براساس روایات تاریخی، امام رضا(ع) بعد از قبول ولایتعهدی مأمون و ورود به خراسان، به مرو مرکز خلافت رفت. مقام ولایتعهدى مأمون که با شعار «الرضا من آل محمد» صورت گرفت، به طور رسمى در ماه رمضان سال 201 هجرى قمرى اعلام شد. اما این ولایتعهدی طولی نکشید و مأمون بعد از کشتن وزیر خود در سرخس، امام رضا(ع) را به روایتی در سرخس و به روایتی در توس با انگور زهرآلود، مسموم و به شهادت رساند و دستور داد پیکر مطهر ایشان را در قریه‌ی سناباد توس در «دارلاماره حمید بن قحطبه طایی» به خاک بسپارند.
دارالاماره و یا باغ حمید بن قحطبه طایی، در دهکده‌ی سناباد، دژ نظامی بوده که تاریخ ساخت آن به قبل از اسلام می‌رسید. با مرگ هارون و دفن وی در این محل، دارالاماره به بقعه‌ی هارونیه شهرت یافته بود.
مأمون برای تبرئه‌ی خود از اتهام به شهادت رساندن امام(ع) فرمان داد تا پیکر حضرت رضا(ع) را در بقعه‌ی هارونیه، نزدیک قبر پدرش به خاک بسپارند.
مورخین معتقدند اصل بنای داخلی تالار دارالاماره، معبد(آتشکده) بوده است که پس از دفن هارون به دستور مأمون تخریب و به سبک معماری خراسان و به صورت چهار دیواری ساده با گنبدی کم‌خیز احداث شد.
این مکان بعد از دفن امام رضا(ع) از سوی شیعیان و علویانی که تعداد آن‌ها در میان خراسانیان کم نبود، به مشهدالرضا تغییر نام یافت.