت را به سبب اطاعتی که از شوهرت نمودی بخشیده است.»
– عن الصّادق عن آبائه (علیهم السّلام) عن النبّی(ص) … قال: و نهی أن تخرج المرأة مـن بیتها بغیر اذن زوجها، فإن خرجت لعنها کلُّ ملک فی السّماء و کلّ شئ تمـرّ علیـه مـن الجنّ و الإنس حتّی ترجع الی بیتها». (حرّ عاملی، ١٥٤/١٤)
«امام صـادق (علیـه الـسّلام) فرمود: پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله) نهی نمود از این که زن از خانۀ خـود بـی اذن شـوهر خارج شود. پس اگر زن بی اذن شوهر از منزل خارج شود همۀ فرشتگان آسمان او را لعن می کنند و نیز هر آن چیزی که بر آن می گذرد از جنّ و انس او را لعن مـی کننـد تـا بـه خانه اش باز گردد.»
در این زمینه می توانید به مقاله «خروج زن از منزل و اذن شوهر از منظر فقه امامیه» نوشته زین العابدین نجفی که در مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، (مقاله 7، دوره 45، شماره 2، زمستان 1391، صفحه 103-123) مراجعه نمایید.
برخی از این احادیث ضعیف محسوب می شوند اما در این باب، احادیث ثقه، مستند و صحیح وجود دارد و بر همین اساس هم زن برای خروج از منزل نیاز به اجازه شوهر دارد.
البته خوبست متذکر شویم که براساس منابع فقهی، لازم است زن در عقد دائم، جهت خروج از منزل رضایت شوهر خود را جلب کند اما از این قانون کلی، موارد زیر استثنا شده است:
1- خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی، به مقدار لازم و ضروری و همین طور برای فراگیری وظایف شرعیِ الزامی .
2- خروج برای معالجه بیماری، چنانچه امکان درمان در منزل نباشد.
3- خروج برای فرار از ضررهای جانی، مالی و عرضی.
4- خروج برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است. مانند سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه.
5- چنانچه ماندن در منزل، توأم با عسر و حرج غیرقابل تحمل باشد، خروج جایز است.
6- چنانچه در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زوجه محول شده باشد و به عنوان شرط در ضمن عقد برای خود سلب محدودیت کرده باشد .
7- خروج برای تأمین معاش، چنانچه شوهر او قادر به آن نباشد یا از انفاق سرپیچی کند.
8- خروج از منزل برای تظلّم و دادخواهی.
بنابراین حکم با مصالح زن، منافات ندارد.
– «عن ابی عبداللّه(علیه السّلام) قـال: جـاءت امـرأة الـی رسـول اللّـه(ص) فقالـت: یـا رسول اللّه ما حقّ الزوج علی المرأة؟ قال: اکثر من ذلک، قالت : فخبّرنی عن شیء منـه قال: لیس لها أن تصوم الّا باذنه یعنی تطوّعاً و لا تخرج من بیتها بغیر إذنه … .» (حرّ عاملی، ١١٢/١٤ و کلینی، ٥٠٨/٥)
«امام صادق (علیه السّلام) فرمود: زنی خدمت پیـامبر (ص) آمـد و گفت: ای رسول خـدا، حـقّ شـوهر بـر زن چیـست؟ پیـامبر فرمـود: بیـشتر از آن (چـه می اندیشی) زن گفت: پاره ای از آن را بر من بازگو، پیامبر فرمود: زن حق ندارد بی اجـازۀ شوهر، روزۀ مستحبّی بگیرد و نیز حق ندارد بدون اذن شوهر از خانه اش خارج شود».
– « علی بن جعفر فی کتابه، عن أخیه قال: سألتُه عن المراة ألها أن تخرج بغیر إذن زوجها؟ قال: لا …». (حرّ عاملی، ١٣/١٤ و مجلسی، ٢٨٢/١٠)
«علی بن جعفر در کتابش از برادرش امام کاظم (علیه السّلام) نقل می کند کـه: از امـام سؤال کردم که آیا زن می تواند بدون اجازۀ شوهرش از خانه خارج شود؟ امام فرمودند: نه»
– «عن محمد بن مسلم عن ابی جعفر(علیه السّلام) قال: جاءت امرأة الی النبـی (صـلّی اللّه علیه و آله) فقالت: یا رسول اللّه ما حقّ الزوج علی المرأة؟ فقال: لها ان تطیعه و لا تعصیه… ولا تخرج من بیتها الّا بإذنه و إن خرجت بغیر اذنه لعنتها ملائکة السّماء و ملائکة الأرض و ملائکة الغضب و ملائکة الرّحمة حتّی ترجع الی بیتها». (حرّ عاملی، ١١٢/١٤)
«امام باقر(علیه السّلام) فرمود: زنی نزد پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا، حقّ شوهر بر زنش چیست؟ پیامبر به او فرمود: این که از شوهر اطاعـت کند و او را نافرمانی نکند و بی اجازه او از خانه خارج نشود و اگر بـدون اجـازۀ او بیـرون رود، فرشتگان آسمان و زمین، و ملائکۀ غضب و رحمت، او را لعن می کنند تا زمانی کـه به خانه برگردد.»
– «عن ابی عبداللّه (علیه السّلام) قال: إنّ رجلاً من الأنـصار علـی عهـد رسـول اللّـه (صلّی اللّه علیه و آله) خرج فی بعض حوائجه فعهد الی إمرأته عهداً أن لاتخرج من بیتها حتّی یقدم، قال: و انّ أباها قد مرض فبعث المرأة الی رسول اللّه تستأذنه أن تعوده فقال: لا، اجلـسی فی بیتک و اطیعی زوجک، قال فمات ابوها فبعثت الیه انّ ابی قد مات فتأمرنی ان اصـلّی علیه، فقال: لا، اجلسی فـی بیتـک و اطیعـی زوجـک. قـال: فـدفن الرجـل فبعـث الیهـا رسول اللّه إنّ اللّه قد غفر لک و لأبیک بطاعتک لزوجک». (حرّ عاملی، ١٢٥/١٤)
«امام صادق(علیه السّلام) فرمود: در زمان پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله) مردی از انصار برای انجام برخی از امور به مسافرت رفت و از زنش پیمان گرفت که از خانـه اش خـارج نشود تا آن که او باز گردد. پس در این میان، پدر آن زن بیمار شد، زن بـه پیـامبر پیغـام فرستاد و از ایشان اجازه خواست که به عیادت پدرش برود . پیامبر فرمود: نه، در خانه ات بنشین و از شوهرت اطاعت کن. پس حال پدرش بدتر شـد، زن دوبـاره از پیـامبر بـرای رفتن به عیادت پدرش اجازه خواست، باز پیامبر فرمود : در خانهات بنشین و از شوهرت اطاعت کن. پدر آن زن فوت کرد پس زن به پیامبر پیغام فرستاد که پـدرم فـوت کـرده است آیا اجازه می دهی که بر او نمازگزارم؟ پیامبر فرمـود: نـه، در خانـه ات بنـشین و از شوهرت اطاعت کن. پس هنگامی که پدر دفن شد پیامبر بـه آن زن پیـام فرسـتاد کـه خداوند تو و پدرت را به سبب اطاعتی که از شوهرت نمودی بخشیده است.»
– عن الصّادق عن آبائه (علیهم السّلام) عن النبّی(ص) … قال: و نهی أن تخرج المرأة مـن بیتها بغیر اذن زوجها، فإن خرجت لعنها کلُّ ملک فی السّماء و کلّ شئ تمـرّ علیـه مـن الجنّ و الإنس حتّی ترجع الی بیتها». (حرّ عاملی، ١٥٤/١٤)
«امام صـادق (علیـه الـسّلام) فرمود: پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله) نهی نمود از این که زن از خانۀ خـود بـی اذن شـوهر خارج شود. پس اگر زن بی اذن شوهر از منزل خارج شود همۀ فرشتگان آسمان او را لعن می کنند و نیز هر آن چیزی که بر آن می گذرد از جنّ و انس او را لعن مـی کننـد تـا بـه خانه اش باز گردد.»
در این زمینه می توانید به مقاله «خروج زن از منزل و اذن شوهر از منظر فقه امامیه» نوشته زین العابدین نجفی که در مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، (مقاله 7، دوره 45، شماره 2، زمستان 1391، صفحه 103-123) مراجعه نمایید.
برخی از این احادیث ضعیف محسوب می شوند اما در این باب، احادیث ثقه، مستند و صحیح وجود دارد و بر همین اساس هم زن برای خروج از منزل نیاز به اجازه شوهر دارد.
البته خوبست متذکر شویم که براساس منابع فقهی، لازم است زن در عقد دائم، جهت خروج از منزل رضایت شوهر خود را جلب کند اما از این قانون کلی، موارد زیر استثنا شده است:
1- خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی، به مقدار لازم و ضروری و همین طور برای فراگیری وظایف شرعیِ الزامی .
2- خروج برای معالجه بیماری، چنانچه امکان درمان در منزل نباشد.
3- خروج برای فرار از ضررهای جانی، مالی و عرضی.
4- خروج برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است. مانند سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه.
5- چنانچه ماندن در منزل، توأم با عسر و حرج غیرقابل تحمل باشد، خروج جایز است.
6- چنانچه در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زوجه محول شده باشد و به عنوان شرط در ضمن عقد برای خود سلب محدودیت کرده باشد .
7- خروج برای تأمین معاش، چنانچه شوهر او قادر به آن نباشد یا از انفاق سرپیچی کند.
8- خروج از منزل برای تظلّم و دادخواهی.
بنابراین حکم با مصالح زن، منافات ندارد.